به گزارش روز جمعه ایرنا، تارنمای اسپانیایی شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان در گزارشی تفصیلی پیرامون هزینه‌های گزاف و بیهوده حضور نظامی ۲۰ ساله آمریکا در افغانستان نوشت: حدود ۵۰۰ میلیون دلار برای هواپیماهایی که به زحمت در طول یکسال پرواز می‌کردند. هتلی عظیم به ارزش ۸۵ میلیون دلار که هرگز افتتاح نشد و در حال تخریب است. ۲۴۹ میلیون دلار هزینه ساخت بزرگراه نیمه کاره بین شهرهای قیصار و لامان. یونیفورم‌های استتار برای ارتش افغان که الگوی خاص آن، ۲۸ میلیون دلار هزینه اضافی داشت و احداث یک مرکز بهداشتی در دریای مدیترانه.
این هزینه‌ها بخشی از فهرست شکایات مربوط به «اتلاف، کلاهبرداری و سوءاستفاده» در چارچوب اهداف و برنامه‌های بازسازی آمریکا در افغانستان است؛ برنامه‌ای که هزینه‌های آن در طول ۲۰ سال به ۱۴۵ میلیارد دلار رسید. هزینه‌هایی که دسترسی عموم به جزئیات آنها به دلیل ممیزی‌های فراوان و عمدتا به درخواست وزارت امور خارجه آمریکا و به بهانه نگرانی‌های امنیتی امکان‌پذیر نیست.
سی‌ان‌ان داده‌های پنتاگون از ۸۲۵ میلیارد دلار مجموع هزینه جنگ افغانستان را رقمی پایین می‌داند و معتقد است حتی جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا از هزینه‌ای بیش از دو تریلیون دلار، حدود دو برابر بیشتر از برآوردهای پنتاگون خبر داده است. رقمی که هزینه‌های جنگ افغانستان در بلند مدت همچون مراقبت از کهنه سربازان را شامل می‌شود.
برق برای کابل
نیروگاه برق «تراخیل» در سال ۲۰۰۷ میلادی در حومه شهر کابل با هدف مقابله با اختلال احتمالی روند تامین برق از ازبکستان ساخته شد.
اما یک مشکل عمده در زمینه این سازه مدرن وجود داشت و آن اینکه افغانستان دسترسی کمی به گازوئیل دارد و مجبور بود سوخت را با استفاده از کامیون‌ها به کارخانه ارسال کند که این امر روند تولید برق را بسیار گران می‌کرد.
از زمانی که نیروگاه تراخیل در کابل ساخته شد، موتورها و تجهیزات الکتریکی این نیروگاه با مشکلات زیادی روبرو شد که با ایجاد اخلال در فرآیند تولید جریان برق، هزینه‌های نگهداری این نیروگاه را نیز افزایش داد. هزینه ساخت این تاسیسات ۳۳۵ میلیون دلار و هزینه سوخت سالیانه آن ۲۴۵ میلیون دلار برآورد شده است.
ارزیابی‌های اخیر اداره بازرسی ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان نشان می‌دهد که در بهترین حالت، ظرفیت تولید این نیروگاه ۲.۲ درصد برآورد شده است.
ناوگان هواپیماهای باری
نیروی هوایی نوپای افغانستان به هواپیماهای باری نیاز داشت. هواپیمای ایتالیایی جی ۲۲۲ (G۲۲۲)، انتخاب پنتاگون در سال ۲۰۰۸ بود. اداره بازرسی ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان (سیگار) زمانی از جود این هواپیماها آگاه شد که «جان سوپکو» بازرس ویژه این نهاد در سفر به افغانستان، با دیدن چندین فروند هواپیمای پارک شده در فرودگاه کابل، از چرایی وجود آنها سوال کرد.
شش سال بعد، ۱۶ فروند هواپیمای تحویل داده شده به افغانستان که در آن زمان فرسوده شده بود به قیمت ۴۰ هزار و ۲۵۷ دلار به فروش رفت. هزینه تمام شده این طرح ۵۴۹ میلیون دلار بود.
