خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها - شادمهر رکن الدینی قلعه دژ: هرمزگان از نظر اقتصادی و ژئوپولوتیک یکی از مهم‌ترین استان‌های کشور محسوب می‌شود. موقعیت این استان به واسطه قرار گیری در کنار دریای عمان و خلیج‌فارس ظرفیت‌های زیادی را برای استقرار صنایع مرتبط با شیلات، فولاد، نفت، الومینیوم و … فراهم کرده است. وجود ظرفیت‌های عظیم اقتصادی در استان هرمزگان که باعث شده بخشی از سرریز جمعیت استان‌های دیگر را در خود جای دهد، هرمزگان را به یک استان مهاجر پذیر تبدیل کرده است.
هرمزگان با وجود دارا بودن ظرفیت‌های اقتصادی عظیم در حوزه‌های مختلف از نظر شاخص‌های فلاکت در وضعیت خوبی قرار ندارد و از نرخ بیکاری بالایی نیز برخوردار است. بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری کشور به ۹.۶ درصد رسیده است این در حالی است که استان هرمزگان با وجود تمام پتانسیل‌ها با نرخ بیکاری ۱۸.۲ درصد بالاترین نرخ بیکاری کشور را دارد.
صنایع غرب بندرعباس که می‌توانند نقش مهمی را در کاهش نرخ بیکاری مردم منطقه ایفا کنند، مدعی کمبود نیروی انسانی ماهر بومی هستند. اما برخی از کنشگران اجتماعی و سیاسی استان هرمزگان عدم استفاده از نیروهای بومی در پست‌های مدیریتی سیاسی و اقتصادی را دلیل این موضوع می‌دانند.
به نظر می‌رسد آموزش‌ها در دانشگاه‌های سطح استان هرمزگان و نهادهای مهارت آموز باید به صورت هدفمند و متناسب با نوع نیاز توسعه منطقه باشد که شاخص‌های اقتصادی سالیان اخیر نشان می‌دهد، دولت در این زمینه موفق عمل نکرده است و سهم مردم هرمزگان از اشتغال این استان روز به روز کمتر می‌شود.
هرمزگان رتبه چهارم فقر و فلاکت را در کشور دارد!
حسین رئیسی عضو مجمع نمایندگان استان هرمزگان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: استان هرمزگان یکی از پنج استان اول کشور از نظر تأمین درآمد برای ایران است. در برخی از مواقع یکی از سه استان اول نیز می‌شود. برخلاف شاخص‌های درآمدی استان هرمزگان در بخش‌های گمرک، مالیات، پتروشیمی و نفت، این استان رتبه چهارم کشور از لحاظ فقر را نیز دارد.
عضو مجمع نمایندگان استان هرمزگان تصریح کرد: عدم استفاده صنایع غرب از نیروهای ماندگار و بومی در استان هرمزگان یکی از مهم‌ترین دلایل ظهور شاخص‌های منفی در استان هرمزگان است.
رئیسی دخیل نکردن مردم محلی در روند توسعه را امری باطل دانست و اظهار کرد: حاکمیت باید نیروی انسانی منطقه را در حوزه‌های مختلف توسعه دخیل کند. در غیر این صورت و دخالت ندادن مردم محلی در اجرای طرح‌ها، دولت‌ها با مشکلات عدیده روبرو خواهد بود.
لزوم آموزش در مناطق کمتر توسعه یافته هرمزگان
وی با ذکر این نکته که بین ۴۰ تا ۵۰ درصد جمعیت استان هرمزگان را پوشش روستایی تشکیل می‌دهد، گفت: اگر ارائه آموزش و مهارت به صورت ویژه در مناطق کمتر توسعه یافته استان هرمزگان در دستور کار قرار نگیرد، مردم این استان نمی‌توانند در آینده با مردم استان‌های دیگر که در سطح بالاتری از آموزش قرار دارند، رقابت کنند؛ چراکه حاکمیت خدمات آموزشی و مهارتی بیشتری را به مردم آن مناطق ارائه کرده است.
عضو مجمع نمایندگان استان هرمزگان با اشاره به لزوم جبران عقب‌افتادگی‌های آموزشی در برخی از مناطق کشور برای تحقق توسعه متوازن و پایدار، تشریح کرد: برخی از مناطق استان هرمزگان از کمبود اماکن و نیروی انسانی برای آموزش رنج می‌برند که در صورت ادامه این روند مردم هرمزگان از نقش‌آفرینی در روند توسعه کشور و استان محروم خواهند شد.
