به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای احمد دلبری با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری دوشنبه شب شبکه دو سیما افزود: در آینده بیشترین رشد جمعیت سالمندی را در جهان خواهیم داشت و این موضوع نگران کننده است، زیرا زیرساخت‌های لازم را برای این میزان جمعیت سالمند، نداریم.
آقای دلبری اضافه کرد: دو برابر شدن جمعیت سالمند کشور‌های توسعه یافته، ۱۰۰ سال طول کشیده است، اما ما فقط ۲۰ سال فرصت داریم و این مدت را متاسفانه در سنوات گذشته درگیر تهیه سند ملی بودیم.
او گفت: نه تنها در رده تخصصی بلکه در رده‌های گوناگون و حتی مراقب ساده آموزش دیده کاردانی، کارشناسی و رشته‌های مختلف سالمندی، کمبود داریم.
رئیس انجمن علمی سالمندان افزود: در کشور سوئد برای دو میلیون سالمند، هزار نفر متخصص طب سالمندان وجود دارد و علاوه بر آن آموزش دیده پرستاری، مددکاری و روانشناسی سالمندی دارند.
وی اضافه کرد: در تربیت نیروی انسانی متخصص، عقب ماندگی بیش از ۵۰ سال در جهان داریم، اما متاسفانه در سنوات گذشته، رشته‌های مختصص سالمندی در کشورمان حذف شد در صورتی که سالمندی یک فرصت کارآفرینی و اشتغال است.
آقای دلبری بابیان اینکه با هشت میلیون جمعیت سالمندی فعلی، فقط ۲۰ نفر متخصص طب سالمندی داریم، گفت: بر اساس مطالعه‌ای که انجام دادیم اکنون به دو هزار و ۲۰۰ متخصص نیاز داریم.
رئیس انجمن علمی سالمندان با اشاره به اینکه نیروی مراقب آموزش دیده برای سالمندان نداریم، گفت: معمولاً ۲۰ درصد سالمندان نیازمند خدمات مراقبتی هستند.
او افزود: سالمندان فعلی ما وضعیت خوبی دارند، زیرا به طور میانگین پنج و نیم فرزند دارند و مطالعات نشان داده است که ۲ و سه دهم این فرزندان، حمایتگر هستند و از سالمندان خود حمایت می‌کنند.
آقای دلبری اضافه کرد: اکنون حدود ۸۰ هزار سالمند ازدواج نکرده داریم، اما اگر دهه شصتی‌ها به سن سالمندی برسند در سال ۱۴۳۰، حدود سه میلیون سالمند خواهیم داشت که ازدواج نکردند و مجبور می‌شویم برای مراقبت از سالمندان، نیروی مراقب وارد کنیم و این خطر جدی است که باید از اکنون به فکر این موضوع باشیم.
وی گفت: با اصلاح سبک زندگی، می‌توان بیماری‌های سالمندان را کم کرد.
رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز با حضور در این برنامه با اشاره به اینکه سالمندی از ۶۰ تا ۶۵ سال به بعد را شامل می‌شود، گفت: رسیدن به این سن را باید قدر بدانیم و سالمندان، سربار جامعه نیستند.
آقای محسن شتی با بیان اینکه در سال ۱۳۵۵، امید به زندگی در کشورمان بسیار پایین‌تر از اکنون بود، افزود: اکنون امید به زندگی در کشورمان بالای ۷۵ سال است در حالی که در آن زمان حدود ۵۰ سال بود.
او اضافه کرد: از نظر خدمات بهداشتی و درمانی به سالمندان با آن چه که باید باشیم، فاصله داریم.
آقای شتی ادامه داد: در دو سال گذشته برای ایجاد زیرساخت‌ها حدود ۷۰ طرح و برنامه را آغاز کردیم، اما سرعت سالمند شدن جمعیت، بسیار زیاد است و ما باید بسیار تلاش کنیم تا این زیرساخت‌ها را به جایی برسانیم تا به خدمت به سالمند، منجر شود.
رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: برای خدمات بهداشتی، درمانی و اقدامات حمایتی به بازنگری و حمایت جدی و تامین منابع نیروی انسانی برای سالمندان نیازمند هستیم.
آقای شتی همچنین افزود: دوره دستیاری طب سالمندی داشتیم که در چند دوره دانشجو گرفت، اما متاسفانه به عللی، متوقف شد؛ به شدت به این گروه نیاز داریم و تا کنون حدود ۲۴ نفر در این زمینه دوره دیدند، اما با این تعداد سالمند بیش از دو هزار متخصص سالمندی نیاز داریم.
او گفت: ۱۰ درصد جمعیت سالمندی داریم که در برخی از شهرستان ها، ۵۰ تا ۶۰ درصد ضریب اشغال تخت بیمارستان‌ها برای همین ۱۰ درصد است.
رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی افزود: استان گیلان، بالاترین و استان سیستان و بلوچستان، کمترین درصد سالمندی را دارند.
آقای شتی با بیان اینکه سالمندان باید شیوه زندگی سالم را آموزش ببینند، اضافه کرد: ۱۰۰ فیلم چهار تا پنج دقیقه‌ای از این محتوا‌های آموزشی را آماده کردیم.
آقای صالح قاسمی پژوهشگر و جمعیت شناس نیز در ارتباط تصویری با این برنامه با بیان اینکه سالمندی از جهت افزایش امید به زندگی مایه افتخار کشور و نشانه افزایش بهداشت عمومی و بهداشت سالمندی است، گفت: انباشت جمعیت سالخوردگی هم فرصت و هم چالش جدی است، اما متاسفانه سیاست و راهبردی برای استفاده از این جمعیت سالمند در کشورمان، وجود ندارد بنابراین با سونامی جمعیت سالخوردگی در کشور رو به رو می‌شویم و این می‌تواند به یک ابربحران تبدیل شود.
او افزود: در حوزه فردی و خانوادگی، سندروم آشیانه خالی یعنی مشکلات روحی و روانی و افسردگی ناشی از تنهایی افراطی سالمندان و سالمندان رها شده از پیامد‌های سالمندی است.
آقای قاسمی ادامه داد: در ابعاد ملی در ساختار‌های اقتصادی و اجتماعی و پزشکی و سیاسی به علت سالمندی جمعیت، بسیار آسیب خواهیم دید.
این پژوهشگر و جمعیت شناس افزود: ساختار اقتصاد از سالمندی جمعیت صدمه می‌بیند، زیرا نیروی کار ما کم می‌شود و به نیرو‌های کار خارجی، محتاج خواهیم شد ضمن اینکه سازمان‌های تامین و حمایت گر اجتماعی در آستانه ورشکستگی قرار خواهند گرفت.
آقای قاسمی با اشاره به اینکه یک سالمند، چهار و نیم برابر یک جوان، هزینه‌های بهداشتی و درمانی دارد، اضافه کرد:در سه دهه آینده در سال ۱۴۳۰ شمسی، جمعیت ۱۰ و نیم درصد سالمندی امروز کشورمان به بیش از ۳۰ درصد تبدیل می‌شود و جمعیت بالای ۶۰ سال به حدود ۳۲ میلیون نفر می‌رسد و این به یکی از چالش‌های بزرگ کشور می‌تواند تبدیل شود.
به صدا درآمدن زنگ خطر سالمندی در کشور
رئیس انجمن علمی سالمندان گفت: زنگ خطر سالمندی در کشور به صدا درآمده است، ولی مسئولان در گذشته این صدا را نشنیدند.
آقای احمد دلبری افزود: از دولت درخواست می‌کنم یک عزم ملی برای این موضوع به کار گیرند؛ موضوع سالمندی در کشور برای ساماندهی ۸ میلیون نفر در حد سازمان بهزیستی نیست و موضوع سالمندی باید حاکمیتی شود و هر سه قوه باید درگیر این موضوع شوند.
آقای دلبری خاطر نشان کرد: مشکلات سالمندان ۵ برابر مشکلات جوانان خواهد بود؛ جوان اگر خانه نداشته باشد ازدواج نمی‌کند، اما یک سالمندی که بیمار می‌شود ۵ نفر از اعضای خانواده را درگیر می‌کند.
وی تصریح کرد: تقریباً ۲۰ درصد سالمندانی که در آسایشگاه‌ها نگهداری می‌شوند مجهول الهویه هستند؛ در دستورالعمل اجرایی سند ملی سالمندان در سال ۷۳، هیأت دولت مصوب کرد که هر ۶ ماه به ریاست رئیس جمهور این شورا تشکیل شود، ولی در این ۱۷ سال حتی یکبار نه تنها به ریاست رئیس جمهور بلکه معاون اول هم تشکیل نشده است؛ الآن دو سال می‌شود که سند ابلاغ شده، ولی از سال گذشته تاکنون یک جلسه هم نداشتیم.
رئیس انجمن علمی سالمندان گفت: در آینده ما هیچ سرویس خدماتی خوبی برای سالمندان نداریم آسایشگاه‌ها تنها ۲ دهم درصد جمعیت سالمندن را دربر می‌گیرد و برای نود و نه و هشت دهم درصد سالمندان برنامه‌ای نداریم.
وی افزود: کل تخت‌های آسایشگاه‌ها در کشور حدود ۲۰ هزار نفر است.
وی ادامه داد: ما هیچ ساختاری که متناسب با نیاز سالمندان باشد در کشور نداریم.
