از پایتخت جهانی کتاب تا اتفاقی خوب در دوران گرانی کاغذ

به گزارش روز سه شنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا، هفته ای که گذشت رویدادهای ادبی قابل توجهی را با خود آورده بود و مهم تر از همه پر از کتاب‌های تازه بود، کتاب هایی که انتشارشان در این روزگار گرانی کاغذ و نگرانی ناشران، رویدادی خوشایند است. 

پایتخت جمهوری غنا، پایتخت جهانی کتاب شد

سازمان یونسکو پایتخت جمهوری غنا را به عنوان پایتخت جهانی کتاب در سال ۲۰۲۳ انتخاب کرد.

آدری آزولای دبیر کل سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) به توصیه کمیته مشورتی پایتخت جهانی کتاب، شهر آکرا، پایتخت جمهوری غنا، را به عنوان پایتخت کتاب جهان در سال ۲۰۲۳ معرفی کرد.

دلیل انتخاب شهر آکرا تمرکز این شهر روی جوانان و پتانسیل آنها برای کمک به ارتقای فرهنگ و ثروت غنا بوده است. آنطور که اکرا در برنامه پیشنهادی خود عنوان کرده بود، در نظر دارد از قدرت کتابها برای برقراری ارتباط با این جوانان و ارتقای مهارت‌های نسل آینده استفاده کند. برنامه گسترده این شهر که به کمیته مشورتی پایتخت جهانی کتاب تقدیم شده است، بیش از همه گروه‌های به حاشیه رانده شده جامعه که سواد پایینی دارند از جمله زنان، جوانان، مهاجران، کودکان خیابانی و توان‌خواهان را هدف قرار می‌دهد.

عنوان پایتخت جهانی کتاب از ۲۳ آوریل ۲۰۲۳ (۳ اردیبهشت ۱۴۰۲) مصادف با روز جهانی کتاب و حق مولف به آکرا اهدا می‌شود و تا ۲۲ آوریل سال بعد (۳ اردیبهشت ۱۴۰۳) اعتبار دارد.

پایتخت جهانی کتاب عنوانی است که یونسکو از سال ۲۰۰۱ هر ساله به شهری اهدا می‌کند که در راستای ارتقای جایگاه کتاب اقدامات موثری انجام داده باشد. این عنوان برای شهرها جایزه مالی به همراه ندارد اما انگیزه‌ای‌ست برای ساماندهی فعالیت‌های فرهنگی مربوط به کتاب تا مردم را به کتابخوانی تشویق کرده و در جامعه شوق مطالعه ایجاد کند.  

مادرید اسپانیا اولین شهری بود که به عنوان پایتخت جهانی کتاب معرفی شد. پس از آن این عنوان به ترتیب به شهرهای اسکندریه (۲۰۰۲)، دهلی نو (۲۰۰۳)، آنتورپ (۲۰۰۴)، مونترال (۲۰۰۵)، تورین (۲۰۰۶)، بوگوتا (۲۰۰۷)، آمستردام (۲۰۰۸)، بیروت (۲۰۰۹)، لوبلیانا (۲۰۱۰)، بوینوس آیرس (۲۰۱۱)، ایروان (۲۰۱۲)، بانکوک (۲۰۱۳)، پورت هارکورت (۲۰۱۴)، اینچئون (۲۰۱۵)، وروتسواو  (۲۰۱۶)، کوناکری (۲۰۱۷)، آتن (۲۰۱۸) و شارجه (۲۰۱۹) رسید. همچنین، در سال ۲۰۲۰ کوالالامپور مالزی پایتخت جهانی کتاب بود، امسال تفلیس گرجستان و در سال ۲۰۲۲ گوادالاخارای مکزیک.

