بر پایه ارزیابی سازمان بهداشت جهانی درگیری شدید با بیماری کووید۱۹ و مرگ بر اثر آن بین سیگاری‌ها تا ۵۰ درصد بیشتر است. از ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۱۹ که گونه جدید ویروس کرونا با سرعتی شگفت‌انگیز تاخت و تاز خود در سراسر جهان را آغاز کرد نقش مصرف دخانیات در پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید۱۹ موضوع پژوهش‌ها و مجادله‌های فراوان بوده است. از آغاز پاندمی پژوهشگران بسیاری در بررسی‌های خود به این نتیجه رسیده‌اند که ظاهرا خطر ابتلا به ویروس "سارس کوو ۲"، عامل بیماری موسوم به کووید۱۹ در میان مصرف‌کنندگان دخانیات از غیرسیگاری‌ها کمتر است.
با این پژوهش‌ها نگرانی سیگاری‌ها از ابتلا به کرونا تا حدودی کاهش یافت اما تقریبا تمام این تحقیقات بر دیگر عوارض و خطرات مصرف دخانیات مهر تائید زده‌اند. یکی از پژوهش‌های ماه‌های آغاز پاندمی، کار دانشمندان فرانسوی بود که در یکی از بیمارستان‌های پاریس مبتلایان به کرونا را در ارتباط با اعتیاد به دخانیات زیر نظر گرفتند. نتیجه این پژوهش نشان داد که فقط پنج درصد از مبتلایان کرونا در این بیمارستان سیگاری بوده‌اند، در حالی که نسبت مصرف‌کنندگان دخانیات در میان شهروندان فرانسوی به مراتب بالاتر است و به حدود ۲۵ درصد می‌رسد.
پارادوکس سیگاری‌ها
این پدیده که به آن "پارادوکس سیگاری‌ها" هم گفته می‌شود در پژوهش‌های بسیار دیگری هم تائید شده گرچه مکانیسم و علت دقیق ابتلای کمتر سیگاری‌ها به بیماری کووید۱۹ هنوز به طور قطعی و کامل روشن نشده است. اکنون به نظر می‌رسد که گروهی از پژوهشگران در شهر هیروشیمای ژاپن به پاسخی برای فهم این پدیده و ارتباط مصرف دخانیات و تاثیر آن بر پیشگیری نسبی از ابتلا به کرونا نزدیک شده‌اند. آنگلا گلینگمولر، همکار بخش مرکزی دویچه‌وله ۲۴ سپتامبر (دوم مهرماه) در گزارشی با اشاره به پژوهش دانشمندان ژاپنی می‌نویسد آنها تحقیقات خود را روی پروتئین ACE2 متمرکز کرده‌اند که بر جدار بیرونی سلول به عنوان گیرنده سارس کوو۲ عمل می‌کند. ویروس کرونا از طریق شاخک‌ها یا تاج‌های خود به ACE2 متصل می‌شود و از این طریق وارد سلول سالم شده و آن را آلوده می‌کند. هدف پژوهشگران ژاپنی از تحقیقات خود این بوده که مشخص کنند سلول‌ها تحت چه شرایطی تولید پروتئین گیرنده ACE2 را افزایش یا کاهش می‌دهند. کیجی تائیموتو و همکاران او ابتدا در پی سلول‌هایی گشتند که در جدار بیرونی خود مقادیر زیادی ACE2 حمل می‌کنند. آنها سپس این سلول‌ها را برای ۲۴ ساعت در معرض عصاره دود سیگار با غلظت‌های متفاوت قرار دادند و به نتایج شگفت‌انگیزی رسیدند. این بررسی نشان داد که هر چه غلظت عصاره دود سیگار بیشتر باشد پروتئین‌های گیرنده کمتری در غشای بیرونی سلول تولید می‌شود و امکان ورود ویروس به آنها کاهش می‌یابد.
پژوهشگران ژاپنی این پدیده را ناشی از تاثیر ماده به شدت سرطان‌زای موسوم به هیدروکربن‌های چند حلقه‌ای می‌دانند (که PAK یا PHA نیز خوانده می‌شوند) و به میزان زیادی در دود سیگار وجود دارند. به عبارت دیگر PAKها که موادی به شدت سرطان‌زا هستند در این آزمایش به گونه‌ای فعال شده‌اند که نقش مهارکننده ACE2 را بر عهده گرفته‌اند و باعث کاهش قدرت نفوذ ویروس کرونا به سلول سالم می‌شوند. مطابق این پژوهش، دست‌کم در شرایط آزمایشگاهی به نظر می‌رسد دود سیگار تا حدود زیادی مانع ورود ویروس سارس کو۲ به سلول هدف می‌شود و در عمل احتمال اتصال ویروس به سلول و آلوده کردن آن را کاهش می‌دهد. با این همه، نتیجه این آزمایش به هیچ وجه نمی‌تواند شهروندان را به کشیدن سیگار برای در امان ماندن از بیماری کووید۱۹ ترغیب کند.
پژوهش‌های بسیار دیگری نشان می‌دهند که افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند به میزان قابل ملاحظه‌ای بیشتر در معرض عواقب خطرناک ابتلا به بیماری کووید۱۹ هستند. بر اساس برآوردهای سازمان بهداشت جهانی خطر درگیری شدید با عوارض بیماری کووید۱۹ و مرگ بر اثر ابتلا به آن در میان افراد سیگاری بین ۴۰ تا ۵۰ درصد بیشتر از غیرسیگاری‌ها است.نتیجه‌گیری نادرست از پژوهش‌های علمی یا دنبال کردن توصیه‌های غیرجدی و شایعات درباره راه‌های پیشگیری از ابتلا به کرونا، تا کنون جان هزاران نفر را گرفته است. در ایران و به خصوص در ماه‌های شروع پاندمی این تصور غلط که نوشیدن الکل یا غرغره کردن آن باعث کشته شدن ویروس کرونا می‌شود جان صدها نفر که به هر نوع الکل، از جمله الکل صنعتی متوسل شدند را گرفته است.
