این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان که مجموعه‌ای سه‌جلدی درباره سیر تاریخ اسلام با تأکید بر زندگی پیامبر اکرم (ص) منتشر کرده است در گفت‌وگو با ایسنا درباره چالش‌های نوشتن درباره زندگی و سیره پیامبر (ص) به ویژه برای نوجوانان، اظهار کرد: دو نکته درباره زندگی پیامبر برجسته است؛ یکی اینکه حوادث زیادی در زندگی ایشان وجود دارد و طبیعی است که ما در بازنویسی زندگی پیامبر (ص) در بخش‌هایی که مربوط به ایشان است، خیلی نمی‌توانیم تخیل به کار ببریم. طبیعتا باید عین همان تاریخ باشد و چیزی اضافه و یا کم نشود. این اتفاق مسئولیت دارد و ممکن است چیزی بگوییم و بعدها دهان به دهان بچرخد و ماهیت چیزی تغییر کند و مسئولیتش با کسی است که اول گفته است.
او با بیان اینکه باید زندگی پیامبر را بر اساس تاریخ بنویسیم، افزود: نکته دیگری که وجود دارد این است که در ابتدا باید توافق کنیم آن‌چه را در تاریخ آمده، همه قبول داریم. اما ممکن است کسی بگوید ۱۴۰۰ سال پیش کسی آمده و اتفاقی را نقل کرده اما از کجا معلوم راست نوشته باشد. اگر بنا را بر این بگذاریم که این راست نیست و آن یکی هم راست نیست، همه چیز دروغ می‌شود؛ مثلا زندگی حضرت سلیمان (ع) و زندگی حضرت مسیح (ع) زندگی همه‌شان دروغ می‌شود. برخی ممکن است نشانه‌هایی از جریانات امروز جامعه داشته باشند و بگویند تاریخ تحریف می‌شود؛ مثلا استنادشان به عکس تاریخی امام خمینی در زمان پیاده شده از هواپیما است که به مرور زمان برخی از همراهان از عکس حذف شدند. می‌گویند چنین چیزی را که همه می‌دانند، تحریف می‌کنند. در این موارد گفته‌ام عکسی که امروز می‌بینید مختصات عکس اول را ندارد اما آیا عکسی که روز اول گرفته‌اند از بین رفته است؟ خیر؛ حتما روزی کسی این‌ها را کنار هم می‌گذارد و تحریف خود به خود از بین می‌رود.
خرامان خاطرنشان کرد: زمانی که می‌خواهیم تاریخ را قضاوت کنیم، باید بپذیریم آن‌چه در تاریخ آمده، واقعیت است. البته شک نکنید بعدا چیزهایی به آن اضافه یا کم کرده‌اند. حتی درباره زندگی پیامبر (ص)، کسانی که بعد از انقلاب می‌خواستند تاریخ را بازنویسی کنند، چیزهایی اضافه و چیزهایی را کم کردند تا با تفکرات‌شان جور دربیاید. اما سیره پیامبر (ص) نوشته ابن هشام وجود دارد. درباره حافظ ۱۰۰ نسخه وجود دارد اما کسی می‌آید این نسخه‌ها را مقایسه می‌کند، باسواد است و شعر می‌داند، تاریخ می‌داند و بعد می‌گوید این غزل برای حافظ است؛ درباره شاهنامه و غزلیات سعدی هم همین‌طور است. اینکه بگوییم این‌ها دروغ است، نمی‌شود. من درباره روایت تاریخی شک نکردم؛ به هر حال چیزی که نقل شده، ممکن است در جاهایی تحریف شده باشد. از طرف دیگر، بعد از ۱۴۰۰ سال، چیزی که به دست ما رسیده خیلی پالایش شده و ممکن است بسیاری از چیزهایش حذف و چیزهایی هم اضافه شده باشد.
