اقتصادآنلاین - محبوبه فکوری؛ بازار لوازم خانگی در ایران روزهای خوب خود را می‌گذراند. تولیدکنندگان داخلی در سایه نبود رسمی رقبای خود توانسته‌اند اندکی خود را بازیابند و با طرح‌های توسعه‌ای که ایجاد کرده‌اند توانسته‌اند پلکان رشد را یکی پس از دیگری طی کنند؛ اگرچه هنوز هم راه درازی برای تولید لوازم خانگی باکیفیت‌تر و با قیمت مناسب‌تر پیش روی آنها قرار دارد.
بعد از خروج شرکت‌های کره‌ای که بخش عمده‌ای از بازار لوازم خانگی ایران را در اختیار خود گرفته بودند، تولیدکنندگان داخلی با برنامه‌ریزی برای استفاده حداکثری از فرصت به دست آمده تلاش کردند تا در غیاب رقبای سرسخت خود، نه تنها تولیدات خود را متنوع‌تر کنند، بلکه نگرانی‌هایی که از بابت کمبود کالا در برخی از اقلام لوازم خانگی در بازار وجود داشت را نیز با برنامه‌ریزی مرتفع نمایند.
اکنون وضعیت به گونه‌ای است که به گواه آمارها، مدعی هستند که امسال یک میلیون دستگاه از تولید لوازم خانگی بزرگ از سوی آنها، مازاد بر تقاضای داخلی است و باید راه بازارهای صادراتی را در پیش گیرد؛ ضمن اینکه در برخی اقلام نیز درصد خودکفایی و داخلی‌سازی بالا رفته و بخشی از مواد اولیه‌ای که برای تولید در این صنعت از خارج از کشور وارد می‌شد، اکنون در داخل تولید می‌شود.
در این میان، دولت می‌گوید که برنامه‌ریزی برای تولید ۱۱ میلیون دستگاه انواع لوازم خانگی را به تولیدکنندگان ابلاغ کرده تا در سال ۱۴۰۰ بتواند نیاز بازار را تامین کند؛ ضمن اینکه تولیدکنندگان هم می‌گویند که قابلیت تولید این اقلام را دارند و برخی از آنها، برای افزایش ظرفیت نیروی انسانی خود در خطوط تولیدی اقدام کرده‌اند.
نکته حائز اهمیت آن است که علیرغم اینکه قیمت لوازم خانگی در بازار همچنان برای بسیاری از خانوارها بالا است و سبد مصرفی مورد نیاز آنها را با ارقام بسیار بالایی تشکیل می‌دهد، اما دولت برای اینکه رقابت را در این صنعت ریشه‌دار کرده و اجازه دهد که تولیدکنندگان از رشد کافی در این عرصه برخوردار باشند، پای خود را از قیمتگذاری بیرون کشیده و اکنون، بر اساس پیگیری‌های خبرنگار اقتصاد آنلاین از وزارت صنعت، معدن و تجارت، لوازم خانگی مشمول قیمتگذاری نیست، اگرچه بر روند قیمتی آنها نظارت صورت می‌گیرد و اگر شکایتی باشد، به آن شکایت رسیدگی خواهد شد.
یک مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین گفت: لوازم خانگی مشمول قیمتگذاری نیست و مطابق با آخرین ابلاغیه مربوط به اولویت قیمتگذاری کالا و خدمات که ۱۰ شهریورماه سال ۹۷ اعلام شده، وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت به عنوان رئیس کارگروه تنظیم بازار، لوازم خانگی را جزو بند «ج» مصوبه قرار داده که گروه «سایر کالاها» را در برمی‌گیرد.
وی افزود: گروه سایر آن دسته از اقلامی را در برمی‌گیرد که قیمتگذاری آن راسا از سوی واحدهای تولیدی انجام شده و البته باید در این نرخ گذاری، رعایت ضوابط ابلاغی سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان که به صورت مفصل در سایت این سازمان درج شده، رعایت شود.
به گفته این مقام مسئول در وزارت صمت، بسیاری از تولیدکنندگان لوازم خانگی به این ضوابط اشراف کامل دارند و در عین حال، سازمان حمایت نیز اگر تغییرات غیرمنطقی در این قیمتگذاری را مشاهده کند یا از سوی مردم، شکایتی از بابت نرخ تعیین شده واصل شود، به آن رسیدگی می‌شود؛ ولی عملا لوازم خانگی مشمول قیمتگذاری نیست.