«کتابخانه موراکامی»، کانونی برای تحقیق و تبادل فرهنگی

خبرگزاری آسوشیتدپرس، از افتتاح یک کتابخانه مختص رمان‌ها، مقالات، مصاحبه‌ها و دست‌نوشته‌های هاروکی موراکامی خبر داد. این کتابخانه به عنوان مرکزی برای تحقیقات ادبی، تبادل فرهنگی و گردهمایی طرفداران موراکامی در توکیو گشایش می‌یابد. نام رسمی این فضای فرهنگی، سرای بین‌المللی ادبیات واسدا خواهد بود که روز اول اکتبر (جمعه، ۹ مهر) در دانشگاه واسدا، قدیمی‌ترین دانشگاه خصوصی ژاپن که محل تحصیل موراکامی نیز بود، کار خود را آغاز می‌کند.

موراکامی ۷۲ ساله در کنفرانس خبری که در آن خبر افتتاح این کتابخانه اعلام شد، گفت: امیدوارم این کتابخانه جایی باشد که دانشجویان بتوانند آزادانه به تبادل و تحقق ایده‌های خود بپردازند، یک جای آزاد، منحصربه‌فرد و باطراوت در پردیس دانشگاه. 

موراکامی می‌گوید در حد توانش به توسعه این کتابخانه کمک خواهد کرد. کتابخانه موراکامی در حال حاضر تنها روی آثار این نویسنده برجسته تمرکز دارد اما وی امیدوار است با اضافه شدن آثار دیگر رمان‌نویسان، این کتابخانه به یک فضای تحقیقاتی متنوع و انعطاف‌پذیر تبدیل شود.

دورخیز نویسندگان زن برای تصاحب «جایزه رمان اول»

مرکز ادبیات داستانی ۷ نامزد نهایی پانزدهمین جایزه سالانه خود برای بهترین رمان اول را اعلام کرد و پریانکا چامپانری با رمان شهر مرگ خوب (The City of Good Death)، لیندا رویی فنگ با شنای بازگشت تا رودخانه قزل آلا (Swimming Back to the Trout River)، آنوره فانون جفرز با شعرهای عاشقانه دبلیو. ای.بی دوبووا (The Love Songs of W.E.B Du Bois)، ویولت کوپراسمیت با رمان خانه‌ات را اطراف بدنم بساز (Build Your House Around My Body)، پاتریشیا لاکوود با کسی در این مورد حرف نمی‌زند (No One is Talking About This)، جکی پولزین با رمان جوجه‌ها (Brood) و کریستین والدز کواد با پنج زخم (The Five Wounds) به رقابت برای این جایزه راه یافتند. 

این ۷ نامزد از بین ۲۷ رمان که از اول ژانویه تا ۲۱ دسامبر (۱۲ دی ۹۹- ۳۰ آذر ۱۴۰۰) در آمریکا منتشر شدند، انتخاب شده‌اند. در این میان رمان کسی در این مورد حرف نمی‌زند نوشته لاکوود تاکنون مورد توجه گسترده دنیای ادبیات قرار گرفته و به فهرست نامزدهای نهایی جایزه بوکر و جایزه ادبیات داستانی زنان نیز راه یافته است.

جایزه بهترین رمان اول از سال ۲۰۰۶ برای تجلیل از بهترین رمان اول سال راه اندازی شد. به برنده این جایزه ۱۵ هزار دلار و به دیگر نویسندگانی که به فهرست نامزدهای نهایی راه یابند، نفری یک هزار دلار اعطا می‌شود.

برنده جایزه بهترین رمان اول ۲۰۲۱ مرکز ادبیات داستانی سه شنبه ۷ دسامبر (۱۶ آذر ۱۴۰۰) همزمان با جشن دویستمین سالگرد افتتاح این مرکز معرفی خواهد شد.

جایزه ۴۰ میلیونی برای آثار تجسمی با موضوع باستانی پاریزی و صفارزاده

 فراخوان دومین جایزه آینه‌دار برای خلق آثار تجسمی با موضوع محمدابراهیم باستانی پاریزی و طاهره صفارزاده دو استاد اندیشمند زبان فارسی، منتشر شد تا جایزه ۴۰ میلیون تومانی به برگزیده این رویداد اهدا شود.

