رضا شهبازی امروز (یکشنبه- ۱۱ مهرماه) در وبینار بررسی فرونشست استان اصفهان از منظر محیط زیست که به همت کمیسیون معادن اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اصفهان برگزار شد، در خصوص دلیل پررنگ کردن فرونشست در استان اصفهان، اظهار کرد: تاکید خطر فرونشست در اصفهان دلیلی بر بی توجهی به این مخاطره در دیگر مناطق کشور و به این مفهوم که بقیه نقاط ایران چالش فرونشست ندارد، نیست؛ بلکه به دلیل بالابودن مخاطره در معادله ریسک خطر است.
وی افزود: آسیب پذیری فرونشست در این منطقه به حدی بالا است که ریسک خطر را بالا می برد و در ارتباط با فرونشست معادله ریسک خطر در اصفهان به حدی بالا رفته که این منطقه را به عنوان یک هات پوینت برای فرونشست معرفی می کنیم.
شهبازی گفت: در سازمان زمین شناسی بیش از ۲۰ مخاطره طبیعی بررسی می شود و هر بخش از کشور به عنوان یک هات پوینت در خصوص یک مخاطره معرفی می شود.
مدیر کل مخاطرات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی از بروز اولین طوفان حاره ای در سواحل کشور در روز گذشته خبر داد و گفت: زبانه های خشک این باد و طوفان گردو غبار در حال ورود به کشور است.
شهبازی در توضیح پدیده فرونشست، گفت: در این زمینه باید بدانیم در زیر زمین چه اتفاقی می افتد؟ در ارتباط با فرونشست و با توجه به نقشه های موجود، از سه سال پیش هشدارهای شدید به اصفهان داده شده است.
وی ادامه داد: فرونشست در بین انواع مخاطرات دارای یک ویژگی خاص است و به دلیل اینکه قابل دیدن نیست، خطر بالایی به دنبال خواهد داشت. فرونشست زمانی دیده می شود که کار از کار گذشته و به همین دلیل یکی از سخت ترین و خطرناک ترین مخاطرات زمین است.
مدیر کل مخاطرات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدن برای رفع این مخاطره در ارتباط با اصفهان به عنوان یک نمونه از کل کشور، چند راهکار باید انجام شود. در وهله نخست، باید تلاش کنیم فرونشست را جلوی چشم مردم بیاریم. در گام دوم باید بدانیم که فرونشست یک معلول است نه علت و باید علت آن را بدانیم و برطرف کنیم و در مرحله سوم اینکه باید به سمت مدیریت تقاضا برویم.
شهبازی توضیح داد: جلوی برخی مخاطرات را نمی توان گرفت و راهی برای پیشگیری از بروز آنها وجود ندارد. برای مثال در مود زمین لرزه راهی جز دور شدن از محل گسل ها و یا پذیرفتن آنها نداریم، اما در خصوص فرونشست باید توجه کرد که فرونشست معلول خزنده ای است که ناشی از سوء مدیریت منابع آب های زیرزمینی است هرچند خشکسالی نیز در آن دخیل است.
وی تاکید کرد: بالغ بر ۹۰ درصد فرونشست ها در دنیا به طور مستقیم به دلیل برداشت های بی رویه آب های زیرزمینی رخ می دهد و در منطقه ای مانند اصفهان که تنها عامل تغذیه، زاینده رود است، باید به آن توجه ویژه داشت.
مدیر کل مخاطرات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی به میزان بارندگی در استان اصفهان اشاره کرد و گفت: ۱۲۰ میلیمتر بارندگی در استان اصفهان در مقابل تبخیر بالا در این منطقه رقم قابل توجهی نیست و نمی توان به آن اکتفا کرد. این میزان بارندگی تنها لایه سطحی خاک را مرطوب نگه می دارد و در حدی است که هیچ نفوذی ندارد.
شهبازی با طرح این پرسش که چرا مدیریت منابع آب اصفهان به اینجا رسیده است؟ تصریح کرد: در این خصوص سه دوره را می توان در نظر گرفت. نخست دوره ای که عرضه مناسب بوده، اما کشور به دنبال توسعه بود و در آن زمان زیرساخت ها فراهم نبود.
وی ادامه داد: در آن دوران قنات اداره کننده سطح زیرکشت بود. این روش بسیار خردمندانه بود و تا اوایل دهه ۸۰ اجرایی می شد.
مدیر کل مخاطرات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی در توضیح دوره دوم، اظهار کرد: در مرحله بعد باید وارد مدیریت عرضه و تقاضا می شدیم که به دلیل اینکه در عرضه توقف کرده بودیم دوره را از دست دادیم و یا به طور ناگهانی با بحران آب روبرو شدیم.
شهبازی گفت: اکنون در مرحله ای هستیم که مصارف از موجودی پیشی گرفته و باید تقاضا برای آب را مدیریت کنیم.
وی با تاکید براینکه باید به سمت مدیریت تقاضا برویم، خاطرنشان کرد: طرح انتقال آب تفکرات واهی است و تنها راهکار ما این است که تقاضا را تاحد امکان کاهش دهیم. باید شعارهای قابل اندازه گیری داشته باشیم و در عرصه کشاورزی باید بهره وری را تا ۱۰ درصد افزایش دهیم.
به گفته مدیر کل مخاطرات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی، شهرک نیروی هوایی اصفهان یک نمونه از خطر فرونشست در اصفهان است که به دلیل اینکه بازسازی نشده قابل دیدن است. در بخش های دیگر شهر هم این مشکل وجود دارد که بازسازی شده و قابل مشاهده نیست.
شهبازی تاکید کرد: موضوع مهم بعدی در بحث قوانین است، چراکه تجربه ثابت کرده تصویب قوانین جدید همواره باعث افت آب های زیرزمنی شده است و از قانون گذاران می خواهم با قانون جدید، شوک جدید وارد نکنند.
وی اظهار کرد: موضوع بعدی تصمیم گیری واحد است و برای موضوع مهم فرونشست نیاز به وحدت رویه هستیم.
مدیر کل مخاطرات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی با اشاره به تلاش های انجام شده طی سه سال گذشته در سازمان زمین شناسی کشور، گفت: اکنون منتظر مصوبه هیات دولت هستیم تا سازمان زمین شناسی کشور عضو دائم کمیته کارگروه ملی سازگاری با کم آبی شود و در آنجا به طور مشخص موضوع فرونشست را با کمک دیگر سازمان ها انجام دهد.
شهبازی، خطر فرونشست را جدی دانست و گفت: نباید نرخ فرونشست بین بخش های مختلف رقابتی شود و باید خطر فرونشست را باید جداگانه نسبت به نرخ فرونشست بررسی کنیم اکنون نیازمند راهکارهای برای این خطر فوری هستیم.
انتهای پیام
