همشهری- جواد نصرتی: پیروزی بسیار نزدیک حزب سوسیال دمکرات در آلمان، این کشور را هفته‌ها و یا شاید ماه‌ها وارد مذاکره طولانی و طاقت‌فرسا برای تشکیل دولت جدید خواهد کرد.
به گزارش گاردین، در پی اعلام نتیجه انتخابات یکشنبه، مشخص شد که حزب چپ میانه سوسیال دمکرات، دمکرات مسیحی‌ها را که در ۱۶ سال گذشته قدرت را در اختیار داشتند با فاصله‌ای اندک شکست داده‌اند. در این سال‌ها، آنگلا مرکل به‌عنوان رهبر محافظه‌کاران قدرت را در دست داشت. حالا در پایان خودخواسته حضور مرکل در قدرت، یکی از پیچیده‌ترین ماموریت‌ها برای تشکیل دولت پیش آمده و با توجه به نتیجه انتخابات، آلمان برای نخستین بار شاهد ائتلاف سه‌گانه برای تشکیل دولت خواهد بود.
سوسیال دمکرات‌ها، براساس آمار اعلام‌شده در وب‌سایت کمیسیون انتخابات آلمان، با ۲۵.۷ درصد، بیشترین آرا را در انتخابات کسب کرده‌اند. با این حساب، اولاف شولتز نامزد این حزب، جانشین آنگلا مرکل خواهد شد؛ البته اگر مذاکرات برای ائتلاف، گزینه کمتر محتمل حذف سوسیال دمکرات‌ها از دولت را در پی نداشته باشد.
جناح راست میانه متشکل از دمکرات مسیحی‌ها و حزب خواهر آن در باواریا، بدترین عملکرد را در تاریخ ۷۰ ساله خود داشته و ۲۴.۱ درصد آرا را کسب کرده است.
بعد از این دو حزب، سبزها قرار دارند که بهترین نتیجه تاریخ خود را با ۱۴.۸ درصد آرا کسب کرده‌اند. آنها البته پیش از انتخابات امیدوار بودند عملکرد بهتری داشته باشند، اما همین نتیجه هم برای آنها تاریخی است و حالا آنها می‌توانند نقشی کلیدی در تعیین رهبر بعدی آلمان داشته باشند.
آنا بائربوک، نامزد سبزها و اولاف شولتز، نامزد سوسیال دمکرات‌ها گفته‌اند که می‌خواهند با هم کار کنند. شولتز بلافاصله بعد از انتخابات به این حزب که آرمان‌های محیط‌زیستی دارد تبریک گفته و به این موضوع اشاره کرده که ۲ حزب زمینه‌های زیادی برای همکاری دارند. او همچنین گفته است که می‌خواهد با حزب دمکرات آزاد هم همکاری کند. این حزب که طرفدار تجارت است و همچون سبزها، بیشترین اقبال را در میان زیر ۳۰ ساله‌ها در آلمان داشته، ۱۱.۵ درصد رأی داشته و قبل از حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان قرار دارد که ۱۰.۳ درصد رأی آورده است.
این انتخابات، برای حزب چپ افراطی دی‌لینکه (چپ) یک فاجعه بود و آنها با کسب کمتر از ۵ درصد آرا، مجوز ورود به پارلمان را به‌دست نیاوردند.
هفته‌ها تردید
نتایج نزدیک انتخابات، دست احزاب اصلی را برای تشکیل دولت بسته است و به ناچار دولت باید ائتلافی باشد. تشکیل دولت ائتلافی در آلمان مسئله تازه‌ای نیست و دولت قبلی هم با ائتلاف محافظه‌کاران و چپ‌ها شکل گرفت. اما این‌بار، علاوه بر ۲ حزب اصلی آلمان یعنی سوسیال دمکرات‌ها و دمکرات مسیحی‌ها، یک حزب دیگر هم باید در تشکیل دولت مشارکت کند و ائتلاف سه‌گانه شکل خواهد گرفت. تشکیل ائتلاف سه‌گانه، ادامه روندی کلان در اروپا و دیگر دمکراسی‌های دنیاست و احزاب بزرگ، بسیاری از رأی‌دهندگان خود را به احزاب جدید که دغدغه‌های مدرن‌تری مثل محیط‌زیست دارند، می‌بازند.