هنرمندان می‌توانند تا چهارم آبان‌ماه آثار تجسمی خود را با موضوع شخصیت و مکتوبات دو استاد اندیشمند زبان فارسی، محمدابراهیم باستانی پاریزی و طاهره صفارزاده در سایت دومین جایزه آینه‌دار دوران ثبت کنند.

شناخت مفاخر کشور با زبان هنر و آشنایی هنرمندان امروز با اساتید از مهم‌ترین اهداف این جایزه عنوان شده است.

فراخوان جدید این دوره همزمان با زادروز استاد باستانی پاریزی دی‌ماه سال گذشته در فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران اعلام شد و با بزرگداشت استاد به صورت مجازی همراه بود.

جوایز این دوره که همراه با تقدیر و اهدای مدال جایزه آینه‌داردوران است و در کنار آن در هفت رشته هنرهای تجسمی هدیه چهل میلیون تومانی نیز درنظر گرفته شده است.

مهلت ارسال آثار تا زادروز مرحوم طاهره صفارزاده تعیین شده که هنرمندان می‌توانند برای اطلاع از جوایز و تقدیرهای دیگر و شرایط این دوره به درگاه اینترنتی آینه‌دار مراجعه کنند.

نخستین رمان «فریبا وفی» به فرانسه ترجمه و منتشر شد

 انتشارات فرانسوی «سرژ سافران» (Serge Safran)، در سایت خود نوشت: پرنده من نخستین رمان فریبا وفی که در سال ۱۳۸۱ منتشر و با استقبال منتقدان روبه‌رو شد، با ترجمه کریستف بالایی با عنوان فرانسوی یک پرنده مهاجر (Un Oiseau migrateur) در فرانسه منتشر شد. 

پرنده‌ من (نشر مرکز) داستان زنی با دو بچه کوچک است که بعد از مدت‌ها صاحب خانه‌ای کوچک می‌شود اما خوشحالی‌ از صاحبخانه شدن زیاد طول نمی‌کشد. امیر (همسرش) می‌خواهد خانه را بفروشد و به کانادا مهاجرت کند. زن نمی‌خواهد جایی برود. تازه دارد با نگاه به گذشته و تجزیه تحلیل آن جایگاه خودش را در زندگی پیدا می‌کند...

این کتاب برنده جایزه بهترین رمان سال ۱۳۸۱، جایزه سومین دوره جایزه هوشنگ گلشیری و جایزه دومین دوره جایزه ادبی یلدا شد و بنیاد جایزه ادبی مهرگان و جایزه ادبی اصفهان نیز از آن تقدیر کرد.

به گزارش ایرنا، فریبا وفی (متولد ۱۳۴۱) از نسل دوم نویسندگان زن ایرانی است که کار خود را از دهه ۶۰ خورشیدی با نوشتن داستان‌های کوتاه در نشریات ادبی آغاز کرد، با انتشار مجموعه داستان کوتاه عمق صحنه ادامه داد و به پرنده من رسید؛ رمانی که با کسب جایزه هوشنگ گلشیری، جایزه یلدا و جایزه مهرگان ادب به عنوان مهم‌ترین جوایز ادبی خصوصی ایران وی را به شکل جدی در صحنه ادبیات داستانی معاصر ایران مطرح کرد.

آخرین رمان وفی در ماه‌های آخر سال ۹۸ و در حالی که شش سال از نوشتن رمان بعد از پایان (نشر مرکز، ۹۲) می‌گذشت به نام روز دیگر شورا (نشر مرکز) روانه بازار شد.

