اروپایی‌ها امیدوار بودند که از فرصت سفر حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران به نیویورک برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد استفاده و نشستی را با حضور اعضای برجام برگزار کنند. نخستین زمزمه برگزاری این نشست از سوی وزیر امور خارجه فرانسه ژان ایو لودریان مطرح شد که اعلام کرد قدرت‌های جهانی و ایران احتمالا در حاشیه نشست سالانه سازمان ملل با هم دیدار می‌کنند. لودریان در یک کنفرانس خبری افزود؛ این دیدار که شامل تمام طرف‌های توافق هسته‌ای ایران به غیر از آمریکا می‌شود، با هدف ایجاد یک حرکت مثبت برای ادامه مذاکرات است.
این اظهارات با واکنش سریع سخنگوی وزارت امور خارجه مواجه شد مبنی بر اینکه نشست وزرای گروه ۱+۴ در نیویورک در دستورکار نیست. سعید خطیب زاده گفت؛ هر نشست و جلسه‌ای هماهنگی قبلی و تنظیم دستورکار لازم دارد، همانطور که قبلا تاکید شد گفت‌وگوهای وین به‌زودی و طی چندهفته آتی از سرگرفته خواهد شد و این به اطلاع گروه ۱+۴ رسانده شده است. وی در عین حال افزود: لازم است که قبل از آن، تیم سیاست خارجی دولت جمع بندی نهایی خود در خصوص کم و کیف گفت‌وگوها را انجام دهد. خطیب زاده توضیح داد که موضوع برجام و گفتگوهای وین یکی از مسائل اصلی ملاقات‌های دوجانبه با وزرای خارجه گروه ۴+۱ و جوسپ بورل (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا) خواهد بود.
بعدا جوسپ بورل در یادداشتی درباره ماحصل سفرش به نیویورک و ملاقات‌هایی که در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد با دیپلمات های ارشد کشورهای جهان داشت نوشت که امیدوار بود جلسه‌ای را به عنوان هماهنگ کننده برجام در سطح وزرای کشورهای عضو این توافق برگزار کند. اظهارات او در واقع مهر تائیدی بر ادعای وزیر امور خارجه فرانسه و موید این واقعیت است که هایکو ماس و لیزتراس وزرای امور خارجه آلمان انگلیس هم خود را برای شرکت در چنین جلسه‌ای آماده کرده بودند.
ماس با صدور بیانیه ای در آستانه سفرش به نیویورک گفته بود که در روزهای آینده گفت و گوهایی با مقامات ایران درباره برجام انجام و برضرورت ازسرگیری سریع مذاکرات برجامی خواهد شد. او با بیان موضع تکراری اروپا که نشانی از تقبیح و انتقاد از رفتار غیرقانونی آمریکا در برجام دیده نمی‌شود گفت: دعوت از تهران برای مذاکره درباره بازگشت به برجام، تا ابد ادامه نخواهد داشت و دولت جدید (ایران) باید فوری به میز مذاکره بازگردد.
البته «لیز تراس» وزیر امور خارجه انگلیس که به تازگی این سمت را برعهده گرفته، تا پیش از دیدار با امیرعبداللهیان در نیویورک فرصت اظهار نظر در مورد روابط دوجانبه و برجام را پیدا نکرده بود، اما سلف او دومینیک راب هفته قبلش در تماس تلفنی با همتای وزیر خارجه ایران خواستار بازگشت فوری تهران به مذاکرات برجام شده بود.
جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده که مذاکرات وین را ترک نکرده و سرگرم مطالعه و مرور سوابق ادوار پیشین مذاکرات است. دیپلمات‌های ارشد گروه ۴ به‌علاوه یک، ایران و اتحادیه اروپا از فروردین تا خرداد ماه گذشته، شش دور در پایتخت اتریش گردهم آمده تا درباره احیای برجام گفت‌وگو کنند.
سید عباس عراقچی معاون سابق وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده پیشین ایران در مذاکرات هسته‌ای وین در تیرماه گذشته، پس از پایان دور ششم مذاکرات گفته بود که تاکنون شش دور مذاکره با گروه چهار به علاوه یک انجام شده است و تقریبا به مراحل پایانی خود نزدیک شدیم.اکنون زمان تصمیم‌گیری همه طرف‌های برجام است و کشورهای مقابل باید تصمیمات سخت خود را بگیرند تا برجام احیا شود.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در جریان دیدارش با همتایان اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه در نیویورک چند نکته اساسی را در خصوص مذاکرات وین متذکر شد. وی سیاست خارجی دولت جمهوری اسلامی را سیاستی عملگرایانه خواند و تصریح کرد که ایران به مذاکرات برجام بازمی‌گردد، اما اقتصاد خود را به این مذاکرات گره نمی‌زند و در صورتی که طرف‌های مقابل به اجرای تعهدات خود بازگردند، ایران نیز چنین خواهد کرد.