این نویسنده در ادامه بیان کرد: به نظر من مصطفی عقاد که فیلم محمد رسول‌الله را ساخته و فیلم‌ساز خارجی هم هست، بهتر از ما که فیلم محمد رسول‌الله را ساختیم و هزینه زیادی هم کردیم، زندگی پیامبر (ص) را روایت کرده است؛ در فیلم ایرانی که ساخته شده، چیزهایی اضافه کرده‌ایم که به آن می‌گویند تحریف تاریخ. همه هم می‌فهمند که این گفته درست نیست و تخیل و درام را وارد کرده و استناد تاریخی ندارد. من سعی کرده‌ام به زبان ساده فراز و فرود زندگی پیامبر را بگویم، پیامبر دوست و دشمن زیادی داشته که هر کدام از آن‌ها می‌توانند ابزاری برای یک داستان جذاب باشند، زندگی‌نامه پیامبر را به صورت داستان ننوشته‌ام و در جاهایی که مربوط به پیامبر بوده تصرفی نداشته و تخیل را وارد نکرده‌ام تا خدشه‌دار نشود. اما در حواشی مثلا ماجرا در غروب بوده یا صبح بوده تغییراتی داده‌ام یا کاری که مصطفی عقاد کرد مثلا خانه‌ای طراحی کرده و کوزه‌ای گذاشته بود، ممکن است برخی بگویند در آن زمان مثلا کوزه نبود. من اگر بخواهم بگویم پیامبر در خانه‌ای بود، مجبورم مختصاتی تعریف کنم تا مخاطب متوجه این موضوع بشود که این‌ها به تاریخ ربط ندارد. من سیر تاریخی اسلام را در کتاب‌های «پسری به نام کلب» (دوران جوانی، ازدواج پیامبر با حضرت خدیجه (س) تا بعثت)، جلد دوم «مردی از ربذه» (از دوره بعثت تا هجرت) و جلد سوم با عنوان «شاهزاده‌ای از ایران» (از هجرت تا رحلت پیامبر (ص)). با زبان ساده و نثر صحیح و سالم و به نحوی که نوجوانان متوجه شوند در آن دوره چه خبر بوده، دوستان پیامبر چه کسانی بودند و چه می‌گفتند و دشمنان پیامبر چه کسانی بودند و چه می‌گفتند، روایت کرده‌ام. تلاشم بر این بوده که روند تاریخی را حفظ کنم و هیچ چیز تخیلی هم به آن اضافه نکرده‌ام.
نویسنده «آرزوی سوم»، «دختران علیه دختران» و «کلاه حصیری» درباره وضعیت کتاب‌هایی که در زمینه زندگی پیامبر نوشته شده‌اند، نیز گفت: من کتابی را دیدم که در دوره جمهوری اسلامی چاپ شده، نام کتاب دقیق خاطرم نیست اما روحانی‌ای کتاب «سیره نبوی» ابن هشام را بازنویسی کرده بود، در کتاب گفته بود حضرت خدیجه (س) ثروتمند نبوده و بی‌خودی می‌گویند پیامبر (ص) وضع مالی خوبی نداشته و با خانمی ازدواج کرده که از خودش بزرگ‌تر است، یا حضرت خدیجه (س) برای گسترش اسلام پول خرج کرده است. وضع مالی پیامبر (ص) خوب بوده و حضرت خدیجه (س) ثروتمند نبوده است. این تحریف تاریخ است. کتاب‌های بسیاری مانند این کتاب نوشته شده است. مثلا کسی درباره باغ فدک که برای حضرت فاطمه (س) است، به من گفت جبرئیل بر پیامبر وارد شده و می‌گوید باغ فدک را به شما می‌دهم، به جای باغ حضرت خدیجه (س) که در مکه فروخت. این تحریف تاریخ است و در هیچ جای زندگی پیامبر (س) چنین چیزی گفته نشده است. یا جبرئیل به پیامبر (ص) نازل می‌شود و می‌گوید می‌خواهند تو را بکشند و از مکه برو. اما به پیامبر نه می‌گوید از کجا برود و نه می‌گوید کجا پنهان شود و نه می‌گوید با چه کسی برود و با چه کسی نرود. پیامبر (ص) از مکه خارج می‌شود و چطورش را همه می‌دانند. اگر ما بگوییم جبرئیل به پیامبر نازل شد و گفت یک اسب به شما می‌دهم و اسب به مدینه می‌رود و غیره می‌شود تحریف. این تحریف‌ها به تاریخ لطمه می‌زند و جوانان و نوجوانان هم می‌گویند ببینید در فلان کتاب چه نوشته است.
او با تأکید بر اینکه تحریف‌ها به کتاب‌ها لطمه می‌زند، بیان کرد: معتقدم این تحریف‌ها جواب نمی‌دهد و کسی به این حرف‌ها گوش نمی‌کند. بعد از ۱۱ سپتامبر، آمریکایی‌ها چهار کتاب درباره حضرت محمد (ص) نوشتند و عنوان همه کتاب‌ها «محمد» است. آن‌ها در منابع شیعه و سنی تحقیق کردند و این‌طور نیست آن‌چه ما نوشته‌ایم ملاک شود. من خودم تاریخ را دقیق خواندم و درباره پیامبر (ص) تحقیق کردم. پیامبر را قبل از این کتاب‌ها جور دیگری می‌شناختم و بعد از آن‌ها جور دیگری می‌شناسم. البته همه اتفاقات را هم نمی‌شود تحریف کرد؛ مثلا منابع بسیاری درباره جزئیات دوره قاجار و پهلوی وجود دارد و واقعیت در تاریخ وجود دارد، فقط کافی است مطالعه کنید.
انتهای پیام
