به گزارش همشهری آنلاین به نقل از روزنامه همشهری، قیمت نفت خام دیروز، تحتتأثیر کمبود عرضه، ششمین رشد متوالی خود را ثبت کرد و از مرز ۸۰ دلار عبور کرد. این بالاترین قیمت نفت برنت از اکتبر ۲۰۱۸ تاکنون است. اختلال در عرضه جهانی نفت باعث شد شرکتهای انرژی مجبور شوند از ذخایر نفت خام خود برداشت کنند و همین موضوع قیمت نفت را به بالاترین رقم در ۳ سال گذشته رسانده است. مؤسسات جهانی معتقدند حجم تقاضا برای نفت بعد از پایان اپیدمی کرونا برخلاف انتظار به سرعت در حال رشد است؛ درحالیکه عرضه نفت پایینتر از حد انتظار است.
برخی گزارشها نشان میدهد بهدنبال وقوع کرونا عملیات تعمیر و نگهداری میادین نفتی در برخی کشورها با تعویق مواجه شده و این موضوع عرضه نفت را با کاهش مواجه کرده است. این گزارشها نشان میدهد کاهش سرمایهگذاری و مشکلات تعمیر و نگهداری باعث شده صادرکنندگان آفریقایی نفت خام اوپک، نیجریه و آنگولا، حداقل تا سال آینده نتوانند مطابق سهمیه خود تولید نفت را افزایش دهند.
ظرف یک هفته گذشته نیز بهدلیل وقوع توفان در آمریکا، عرضه نفت آمریکا کاهش یافت و این کشور مجبور شد از ذخایر خود استفاده کند. هماکنون میزان ذخایر نفت آمریکا به پایینترین حد خود رسیده و این موضوع میتواند فشار بیشتری به بازار نفت وارد کند. توشیتاکا تازاوا، تحلیلگر بینالمللی میگوید: حال و هوای بازارهای نفت با کمبود جهانی عرضه و تقویت تقاضا در بسیاری از نقاط جهان، بهبود یافته است.
آینده قیمت نفت
با وجود رشد پرسرعت قیمت نفت ظرف روزهای گذشته، تحلیلگران اعتقاد دارند روند صعودی قیمت نفت همچنان ادامه پیدا خواهد کرد، زیرا اپیدمی کرونا رو به پایان است و تقاضا برای کالاها در جهان رو به افزایش، و این موضوع، تقاضا برای نفت را نیز افزایش خواهد داد.
بانک سرمایهگذاری گلدمن ساکس روز گذشته پیشبینی کرد قیمت نفت خام برنت تا پایان سالجاری میلادی از ۸۰ دلار فعلی به ۹۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید، زیرا تقاضا در حال افزایش است و تجهیزات تولید نفت در آمریکا نیز بهدلیل توفان آسیب دیده است.
گلدمن اعلام کرد: در حالی که همه ما یک دورنمای خوشبینانه برای نفت در نظر گرفتهایم ولی کسری فعلی تقاضا در برابر عرضه در جهان بالاتر از حد انتظار ماست. تقاضای جهانی برای نفت به سرعت بهدنبال همهگیری کرونای دلتا رو به رشد بوده و عرضه جهانی نفت پایینتر از حد انتظار است. این بانک سرمایهگذاری، متوسط قیمت نفت برای ۳ ماه دوم و سوم سال آینده میلادی را با پیشبینی به سرانجام رسیدن قرارداد اتمی ایران، تا ۸۰ دلار پایین آورده است. این رقم قبلا ۸۵دلار در هر بشکه پیشبینی میشد.
همچنین خبرگزاری بلومبرگ به نقل از یک مؤسسه بینالمللی برآورد کرده تا سال ۲۰۲۲ قیمت هر بشکه نفت تا مرز ۱۰۰ دلار افزایش یابد. این پیشبینی خوشبینانه از آنجا ناشی میشود که تقاضا برای نفت به سرعت رو به افزایش است و بسیاری از تاجران عقیده دارند بازار در اوایل یا اواسط ۲۰۲۲ به سطح قبل از بحران کرونا بازمیگردد. اما میزان عرضه نتوانسته همگام با رشد تقاضا افزایش یابد. بن لاکوک تحلیلگر بازارهای انرژی در اینباره میگوید: نفت خام برنت برای تحویل در دسامبر ۲۰۲۲ حدود ۷۰ دلار در هر بشکه در نظر گرفته میشود ولی تعجبی ندارد اگر قیمت نفت برنت تا ۱۰۰ دلار در هر بشکه در آن زمان افزایش یابد. او توضیح میدهد: بازار نفت قراردادهای ۲ سال آینده را درست قیمتگذاری نکرده است، چون تاجران هنوز هم این واقعیت را نپذیرفتهاند که تعادل عرضه و تقاضا برای مدتها متوازن نخواهد بود و تقاضا از عرضه پیشی خواهد گرفت.