آموزش نیروی انسانی متناسب با صنایع و پالایشگاه‌ها نیست
رئیسی با اشاره به برنامه‌های حاکمیت برای توسعه سواحل مکران در شرق استان هرمزگان، ابراز داشت: در حال حاضر پیش‌بینی احداث صنایع و پالایشگاه‌های عظیم در شرق استان هرمزگان می‌شود که باید برنامه‌ریزی برای تربیت نیروی انسانی ماهر از سالیان گذشته متناسب با نیاز منطقه آغاز می‌شد، تا بتوان از ظرفیت‌های جامعه محلی استفاده کرد.
حسین رئیسی عضو مجمع نمایندگان استان هرمزگان معتقد است که تفاوت سطح کیفیت سیستم آموزشی استان هرمزگان با دیگر استان‌ها موجب شده که سرریز جمعیت دیگر استان‌ها وارد استان هرمزگان شود و بخشی از ظرفیت‌های اشتغال استان را کاهش دهند.
وی ارتقا سطح ارائه آموزش‌ها و مهارت‌ها را یک الزام برای تحقق عدالت آموزشی و توسعه پایدار می‌داند. اما اداره کل فنی و حرفه‌ای استان هرمزگان از عدم وجود متقاضی برای برخی از رشته‌های مهارتی خود خبر می‌دهد.
استقبال از کسب برخی مهارت‌ها و طرح «مهارت آموزی در محیط واقعی کار» کم است
گلزار نظری، معاون آموزش و پژوهش فنی و حرفه‌ای استان هرمزگان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: طرحی تحت عنوان کارآموزی در محل کار در استان هرمزگان در حال اجراست که می‌تواند نقش مهمی در افزایش مهارت نیروی انسانی استان هرمزگان داشته باشد.
وی عنوان کرد: در این طرح افراد داوطلب فعالیت جذب می‌شوند و طی انعقاد قراردادی سه جانبه به کارفرما جهت طی کردن دوره سه تا ۱۲ ماهه کار آموزی معرفی می‌شود.
معاون آموزش و پژوهش فنی و حرفه‌ای استان هرمزگان تصریح کرد: فرد کارآموز در طول دوره کارآموزی باید تحت سرپرستی کارفرما فعالیت کند و پس از طی کردن دوره کارآموزی، گواهی و مجوز فعالیت به داوطلب اعطا خواهد شد و با هماهنگی که میان اداره کل و اصناف وجود دارد جهت اشتغال با شرایط قانون کار به اصناف معرفی می‌شود.
نظری ابراز کرد: در حال رایزنی هستیم که تمام اصناف مهم استان هرمزگان که از کمبود نیروی انسانی گلایه دارند در این طرح گنجانده شوند تا هم مشکل اشتغال افراد بی‌کار حل شود و هم کمبود نیروی انسانی ماهر و متخصص صنایع و اصناف مختلف حل شود.
وی مطرح کرد: متأسفانه علی‌رغم اطلاع‌رسانی‌ها و اعلام فراخوان‌های گسترده، متقاضی و داوطلب برای ثبت‌نام و حضور در کلاس‌های آموزشی رایگان فنی و حرفه‌ای و طرح «مهارت آموزی در محیط واقعی کار» بسیار کم است و برخی از کلاس‌ها به دلیل تعداد کم داوطلبان تشکیل نمی‌شود.
معاون آموزش و پژوهش فنی و حرفه‌ای استان هرمزگان بیان داشت: برای پر کردن این خلاء جلسات اطلاع‌رسانی و هماهنگی با نهادهای امدادی استان هرمزگان مانند بهزیستی، کمیته امداد و.. برگزار شده است اما استقبال مورد انتظار صورت نگرفته است.
هزینه آزمون‌ها، رفت و آمد و لوازم آموزشی مددجوی متقاضی کسب مهارت، توسط کمیته امداد پرداخت می‌شود
جلیل تراهی مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) استان هرمزگان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: کمیته امداد امام خمینی (ره) ۸۷ هزار و ۸۱۶ خانوار نیازمند استان هرمزگان را تحت پوشش خود قرار داده است.
وی با ذکر این نکته که مجموع افراد تحت پوشش کمیته امداد ۲۱۲ هزار و ۱۴۸ نفر است، عنوان کرد: ۶۴ هزار و ۲۰۰ خانوار با جمعیت ۱۶۱ هزار و ۷۳۰ نفر در مناطق روستایی هرمزگان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) قرار دارند. برای توانمندسازی افراد تحت پوشش تسهیلات ویژه‌ای با عنوان تسهیلات اشتغال به مددجویان و اعضای خانواده آن‌ها پرداخت می‌شود.
