مصطفی ندیم یکشنبه در نشست سرای اهل قلم در شیراز بیان کرد:با اینکه عشق نزد سعدی زمینی، اما نزد حافظ عشق آسمانی است. اما هرچه است هر دو این شاعران مرید عشق هستند و هر دو عشق را به خوبی درک کرده‌اند.
او ادامه داد: جغرافیای فرهنگی شیراز مفهوم والای عشق را از زمان روزبهان بقلی با نگرش و دیدگاه جدیدی معرفی کرده است.
وی برای شناخت بهتر زمانه شیراز در دوران زیست حافظ به تاریخچه شکل‌گیری این شهر اشاره کرد و گفت: هم‌واره این پرسش نزد دانشجویان، پژوهشگران و حافظشناسان مطرح بوده که چه تصویر و تصوری از دوره این شاعر قرن هشتم وجود دارد.
این پژوهشگر، استاد دانشگاه و نویسنده شیرازی به شکل‌گیری این فرهنگ‌شهر تاریخی پرداخت و عنوان کرد:درمنابع جغرافیایی به ساخت شهر شیراز توسط برادر یا پسرعموی حجاج بن یوسف در قرن اول اشاره شده است. بر این اساس ساخت شهر شیراز را به دوره اسلامی منسوب می‌دانند درحالی‌که الواح یافت شده در تخت‌جمشید و باستان‌شناسی‌ها خلاف این را ثابت می‌کند.
ندیم عنوان کرد: شیراز در دوره پیش از اسلام به‌ویژه دوره ساسانیان سکونت‌گاه مهمی بوده است و این گفته توسط تاریخ‌نگاران هم به اثبات رسیده است.
وی گفت: در گذشته که ارتباط با بزرگان نزد مردم به ویژه فامیل زیاد بوده اتصال بین نسلی به وجود می‌آمده است. با در نظر گرفتن سه نسل می‌توان آگاهی پیدا کرد از گذشته. افراد فرهیحته و هنرمند و شاعر بیشتر وارث گذشته هستند. حافظ نیز وارث گذشته خویش است. فاصله سعدی و حافظ کمتر از ۴۰ سال و این فاصله بسیار کمی در گذشته است. بدین خاطر حافظ وارث عهد سعدی است.
این حافظ‌شناس و استاد دانشگاه پیرامون واژگان سالوس و ریا در اشعار حافظ، بیان کرد: در زمانه حافظ زمانی است که امیر مبارزالدین در شیراز از مظفریان حاکم شد که فردی بوده افراط‌گر در ریای دینی. به این دلیل در آن دوره در شیراز سالوس و ریا در میان مردم افزایش یافت و حافظ با اشعارش نوک پیکان نقد خویش را به طرف این عده گرفت.