هر چند شولتز گفته است که می‌خواهد با سبزها و دمکرات‌های آزاد همکاری کند، اما مشخص نیست چنین دولتی شکل بگیرد چون محافظه‌کاران با فاصله اندکی بعد از سوسیال دمکرات‌ها قرار دارند.
احتمالات مختلفی درباره دولت آینده آلمان وجود دارد، اما چیزی که مشخص است این است که مذاکرات، چند هفته و یا چند ماه طول خواهد کشید و تا آن زمان، آنگلا مرکل صدراعظم مقتدر آلمان به کار خود ادامه خواهد داد و ممکن است کریسمس خداحافظی کند.
همه احزاب البته توافق دارند که دولت جدید، پیش از انتقال ریاست گروه ۷ به آلمان در ژانویه شکل بگیرد. تا ژانویه اما مذاکرات پیچیده‌ای در جریان خواهد بود. همه احزاب در آلمان می‌توانند برای تشکیل دولت با هم مذاکره کنند و آرمین لاشت، نامزد دمکرات مسیحی‌ها گفته است که حزبش هر کاری خواهد کرد تا همچنان رهبری دولت بعدی را در دست داشته باشد.
شولتز در مقابل این صحبت‌ها، گفته است که نتیجه انتخابات به این معناست که مردم خواستار تغییر هستند و «می‌خواهند نام صدراعظم بعدی شولتز باشد».
اولین جلسات احزاب به‌زودی شروع خواهد شد و آنها در نخستین مذاکرات مستقیم، از خطوط قرمز خود آگاه خواهند شد و به این نتیجه خواهند رسید که اصلا می‌توانند با هم کار کنند یا نه.
از امروز، نمایندگان حزب‌های مختلف که موفق شده‌اند به پارلمان راه پیدا کنند، جلسات خود را شروع خواهند کرد.
حزب دمکرات آزاد گفته است که ترجیح می‌دهد با محافظه‌کاران و سبزها ائتلاف کند. در این حالت، سوسیال‌دمکرات‌ها که با فاصله اندک برنده انتخابات شده‌اند از دولت بیرون خواهند ماند. دمکرات آزاد البته ائتلاف با سوسیال دمکرات‌ها و سبزها را رد نکرده است.
هرچند مذاکرات قطعا هفته‌ها طول خواهد کشید، اما پارلمان جدید، باید حداکثر یک ماه بعد از انتخابات، یعنی تا ۲۶ اکتبر، تشکیل شود. دلیل این که مذاکرات تشکیل دولت جدید می‌تواند ماه‌ها طول بکشد این است که طبق قانون، مذاکرات برای این کار هیچ محدودیت زمانی ندارد.
بدترین سناریو
براساس بند ۶۳ قانون اساسی آلمان، رئیس دولت، صدراعظم را به بوندس‌تاگ (مجلس) معرفی می کند.
اگر ائتلافات حزبی به نتیجه نرسد، فرانک والتر اشتاینمایر رئیس‌جمهور آلمان، احتمالا یک صدراعظم را که به‌احتمال بسیار زیاد از حزبی است که بیشترین سهم آرا را داشته، معرفی خواهد کرد. بعد از معرفی این نامزد، پارلمان باید رأی‌گیری کند و این نامزد باید اکثریت مطلق را به‌دست آورد. اگر این رأی به‌دست نیامد، ۲ هفته بعد رأی‌گیری دوم برگزار خواهد شد. اگر باز هم اکثریت مطلق به‌دست نیاید، رأی‌گیری سومی انجام می‌شود و صدراعظم، با اکثریت ساده هم انتخاب خواهد شد.
بعد از آن رئیس‌جمهور تصمیم خواهد گرفت که این صدراعظم را به‌عنوان رئیس دولت اقلیت تعیین کند و یا بوندس‌تاگ را منحل و برگزاری مجدد انتخابات را اعلام کند.
در سال ۲۰۱۷ این سناریو تا آستانه محقق شدن پیش رفت؛ در آن سال مذاکرات به بن‌بست رسید و اشتاینمایر از احزاب خواست دوباره با هم ملاقات کنند و با فشار او بود که دولت تشکیل شد.