تراهی کاریابی برای مددجویان و فرزندان آن‌ها را از دیگر اقدامات کمیته امداد در راستای اشتغالزایی دانست و ابراز داشت: مهارت آموزی و ایجاد اشتغال برای مددجویان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی مطرح کرد: هر ساله تقویم آموزشی از اداره کل فنی و حرفه‌ای استان هرمزگان دریافت می‌شود و حمایت‌های امدادی برای حضور مددجویان در مراکز فنی و حرفه‌ای انجام می‌شود. تأمین هزینه‌های مربوط به رفت و آمد و خرید مواد اولیه آموزشی از جمله هزینه‌های در نظر گرفته شده برای افراد فراگیر مهارت است.
تراهی ابراز داشت: بر اساس تفاهم نامه منعقد شده میان فنی و حرفه‌ای و کمیته امداد امام خمینی (ره) هزینه ثبت نام برای آزمون مددجویان رایگان است تا فرایند توانمند سازی مددجویان تحت پوشش با سرعت بیشتری انجام شود.
وی با ذکر این نکته که باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود هر سال افراد زیادی از تحت پوشش کمیته امداد خارج شوند، مطرح کرد: طی یک سال اخیر سه هزار و ۶۱ نفر از طریق توانمندسازی از تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) خارج شدند.
فرهنگ کار و تلاش در جنوب کشور نهادینه نشده است
علی نیکبخت عضو هیأت علمی دانشگاه هرمزگان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص علت کمبود متقاضی کسب مهارت در استان هرمزگان با وجود در نظر گرفتن بسته‌های حمایتی توسط کمیته امداد و طرح‌های مختلف توسط فنی و حرفه‌ای و از طرفی نرخ بالای بیکاری در استان هرمزگان گفت: من این پیامد را ناشی از مسائل فرهنگی و تاریخی استان هرمزگان و جنوب کشور می‌دانم.
وی با ذکر این نکته که موضوع تلاش و کارکردن در فرهنگ مردم نهادینه نشده است، ادامه داد: به واسطه وجود محرومیت‌های تاریخی و ظرفیت‌هایی نظیر دریا، مردم این مناطق به آن‌چه که دارند قانع هستند و این فرهنگ نهادینه شده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه هرمزگان ابراز داشت: برخی از افراد تمایل دارند که از بدو اشتغال حق‌الزحمه مناسبی را دریافت کنند یا به دنبال یک کار راحت و بدون فعالیت زیاد هستند.
نیکبخت با ذکر این نکته که بخش اعظمی از جامعه تمایل دارند که کار خود را با حقوق بالا شروع کنند، تصریح کرد: این فرهنگ در جامعه نهادینه نشده است که افراد باید با تلاش و کوشش مستمر به صورت درجه به درجه پیشرفت کنند. بنده این نقص را به نهادهای فرهنگی و سیستم پرورشی می‌دانم که باید در راستای نهادینه‌سازی فرهنگ کار و تلاش در جامعه گام بردارند.
وی با ذکر این نکته که این نوع نگاه در دیگر فرهنگ‌های کشور کم‌رنگ تر است، مطرح کرد: افرادی که از شمال یا مرکز کشور به بندرعباس مهاجرت می‌کنند، در برخی مواقع داوطلب فعالیت و کار کردن رایگان هستند. بسیاری از دانشجویان من در مقاطع ارشد و دکتری که از استان‌های دیگر هستند همواره به دنبال انجام فعالیت رایگان ومفید هستند.
عضو هیأت علمی دانشگاه هرمزگان ادامه داد: این فرد برای دو دلیل کسب مهارت و تجربه و ایجاد ارتباط برای ارتقا شغلی به دنبال فعالیت رایگان است. چراکه به واسطه این فعالیت‌ها می‌تواند برای خود مهارت و اشتغال مناسبی را فراهم کند.
نیکبخت با ذکر این نکته که اگر شخص وارد کار نشود، شرایط اشتغال او نیز فراهم نخواهد شد، اظهار کرد: وقتی شخصی وارد بازار کار می‌شود حتی به صورت رایگان، شرایط به گونه‌ای برای او رقم می‌خورد که زمینه اشتغال برایش فراهم خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: سیستم آموزشی باید با ارائه آموزش‌ها به جوانان بفهماند کار عیب و عار نیست و باید برای کسب تجربه و ارتباطات وارد بازار کار شد تا ظرفیت ایجاد شغل فراهم شد.
