سال ۹۱ بود که وزارت اقتصاد لایحه‌ای برای اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم به مجلس ارائه کرد و با بررسی آن در کمیسیون اقتصادی تغییراتی در محتوای آن اعمال و در سال ۹۲ به مجلس تقدیم شد؛ در شهریور ماه سال ۹۳ هم پس از بررسی این لایحه، با حذف بند ۱۷ آن، رأی منفی نمایندگان به مالیات بر عایدی سرمایه اعلام شد.
تا ابتدای سال ۹۷ که طرح مالیات بر عایدی سرمایه در بخش مسکن تهیه و تقدیم مجلس شد و پس از گذشت ۲ ماه رئیس کمیسیون اقتصادی از تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه مسکن در کمیسیون خبر داد. در بهمن ماه همان سال هم دولت وعده ارائه لایحه جامع مالیاتی مشتمل بر مالیات بر عایدی سرمایه را تا پایان اردیبهشت ۹۸ مطرح کرد. طرح مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس یازدهم مجددا مطرح شد و به سرعت در دستور کار قرار گرفت و کلیات آن در صحن علنی مجلس به تصویب رسید و برای بررسی جزئیات آن به کمیسیون اقتصادی بازگشت است که پیش‌بینی می‌شود بزودی این طرح عملی واجرا شود.
در همین راستا ما در گسترش نیوز با یک کارشناس اقتصادی به گفتگو نشستیم، برای خواندن مشروح این گزارش با ما همراه باشید:
روزبه شریعتی کارشناس اقتصادی در گفتگو با گسترش نیوز درباره اثر مالیات بر عایدی سرمایه بر بورس اظهار کرد: اگر مالیات بر عایدی سرمایه را بتوانیم همانند کشور های توسعه یافته عملی کنیم. موثر خواهد بود. نتیجه عمل به مالیات بر عایدی سرمایه سبب شفاف شدن اقتصاد خواهد شد. اما بهتر است که این مالیات را اول از بازارهای دیگر شروع کنیم و بعد سراغ بازار سرمایه برویم. ضمن اینکه مردم اگر بدانند آن مالیاتی که پرداخت می کنند، نتیجه اش به بالا رفتن سطح رفاه در کشور منجر می شود. دیگه شاهد فرار مالیاتی نخواهیم بود.
وی ادامه داد: مالیات دادن یک اتفاق جمعی است اما مهم است که مردم به دولت اعتماد کنند و بگویند که حق دولت است که با گرفتن مالیات رفاه اجتماعی را بالا ببرد. اما مالیات بر خودرو تا زمانی که خودرو به بورس کالا نیاید و قیمت آن شفاف نشود عملی نشود بهتر است. این موضوع را باید با مثالی بیان کرد: وقتی شخصی خودروی ایرانی را خریده است. سندی که به او می دهند. یک هشتم قیمتی است که از بازار خریداری کرده است. یعن این خودرو هشت بار میان دلال ها دست به دست شده است. اما فقط یکبار به نام خورده است. پس نمی توان به گونه ای پیش رفت که خودرو به همین شکل غیر شفاف بین مردم معامله شود و مالیات بر عایدی سرمایه را برای خودرو اعمال کرد.
شریعتی ادامه داد: همانطور که از شواهد بر می آید، مالیات بر عایدی خودرو فقط برای مردم عادی اتفاق می افتد. دولت به عنوان فروشنده خودرو و دلالان خودرو کاری نمی کند که گرفتار مالیات شود. پس نیاز است که اول از هرچیز با برنامه جلو برویم تا همانند هدفمندی یارانه ها دچار بی برنامگی نشویم.
وی درباره اینکه منظور از بی برنامگی چیست اظهار کرد: در زمان هدفمندی یارانه ها ما به گونه ای عمل کردیم که اکنون بعد سالها فردی که در بهترین نقطه شهر زندگی می کند با فقیرترین فرد جامعه به یک میزان یارانه دریافت می کنند. همچنین در مورد یارانه های انرژی نیز به همین روال پیش رفته است و میزان یارانه برق در نقاط سردسیر با گرم ترین نقطه جنوبی کشور یکی است.
این کارشناس اقتصادی افزود: مالیات عایدی بر سرمایه در بخش مسکن نیز آنچنان که باید دیده نمی شود. ما در کشور مگر قرارداد اجاره را با کد رهگیری انجام می دهیم؟ باید گفت که خیر زیرا بیشتر مالکان مسکن در کشور بدون کد رهگیری ملک خود را اجاره می دهند و به همین علت نمی توان از آنها مالیات بر اجاره دریافت کرد. در نتیجه ما اول باید یک سامانه ای را راه اندازی کنیم که اول مالکان مسکن را شناسایی کنیم بعد برویم مالیات بر اجاره را بگیریم.
شریعتی در پایان اظهار کرد: مخلص کلام این است که طرح مالیات بر عایدی سرمایه خیلی خوب است اما به این شرط که اول در کلیه بازارها شفاف سازی شود. اما به صرف آنکه اگر با عملیاتی کردن مالیات بر عایدی سرمایه،مردم به سمت بازار سرمایه هجوم بیاورند یک برداشت نادرست است. زیرا که این بازارها فیزیکی هستند و مردم به شکل سنتی به این بازار علاقه دارند. چون محلی امن هستند و تاکنون مالیاتی پرداخت نکرده اند و اگر بخواهیم به همین شکل پیش برویم، مصرف کننده واقعی آسیب خواهد دید و دست دلالان همچنان باز خواهد بود.
سخن پایانی: مالیات یکی از پایه‌های اصلی اقتصاد است و کشورهای دنیا به منظور اجرای این طرح گام‌های اساسی برداشته و به نتایج خوبی هم در این زمینه رسیده اند. اجرای صحیح طرح مالیات بر عایدی سرمایه، ضمن ایجاد تحول در اقتصاد کشور موجب کوتاه شدن دست دلالان از بازار کالاهای سرمایه‌ای می شود.
طرح مالیات بر عایدی سرمایه باید بر مبنای درست و متناسب با شرایط اقتصادی کشور اجرا شود و از همه مهم‌تر اینکه باید ببینیم نتیجه آن بر کدام بخش اقتصادی تاثیر بیشتری دارد.اصل مالیات و اشکال آن باید در کشور بسط و توسعه یافته و در جهت رفاه حال مردم قوانینی از سوی دولت و مجلس وضع شود.
با اجرای دقیق قانون و مداومت در اصلاح این طرح، می توان هدایت نقدینگی را به سمت تولید و به خصوص بازار سرمایه هدایت کرد و خریدهای سوداگرانه افراد با هدف کسب سود مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می شوند.هدف اصلی از اجرای این طرح در کشور همانند دیگر کشورها، مقابله با سوداگری در بخش‌های مختلف اقتصادی است تا منابع مالی که در سوداگری می چرخد به طرف تولید هدایت شود.