ستاد بی استفاده تفنگداران دریایی در بیابان
سوپکو در سخنرانی گفت ساخت این مرکز کنترل ۲۰ هزار متر مربعی در هلمند ضروری نبود. قرارگاهی در خطرناک‌ترین منطقه افغانستان که در سال ۲۰۱۰ شاهد افزایش تفنگداران دریایی آمریکا بود اما با واگذاری پایگاه لیدِرنک به نیروهای امنیتی افغان، حتی خود آنها نیز از آن استفاده نکردند.
به نوشته سی‌ان‌ان، هزینه ساخت این پایگاه ۳۶ میلیون دلار بود اما هرگز مورد استفاده قرار نگرفت.
الگوی یونیفورم‌های استتار نامناسب
در سال ۲۰۰۷، یونیفورم‌های جدید برای ارتش افغانستان سفارش داده شد. پنتاگون طی یک دهه گذشته میلیون‌ها دلار صرف خرید یونیفرم برای ارتش افغانستان کرده که اکثر آنها به دلیل نامناسب بودن برای شرایط آب و هوایی منطقه استفاده نشده‌اند.
به گزارش جان ساپکو، لباس های خریداری شده برای ارتش افغانستان برای استتار در مناطق جنگلی مناسب بوده و این در حالی است که تنها ۲.۱ درصد مساحت افغانستان را جنگل ها تشکیل می دهند.
درمجموع یک میلیون و ۳۰۰ هزار لباس سفارش داده شد که هر کدام بین ۴۳ تا ۸۰ دلار آمریکا هزینه داشتند.
جاده‌ای که ساخته نشد
پروژه ساخت یک جاده کمربندی برای سراسر افغانستان به ارزش میلیاردها دلار از کمک‌های جهانی راه‌اندازی شد. ۲۳۳ کیلومتر این جاده در شمال افغانستان بین شهرستان قیصار در استان شبرغان و لامان در استان بادغیس است که به پیمانکاران خارجی داده شد.
هزینه این بخش جاده ۲۴۹ میلیون دلار بود. اما فقط ۱۵ درصد این جاده احداث شد و در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷، عملا هیچ کاری در این جاده صورت نگرفت. پیمانکار این قرارداد میلیون‌ها دلار از شرکت‌های کوچک دخیل در این پروژه گرفت و از افغانستان خارج شد، بدون آنکه پول این شرکت‌ها را بپردازد.
مبارزه با تولید تریاک
هزینه برنامه‌های آمریکا برای مقابله با قاچاق مواد مخدر در افغانستان از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۸، روزانه ۱.۵ میلیون دلار هزینه داشت اما تولید تریاک در این کشور در سال ۲۰۲۰ شاهد افزایش ۳۷ درصدی نسبت به سال قبل آن بوده است.
بر اساس آخرین گزارش اداره بازرسی ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان، این رقم سومین میزان رکورد تولید تریاک در افغانستان از سال ۱۹۹۴ میلادی است.
در سال ۲۰۱۷ نیز تولید تریاک در این کشور، چهار برابر بیشتر از سال ۲۰۰۲ گزارش شده است.
هتل لوکس نیمه‌کاره
قرار بود در نزدیکی سفارت آمریکا هتلی پنج‌ستاره با استانداردهای جهانی ساخته شود. آمریکا برای ساخت این هتل ۸۵ میلیون دلار وام داد. این هتل هرگز تکمیل نشد و «سیگار» پس از بررسی، به این نتیجه رسید که وام ۸۵ میلیون دلاری آمریکا از بین رفته است.
نکته حائز اهمیت اینکه دولت آمریکا مجبور است سالانه صدها هزار دلار برای تامین امنیت این ساختمان نیمه‌کاره بپردازد، بدون آنکه کوچک‌ترین استفاده‌ای داشته باشد.
در گزارشی که سیگار در اکتبر ۲۰۲۰ منتشر کرد، آمده است که کنگره آمریکا ۱۳۴ میلیارد دلار به بازسازی افغانستان اختصاص داده بود. در این بین، سیگار فقط توانسته است ۶۳ میلیارد دلار را بررسی کند. از مجموع این ۶۳ میلیارد دلار، ۱۹ میلیارد دلار در نتیجه حیف‌ومیل، سوءاستفاده و کلاهبرداری از بین رفته است.