کریستف بالایی مترجم کتاب نیز متولد ۱۹۴۹ در فرانسه، پس از گذراندن دورهٔ تحصیل ادبیات فرانسه، به واسطه پایان‌نامه‌اش با موضوع داستان‌های هزار و یک شب با زبان فارسی آشنا و به آن علاقه‌مند شد. وی در سال ۱۹۷۹ از دانشگاه نانتر پاریس دکترای ادبیات تطبیقی گرفت و در همان سال از «مدرسه زبان‌های شرقی» دیپلم زبان فارسی دریافت کرد. پس از آن برای پروژه‌ای تحقیقی به ایران آمد.

بالایی طی اقامت خود در ایران از ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۳ نخست به‌عنوان پژوهشگر و پس از آن در مقام رئیس انجمن ایرانشناسی فرانسه در تهران، به مطالعه در ادبیات معاصر فارسی پرداخت. پس از آمدن به ایران در پی درک و شناخت ادبیات معاصر ایران موضوع پایان‌نامه دکترای عالی خود را «تکوین رمان مدرن فارسی» انتخاب کرد.

فراخوان سی‌وهشتمین همایش دفتر بین‌الملی کتاب با شعار «قدرت قصه‌ها» منتشر شد

 سی و هشتمین همایش دفتر بین‌المللی کتاب (IBBY) با شعار «قدرت قصه‌ها» به میزبانی مالزی در پوتراجایا، ۵-۸ سپتامبر ۲۰۲۲ (۱۴ تا ۱۷ شهریور ۱۴۰۱)، میزبان علاقمندان و پژوهشگرانی است که تا ۱۵ مارس ۲۰۲۲ (۲۴ اسفند ۱۴۰۰)، می‌توانند چکیده مقاله و پوستر خود را برای کنگره ارسال کنند.

 دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان هر دو سال یکبار همایش ادبیات کودکان را به میزبانی یکی از شعبه‌های ملی برگزار می‌کند. سی و هفتمین همایش بین‌المللی در مسکو، به میزبانی شعبه ملی روسیه با موضوع این همایش جهانِ بزرگِ شگفت‌انگیز از منظر کتاب‌های کودکان: ادبیات ملی و بین‌المللی- نقش، ارزش و تأثیر آن بر خوانندگان جوان در کشورهای مختلف برگزار شد.

همایش سی و هشتم اما به موضوع قصه می پردازد؛ قصه‌ها (داستان‌ها) در فرهنگ‌ها، مکان‌ها و زمان‌های گوناگون با ما بوده‌اند. ما دائم قصه می‌گوییم و به قصه‌ها گوش می‌دهیم. قصه‌ها یادگیری، شادی، شفا و یادآوری‌اند. قصه‌ها انگیزهبخش، تخیل‌برانگیز و آزاردهنده هستند. قصه‌ها باعث غنای فردی می‌شوند و به درک ما در جهان کمک می‌کنند. تأثیر و پیام موجود در یک قصه می‌تواند یک عمر در جان و روح ما باقی بماند.

سی و هشتمین همایش بین‌المللی IBBY با شعار «قدرت قصه‌ها» به میزبانی مالزی در پوتراجایا، ۵-۸ سپتامبر ۲۰۲۲ (۱۴ تا ۱۷ شهریور ۱۴۰۱) برگزار می شود، علاقه‌مندان و پژوهشگران ادبیات کودک و نوجوان می‌توانند تا ۱۵ مارس ۲۰۲۲ (۲۴ اسفند ۱۴۰۰)، چکیده مقاله و پوستر خود را برای کنگره ارسال کنند.

برای اطلاعات بیشتر در مورد موضوعات، شیوه نگارش و ارسال چکیده‌ها و تاریخ‌های مهم و ... به سایت دفتر بین المللی کتاب مراجعه کنید.

هفته‌ای برای کتاب‌های تازه

در هفته ای که گذشت، کتاب های بسیاری معرفی و رونمایی شدند.

یک از  آثار مهم، کتاب ساحل تهران اثر مجید قیصری است که به تازگی از سوی نشر افق منتشر شده، این کتاب مجموعه پنج داستان کوتاه است که کودک، جنگ و شهر عناصر مشترک آن را تشکیل می دهند.

