روز هشتم مهر ماه مصادف با ۳۰ دسامبر به عنوان روز جهانی ناشنوایان نامگذاری شده و شعار سال ۲۰۲۱ این روز "ما اشاره می کنیم در حمایت از حقوق بشر" است.
دکتر مهدیه مهدویان روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه و آموزش ایرنا افزود: به این مناسبت مراسم مختلفی در سطح کشور برگزار می شود تا هم مردم با حقوق ناشنوایان آشنا شوند و هم شرایط بهتری برای این افراد فراهم شود.
مهدویان در پاسخ سوالی در مورد زبان اشاره در اماکن شلوغ، گفت: هرچند ترویج نیافتن زبان اشاره به علت ناشناخته بودن آن در جامعه است، اما استفاده از آن در اماکن پر رفت و آمد ضروری است، به عنوان مثال آگاه سازی ناشنوایان با زبان اشاره در مترو می تواند آنان را از ایستگاه های مختلف مطلع سازد.
وی تاکید کرد: باید بدانیم افرادی در جامعه، با ما زندگی می کنند که برقراری ارتباط با آنان از طریق گویایی نیست، بلکه از طریق حرکات دست ها به عنوان زبان اشاره است و آنان از این طریق با دیگران ارتباط برقرار می کنند.
مهدویان ادامه داد: این علایم، زبان ناشنوایان است و همچنان که برای برقراری ارتباط با فردی از یک کشور دیگر باید به زبان او آشنایی داشته باشیم، برای برقراری ارتباط با ناشنوایان نیز باید به زبان آنها آشنا باشیم. این زبان مانند زبان فارسی از قوائد دستوری خود تبعیت می کند و از این رو یادگیری آن در جامعه اهمیت بسیار دارد. چنانچه در صورت نا آشنا بودن با آن، اطلاع رسانی در سطح جامعه از طریق نوشته یا علائم تصویری صورت می گیرد.
وی افزود: برنامه هایی به مناسبت های مختلف مانند روز جهانی زبان اشاره، هفته و روز جهانی ناشنوایان، برگزار می شود تا جامعه شنوا، با این زبان آشنا شوند و ناشنوایان را بیشتر بشناسند. البته بسیار خوب است ولی کافی نیست. آشنایی با ناشنوایان، به روز و هفته اختصاص ندارند و همه روزهای سال اهمیت دارد. امید است که در آینده اقدامات بیشتری در این زمینه انجام گیرد.
مدیرعامل انجمن ملی زبان اشاره ایران تاکید کرد: هرچند کارهایی برای آشنایی مردم با زبان اشاره انجام می گیرد، اما این اقدامات، تا شرایط مطلوب فاصله زیادی دارد و باید تلاش کرد تا همه اقشار بتوانند به راحتی با افراد ناشنوا ارتباط کلامی مناسب برقرار کنند؛ به عبارت دیگر حداقل افراد شنوا در هر حرفه باید علایم زبان اشاره آن حرفه را برای برقراری ارتباط اولیه با ناشنوایان، فراگیرند.
مهدویان بیان کرد: به طور مثال در گام اول افراد شنوا باید علایم زبان اشاره در موارد روزمره مانند سلام و احوالپرسی، مکالمات و ارتباطات روزمره و پرس و جو را فرا گیرند تا بتوانند با افراد ناشنوا ارتباط مطلوبی برقرار کنند.
وی گفت: برخی از این برنامه ریزی ها باید از سوی مسئولان از جمله شهرداری ها انجام گیرد تا علایم اشاره ای در سطح جامعه گسترش پیدا کند.
مهدویان گفت: برای افراد شنوا که از مترو استفاده می کنند، صدا گوینده، آنان را از رسیدن به ایستگاه بعدی مطلع می سازد، ولی ناشنوایان و حتی کم شنوایان که از سمعک استفاده می کنند، نمی توانند در آن هیاهو از پیام گوینده مطلع شوند، اینجاست که لازم است در مانیتور داخل مترو تصویر فردی که به زبان اشاره صحبت می کند، پخش شود تا اطلاعات شنیداری را برای آنان به صورت اشاره بیان کند. اطلاع رسانی در صورت هزینه بر بودن این روش، به صورت نوشتاری انجام شود تا افراد ناشنوا با خواندن متن از ایستگاه های پیش رو آگاه شوند.