وزیر امور خارجه همچین درباره جدیت آمریکا در بازگشت به برجام ابراز تردید کرد و یادآور شد که دولت کنونی آمریکا هیچ قدم جدی و عملی‌ای برای بازگشت به تعهدات خود برنداشته و برعکس، تحریم‌های تازه‌ای نیز علیه ایران اعمال کرده است.
«جو بایدن» پیش از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گفته بود که در صورت ورود به کاخ سفید، واشنگتن را به برجام ملحق خواهد کرد. اما با گذشت ۹ ماه از پیروزی او در انتخابات، دولت آمریکا همچنان به سیاست فشار حداکثری و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحده ادامه می‌دهد.
حسین امیر عبداللهیان بر همین اساس تصریح کرد که در جدیت دولت بایدن برای بازگشت به برجام تردید دارد. وی خاطر نشان کرد که نتایج عملی و ملموس در بازگشت ایران به مذاکرات، از اهمیتی فوق‌العاده برخوردار است.
یکی از مواردی که هفته پیش خبرساز شد، به‌کار گیری اصطلاح « خیلی زود» از سوی وزیر خارجه ایران برای تشریح برنامه ایران در خصوص بازگشت به مذاکرات وین بود. این عبارت نه تنها در فضای رسانه‌ای که با واکنش طرف آمریکایی هم مواجه شد.
ند پرایس وزارت امور خارجه آمریکا در اظهار نظری که نشان از استیصال کاخ سفید دارد گفت: نمی‌دانیم این خیلی زود دقیقا به چه معناست. اما ما به نوبه خود آماده بازگشت به وین و انجام سریع مذاکرات هستیم
وی افزود: ما خیلی روشن گفته‌ایم که آماده انجام این کار [بازگشت به مذاکرات] هستیم. این مهم است که مذاکرات را از همان جایی که در ماه ژوئن متوقف شده بود، از سر بگیریم. به گفته پرایس، سایر کشورهای مشارکت کننده در برجام نیز معتقدند که «باید هرچه سریعتر مذاکرات از سر گرفته شود.»
اما مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا معتقد است که دولت جدید ایران برای شروع مذاکرات به فرصت نیاز دارد. بورل پس از دیدار با وزیر امور خارجه ایران گفت که ابراز تمایل حسین امیر عبداللهیان برای بازگشت به مذاکرات وین صادقانه، معتبر و قابل اعتماد است. او در گفت وگو با شبکه فرانس۲۴ با بیان اینکه دولت جدید ایران فقط یک ماه است که کار خود را آغاز کرده، تکرار کرد که مذاکرات وین به زودی آغاز می‌شود.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین معتقد است که با توجه به ضرورت پرداختن به مسائل پرشتاب منطقه‌ای از جمله اوضاع افغانستان، باید سریعتر پرونده برجام به سرانجام برسد. او تاکید دارد که فاصله آمریکا و ایران در برجام باید ظرف چند هفته آینده کاهش یابد.
وزیر امور خارجه ایران هم در این زمینه تصریح کرده است: طرف خارجی می‌خواهد بگوید هرچه زودتر به مذاکرات بازگردید. ما هم اعلام کردیم به محض اینکه بررسی‌هایمان تکمیل شود، به مذاکرات بازمی گردیم. اما به طرف‌های خارجی گفتیم شما از این فرصت استفاده کنید و نیت تان را به معنای واقعی و عملی به ما ثابت کنید که قصد بازگشت به تعهداتتان را دارید و قصد دارید حقوق و منافع ملت ایران را بطور کامل ببینید و در مقابل حقوق و منافع ملت ایران را تامین کنید.
به این ترتیب تیر طرف‌های اروپایی در نیویورک برای اینکه ایران را در عمل انجام شده قرار دهند به سنگ خورد و حالا باید برای تامین ملموس منافع ایران در برجام دست به اقدامات عملی بزنند.