آقای دلبری گفت: سالمندی این قدر تدریجی به سراغ ما می‌آید که ما باورمان نمی‌شود؛ فرزندان مراقب پدران و مادران خودشان باشند و این قدر درگیر رشد و بزرگ شدن خودشان نباشند که از مسن شدن پدر و مادر خودشان غافل شوند؛ چکاب‌های دوره سالمندی را جدی بگیریم، چون خیلی از بیماری‌های دوره سالمندی علامت واضحی ندارد.
آقای محسن شتی رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت در ادامه این برنامه گفت: در وزارت بهداشت از دو سال گذشته که سند ملی سالمندان ابلاغ شد تقریباً تنها دستگاهی هستیم که عملیاتی کردن سند ملی سالمندان را انجام دادیم.
وی افزود: اگر سند ملی سالمندی در این سال‌ها عملیاتی شده بود بسیاری از مشکلات حل می‌شد.
آقای محمدعلی محسنی بندپی رئیس فراکسیون سلامت سالمندی مجلس در ارتباط تصویری با این برنامه گفت: ما در اسناد بالادستی به ویژه در سند ملی سالمندان برنامه‌های خوبی داشتیم و برای اولین بار در مجلس شورای اسلامی فراکسیون سلامت سالمندان تشکیل شد.
وی ادامه داد: آنچه که در فراکسیون سالمندان طی چندین جلسه مقرر شده این است که به اسناد بالادستی توجه کنیم و در سند ملی سالمندان به اصلاحات جدی نیازمندیم؛ در سند ملی سالمندان الزامات قانونی نداریم.
آقای محسنی بندپی خاطر نشان کرد: وزارت بهداشت بدون هیچ پاسخی تربیت دستیاری طب سالمندی را از گردونه خارج کرد و ما هیچ سازمانی را نداشتیم که به طور جدی پیگیر این موضوع باشد، چون بحث تعارض منافع مطرح بود.
وی گفت: آنچه که در فراکسیون سالمندان به آن پرداخته می‌شود موضوع پوشش بیمه‌ای خدمات درمانی سالمندان است؛ سالمندی، به همراه خودش ممکن است انواع اختلالات را به همراه داشته باشد و به واسطه اینکه خدمات درمانی گران می‌باشد و بازنشستگان و سالمندان از درآمد‌های زیادی برخوردار نیستند بنابراین ممکن است درمان‌های خود را به تعویق بیندازند و هرچه درمان به عقب بیفتد بیماری آن‌ها مزمن‌تر خواهد شد و هزینه‌های درمانی سنگین‌تر می‌شود و عملاً ما با شرایطی مواجه می‌شویم که دیگر کیفیت زندگی سالمند تحت الشعاع قرار می‌گیرد.
رئیس فراکسیون سلامت سالمندی مجلس افزود: در سند ملی سالمندان تقریباً همه نهادها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها درگیر هستند، اما هیچ الزام قانونی وجود ندارد.
وی تصریح کرد: در فراکسیون سلامت سالمندان با کمک همه نهاد‌های متولی مسائل را به طور جدی پیگیری می‌کنیم و باید الزام قانونی برای نهاد‌های متولی در قانون برنامه هفتم یا لایحه بودجه ۱۴۰۱ در نظر بگیریم.
آقای محسنی بندپی خاطر نشان کرد: این امیدواری را به همه سالمندان می‌دهم که مجلس با تمام توان پشت این موضوع است و احتمالاً تا دو هفته آینده یک جمع بندی کلی خواهیم کرد و با همکاری همه دستگاه‌ها به ویژه معاونت قوانین و مرکز پژوهش‌های مجلس شاهد تحولات خوبی در اسناد بالادستی با موضوع سالمندان باشیم.
آقای صالح قاسمی پژوهشگر و جمعیت شناس در ارتباط تصویری با این برنامه گفت: در حال حاضر از حدود جمعیت فعالی که داریم به ازای هر ۷ نفر که شاغل هستند ۱ نفر در سن بازنشستگی قرار دارد و مستمری دریافت می‌کند، اما تا سه دهه آینده این نسبت ۳ به ۱ خواهد شد یعنی سن بازنشستگی افزایش پیدا خواهد کرد و سالمندان باید بیشتر کار کنند یا مالیات و بیمه بیشتری باید پرداخت شود تا بتوانیم سالمندان را تأمین کنیم.
وی افزود: ما تا سه دهه آینده حدود ۳۴ میلیون جمعیت سالمندی خواهیم داشت و سالمندی باید به نحوی برنامه ریزی شود که سالمندی فعال داشته باشیم.
وی خاطر نشان کرد: امروز باید در حوزه فرزندآوری و حمایت از نیازمندی‌های سالمندان تدبیری اندیشیده شود و ما در هر دوی این‌ها بسیار ناکارآمد بودیم و زنگ خطر را امروز باید به صدا دربیاوریم که یک فکری به حال این بحران بزرگ که به زودی ساختار‌های کشور را به هم خواهد ریخت داشته باشیم.