وی در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی باید انجام شود تا زبان اشاره در جامعه گسترش پیدا کند؟ گفت: آموزش در سطح عموم یکی از مهمترین اقدامات برای گسترش این زبان است. علاقمندان با شرکت در کلاس های آموزش زبان اشاره به این زبان مسلط شوند. در حال حاضر کلاس هایی در فرهنگسرای خانواده واقع در خیابان سید جمال الدین اسد آبادی دایر است و به زودی تمهیدات جدیدی در اجرای این کلاس ها پیش بینی شده است.
مهدویان افزود: راه دیگر آموزش، فراگیری اشارات مهم و ضروری تخصصی در گروه های تخصصی است که با ناشنوایان روبرو هستند. مثلا آموزش زبان اشاره تخصصی برای کادر درمان در زمان مواجهه به بیمار کرونایی ناشنوا، کادر معالج با دانستن اشارات لغات تخصصی در حوزه بیماری و درمان مانند، تب، سردرد، دارو ... که در دوران کرونا بسیار کمک می کند، راحت تر می توانند از وضعیت بیمار ناشنوا مطلع شوند تا بتوانند مشکلات او را سریع تر حل کنند.
وی گفت: همچنین برای فرد ناشنوایی که به ادارات دولتی، بانک ها، محکمه های قضایی و ... مراجعه می کند خوب است کارکنان دستگاه ها، اشارات تخصصی را آموزش ببینند تا بتوانند با افراد ناشنوا ارتباط موثرتر برقرار کنند و از خواسته آنان مطلع شوند.
مهدویان تاکید کرد: نوعی دیگر از اطلاع رسانی در سیمای جمهوری اسلامی با حضور مترجمان زبان اشاره یا استفاده از زیرنویس شدن خبرها، مطالب، گویش در فیلم ها یا سایر موارد اتفاق می افتد. مطلوب آن است تمام برنامه ها برای این عزیزان اطلاع رسانی شود، به خصوص برنامه های علمی که ناشنوایان به دانستن آن ها علاقمند هستند و اکثرا به دلیلی نبود مترجم یا زیر نویس، از یکی از بستگان خود در خانه می خواهند تا مطالب را برایشان به زبان اشاره بازگو کنند.
وی افزود: تمامی اطلاعاتی که در اختیار یک فرد شنوا قرار می گیرد، باید در اختیار ناشنوایان هم قرار گیرد تا از آنها بهره ببرد.
سامانه هدای همراه ایجاد خواهد شد
مدیرعامل انجمن ملی زبان اشاره ایران گفت: از سوی سازمان آموزش و پرورش استثنایی سامانه ندای همراه به نشانی neda.csdeo.ir برای پاسخگویی به سوالات خانواده ها و معلمان و تمامی گروه هایی که در آموزش دانش آموزان تلفیقی یعنی دانش آموزان با نیازهای ویژه در مدارس عمومی یا پذیرا درس می خوانند، ایجاد شده است.
مهدویان عنوان کرد: در این سامانه ۵۰ مشاور از طریق خطوط تلفنی یا تالار گفتگو به صورت آنلاین یا به صورت نوشتاری به سوالات مخاطبان پاسخ خواهند داد.
وی ادامه داد: در زمان کرونا که مدارس استثنایی نیز تعطیل بود، برای استفاده مناسب از محتوای آموزشی در شبکه شاد، محتوای آموزشی دروس برای دانش آموزان ناشنوا همراه با زبان اشاره آماده و در بخش محتوای دانش آموزان استثنایی در شبکه شاد بارگذاری شده است، دانش آموزان ناشنوا می توانند از این طریق به مطالب درسی خود دسترسی داشته باشند.
مهدویان گفت: در شبکه آموزش سیما هم این موارد رعایت شده تا دانش آموزان ناشنوا هم از مطالب آموزشی درسی بهره ببرند.
وی خاطرنشان کرد: گروهی از دانش آموزان ناشنوا یا کم شنوا در آموزش های تلفیقی نیز که در مدارس پذیرا تحصیل می کنند، می توانند با مراجعه به سامانه ندای همراه، بخش فیلم های آموزشی برای دانش آموزان، دروس بارگزاری شده را مشاهده کنند. این دروس به گونه ای فیلم برداری شده که چهره معلم از جهت لب خوانی مشخص باشد و دیگر گروه ها هم بتوانند از این محتوا بهره مند شوند.