قیصری در داستان ساحل تهران از ماجرای پسربچه‌ای می‌گوید که همراه با یک راننده به جایی عجیب در جنوب‌شرقی تهران می‌رود تا مرغ‌های دریایی را ببیند...

مجموعه داستان های کوتاه ساحل تهران در ۱۲۰ صفحه و شمارگان ۵۵۰ نسخه به تازگی از سوی نشر افق به چاپ رسیده است.

کتاب مرگ سیاه؛ یورش طاعون خیارکی به اروپا که به‌تازگی از سوی انتشارات ققنوس منتشر شده و گذری به شیوع یک بیماری مرگبار در قرن چهارده دارد، به دلیل تجربه پاندمی‌ای که در دو سال گذشته جهان را درگیر ساخته، بسیار ملموس و قابل دریافت است.

کتاب مرگ سیاه؛ یورش طاعون خیارکی به اروپا نوشته امیلی ماهونی که به‌تازگی از انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده، هشتاد و سومین عنوان از مجموعه «تاریخ جهان» است که این‌ناشر چاپ می‌کند. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۱۷ توسط انتشارات لوسنت منتشر شده است.

کتاب مرگ سیاه؛ یورش طاعون خیارکی به اروپا نوشته امیلی ماهونی به‌تازگی با ترجمه پریسا صیادی توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است.

کتاب یادها و دیدارها به قلم ایرج پارسی‌نژاد که به تازگی از سوی نشر نو به چاپ رسیده، مجموعه‌ خاطراتی است که اسامی مهمی از اهالی فرهنگ، ادب و تاریخ ایران را در برمی‌گیرد و نکاتی ناخوانده و قابل تامل از زندگی این چهره‌های مشهور را بیان می‌کند.

این اثر که به تازگی از سوی نشر نو به چاپ رسیده، نه صرفا دفتر خاطرات ایرج پارسی‌نژاد، بلکه سندی است موثق که گوشه‌هایی از خلقیات و منش و رفتار جماعتی از کوشندگان عرصه ادبیات و فرهنگ و هنر ایران را در پنجاه سال اخیر آشکار می‌کند.

کتاب یادها و دیدارها به قلم ایرج پارسی‌نژاد در ۳۳۶ صفحه و شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه به‌تازگی از سوی نشر نو به چاپ رسیده است.

مجموعه جهنم سیاه مجموعه‌ای است پر از ماجراجویی، جادو و کاراکترهای قوی که به کودکان و نوجوانان نشان می‌دهد دنیای جادو چطور می‌تواند خواننده را به درون خود بکشد. جلد اول و دوم این مجموعه ۶ جلدی با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه از سوی نشر نو چاپ و روانه بازار شده‌اند.

در رمان جنگل تاریکی‌ها با شخصیتی به نام گابریل و خواهر کوچکترش، زوئی، آشنا می‌شویم. خواهروبرادری که به تنهایی با تهدید روزافزون رشد و نزدیک شدن جنگلی شیطانی به خانه‌شان روبه‌رو هستند.

جلد دوم این مجموعه با عنوان چشمه جادو یک سال بعد یعنی در سال ۲۰۱۵ منتشر شد. در این قسمت هرچه روز تنریت گابریل نزدیک می‌شود، قدرت‌های جادویی او نیز به طور پیوسته افزایش می‌یابند.

سه کتاب فرمانده دلیر زندگی، ناجی کردستان و آقا مهدی عناوین سه کتابی است که ادر هفته دفاع مقدس رونمایی شدند.

در کتاب فرمانده دلیر، زندگی سرلشکر شهید مسعود منفرد نیاکی، در کتاب ناجی کردستان زندگی سرلشکر محمد بروجردی و در کتاب آقا مهدی زندگی سردار شهید مهدی باکری به رشته تحریر درآمده است.

این آثار توسط موسسه حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس، منتشر شده اند.