اثر رشد نفت بر درآمدهای ایران
همگام با رشد قیمت نفت و پیشبینیها برای تداوم این رشد، امیدواری برای افزایش درآمدهای نفتی ایران هم افزایش یافت؛ بهویژه آنکه تازهترین گزارشها نشان میدهد صادرات نفتی ایران ظرف ماههای گذشته به بالاترین حد خود رسیده است. یافتههای همشهری نشان میدهد از زمان استقرار دولت جدید در مرداد امسال، برخی شرکای استراتژیک خارجی ایران بهویژه چین به سرعت میزان سفارشهای خرید نفت از ایران را افزایش دادهاند. گفته میشود در ۲ ماه گذشته نفتکشهای ایرانی تماموقت در حال انتقال محمولههای صادراتی به مقاصد اعلامشده بودهاند.
از ابتدای ۱۳۹۷ تا اوایل سال گذشته صادرات نفت ایران بهشدت کاهش یافته بود؛ حتی براساس برخی اخبار تأییدنشده صادرات نفت ایران در سال ۹۸ به ۱۰۰ هزار بشکه در روز هم رسیده بود. با این حال برخی خبرها نشان میدهد از زمستان پارسال، ایران بهطور متوسط روزانه ۶۵۰ هزار بشکه نفت صادر کرده که بهنظر میرسد بخش اعظم آن راهی چین شده است. سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، در تازهترین گزارش خود از رشد چشمگیر قیمتهای جهانی نفت، ازجمله نفت ایران در ۷ ماه ابتدایی سالجاری میلادی خبر داده و گزارشها حاکی است صادرات نفت ایران نیز دوبرابر شده است. آمارهای شرکتهای ردیابی نفتکشها نیز نشان میدهد متوسط صادرات روزانه نفت ایران در نیمه ابتدایی سالجاری میلادی به ۶۵۰ هزار بشکه رسیده که بیش از دوبرابر دور متوسط پارسال است.
اوپک همچنین در گزارش خود مدعی شده متوسط قیمت نفت ایران در ۷ ماه ابتدایی پارسال کمی بیش از ۳۵ دلار بود، اما در دوره مشابه امسال به بالای ۶۵ دلار رسیده است؛ ضمن این که در ماه گذشته میلادی قیمت نفت ایران حتی به ۷۵ دلار نیز رسیده است.
قیمت هر بشکه نفت در قانون بودجه سالجاری ۴۰ دلار در نظر گرفته شده، اما آنطور که گزارشهای مختلف نشان میدهد قیمت فروش هر بشکه نفت صادراتی ایران اکنون به بیش از ۶۰ تا ۶۵ دلار رسیده و با افزایش قیمت نفت ظرف چند روز گذشته این رقم احتمالا با رشد بیشتری هم مواجه شده است. رشد قیمت نفت از این جهت برای ایران اهمیت دارد که میتواند بخشی از کسری بودجههای سنگین دولت را که به تورمهای سنگین منجر شده، جبران کند.
بهنظر میرسد در صورت تداوم صادرات روزانه ۶۵۰ هزار بشکه نفت، با توجه به افزایش قیمت نفت، ایران بتواند در سالجاری بهطور متوسط به درآمدی معادل ۱۵ میلیارد دلار دست پیدا کند و هرچه قیمت و حجم صادرات نفت با افزایش بیشتری مواجه شود این درآمدها میتواند با رشد بیشتری روبهرو شود که این موضوع میتواند نقش زیادی در کاهش کسری بودجه دولت داشته باشد که به زعم اقتصاددانان تا سقف ۵۰۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.