وی اظهار داشت: اگر شکایتی در زمینه افزایش قیمت لوازم خانگی در سایت ۱۲۴ و یا سامانه سازمان حمایت ثبت شود، حتما تغییرات را بررسی کرده و اگر از چارچوب‌های تعیین‌شده فراتر باشد، با آن برخورد تعزیری صورت می‌گیرد؛ در غیر این صورت شرایط بر اساس ضوابط پیش خواهد رفت؛ البته تولیدکنندگان در نرخ گذاری کاملا رقابتی عمل می‌کنند و وجود تولیدکنندگان مختلف در عرصه تولید هر یک از کالاهای لوازم خانگی، این بازار را در حالت رقابتی قرار داده است.
این مقام مسئول ادامه داد: صنعت لوازم خانگی، اقلام بزرگ، متوسط و کوچکی را در برمی‌گیرد که در واقع، از میان انبوهی از کالاها که معادل ۸ هزار ردیف تعرفه است، حدود ۲۰۰۰ ردیف مربوط به لوازم خانگی است که از سال ۹۷ واردات آنها ممنوع شده است؛ به همین خاطر چون طیف و گستره محصولات و تنوع آن بسیار بالا است، وزارت صمت، اولویت خود را بر نظارت بر بازار اقلام پرمصرف خانوارها گذاشته است که در جهیزیه و سبد خانوار نقش پررنگی دارد که شامل یخچال، یخچال- فریزر، تلویزیون، اجاق گاز و ماشین لباسشویی است که این ۴ قلم از اهمیت بیشتری برای دولت برخوردار است و روی تغییرات قیمتی حساسیت بیشتری نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: سایت ۱۲۴ سازمان حمایت برای آن دسته از افرادی که نسبت به قیمت لوازم خانگی شکایت دارند، در دسترس است که بعد از ثبت شکایت خود، کد پیگیری دریافت کرده و قابلیت پیگیری شکایت خود را دارند؛ ضمن اینکه قیمت برخی از اقلام نیز بر روی سایت سازمان حمایت و سامانه مرتبط اعلام شده که البته باید خریداران در مورد این قیمتها، به چند نکته توجه کنند؛ به این معنا که نرخ‌های ثبت شده در این سامانه، صرفا قیمت اعلامی شرکتها بوده و ما از باب اطلاع‌رسانی عمومی و دامنه محصولات تولیدی این قیمتها را درج کرده‌ایم؛ اما محاسبات قیمتی از سوی خود تولیدکننده انجام شده است.
این مقام مسئول گفت: به هر حال، بازار لوازم خانگی اکنون از دیدگاه وزارت صنعت، معدن و تجارت یک بازار رقابتی است و شرکتها با دامنه وسیعی از محصولات به لحاظ تنوع کالایی و قیمتی به رقابت می‌پردازند؛ ضمن اینکه ممنوعیت واردات نیز به تولیدکنندگان در این عرصه کمک کرده و تولیدکنندگان توانسته‌اند با برنامه‌ریزی نسبت به تولید و تنوع‌بخشی به محصولات اقدام نمایند که البته به نظر می‌رسد باید در این رابطه نیز شرایط را در نظر گرفت که حضور خارجی‌ها واقعا عرصه را بر تولیدکنندگان داخلی تنگ کرده بود.
وی در پاسخ به این سوال خبرنگار اقتصاد آنلاین مبنی بر اینکه، برخی معتقدند که این بازار در انحصار چند تولیدکننده است، اما آیا واقعا از دیدگاه حاکمیتی، بازار لوازم خانگی در ایران یک بازار انحصاری است، گفت: ما به هیچ عنوان اعتقاد نداریم که بازار لوازم خانگی یک بازار انحصاری است؛ بلکه این بازار هم اکنون کاملا از تولید و تنوع قیمتی و حتی تولیدکنندگان برخوردار است و شما اگر تابلوهای بیلبورد سطح شهر را هم نگاه کنید، طیف متنوعی از محصولات پرمصرف لوازم خانگی از سوی برندهای مختلف با قیمتها و مدل‌های مختلف تولید می‌شوند؛ پس این بازار کاملا رقابتی است.
این مقام مسئول گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت از خروج دولت از قیمتگذاری لوازم خانگی در چنین فضایی حمایت می‌کند؛ چراکه قیمتگذاری آفتی برای بسیاری از صنایعی است که در سایه دستورات دولت اجازه رشد ندارند؛ بنابراین بهتر است که برچسب‌هایی همچون انحصار به برخی از صنایع دارای رقابت نزنیم و اجازه دهیم مصرف‌کنندگان خود انتخاب کنند که چه کالایی را خریداری نمایند.
وی افزود: ما به عنوان دولت اعتقادی به قیمتگذاری نداریم و معتقدیم که باید اجازه داد رقابت میان صنایع شکل گیرد تا قیمت را هم، همین رقابت کنترل کند.
