به گزارش اقتصادنیوز، جولیان ژیلزر تحلیلگر سیانان، در طی یادداشتی به اثرات اقدامات مخرب دونالد ترامپ در دوره انتقال قدرت در ایالات متحده پرداخته و این ایده را به میان آورده که این اقدامات میتواند مسبب بازنگری در قوانین انتخاباتی امریکا شود.
ژیلر دوره پساانتخاباتی اخیر امریکا را فاجعهآمیز خوانده است. به عقیده او با وجود اینکه نگرانی در مورد آنچه در زمان میان انتخابات ریاست جمهوری و مراسم تحلیف اتفاق میافتد همواره در امریکا وجود داشته است، اما اتفاقاتی که در چند هفته اخیر به وقوع پیوست تعبیرکننده بدترین نوع نگرانیهایی از این دست بوده است.
در گذشته، دوره انتقالی از این همه طولانیتر بوده است. تا پیش از تصویب متمم بیستم در سال 1933، دوره انتقال چیزی نزدیک به چهار ماه (از اوایل نوامبر تا چهارم مارس) را شامل میشد. این فاصله اجازه بازشماری و گزارش آرا را به کنگره میداد و فرصت لازم را برای حضور رئیسجمهور در پایتخت فراهم میکرد. اما سربرآوردن مشکلاتی که در این دوره پیش میآمد و پیشرفتهای تکنولوژی که رسیدن رئیسجمهور به پایتخت را تسریع میکرد، اسباب کاستن از طول مدت دوره انتقال شدند؛ به ویژه پس از زمستان فضاحتبار 1860 که پس از انتخاب آبراهام لینکلن، چند ایالت جنوبی تصمیم به ترک اتحادیه و تشکیل کنفدراسیون جدیدی گرفتند و عملا او را بیقدرت رها کردند.
سرانجام بر اساس متمم بیستم، ۲۰ ژانویه به عنوان روز تحلیف و ۳ ژانویه روز آغاز کنگره جدید، تعیین شد. شاید آخرین چیزی که امریکاییها را مجبور به این بازنگری کرد، مشکلات زیاد فرانکلین روزولت پس از انتخابات 1932 برای آغاز «نیو دیل» بود؛ برنامهای که به دنبال دخالت دولت در اقتصاد برای خروج از بحران وخیم ناشی از رکود بزرگ سال 1929 و دمیدن جان تاره به زیرساختهای اقتصادی بود.
به عقیده تحلیلگر سیانان، هماکنون مشخص شده که حتی دو ماه هم ضامن سلامتی دوره انتقال نیست. در شرایطی که امریکا درگیر لطمات ناشی از همهگیری ویروس کروناست، دونالد ترامپ در زمان باقیمانده دست به بازی سیاسی ویرانگری زده است.
او هفتهها در حال تکرار ادعاهای بیاساس تقلب انتخاباتی بود. برای به چالش کشیدن نتایج انتخابات او چندین دادخواست ناموفق را طرح کرد و حتی با مجالس ایالتی تماس گرفت تا آنها را قانع کند به نفع او دست به مداخله بزنند. حتی زمانی هم که تلاش و تقلاهایش بیثمر ماند، بدون هیچ شواهد معتبری ادعای تقلب در انتخابات را همچنان تکرار کرد.
از دیدگاه نویسنده این یادداشت علیرغم اینکه ترامپ در تلاشهای خود برای تغییر نتیجه انتخابات ناموفق بوده، اما به نظر میرسد در گسترش بیاعتمادی عمومی نسبت به نظام سیاسی و برافروختن تضادهای سیاسی مضر موفق بوده و کار را برای دولت جو بایدن دشوارتر کرده است.
علاوه بر این او سنت خطرناکی را برای رئیس جمهورهای آینده به جا نهاده تا با تکیه بر ادعاهای واهی با نتایج انتخابات مخالفت کنند. او برای دشوارتر کردن شرایط، روند انتقال را به تأخیر انداخته و کار را برای دولت بایدن از همان روز اول، سخت کرده است.
رئیس جمهور در حالی که تمام تلاش خود را معطوف به چالش در نتایج انتخابات کرده، در برابر مهمترین مسئله کشور (همهگیری کرونا) سیاستهای مخدوشی را در پیش گرفته است. در حالی که آمریکا با شروع فصل زمستان با افزایش مبتلایان روبهروست و ظرفیت مراکز درمانی تکمیل شده، او چشمانش را به روی رنج میلیونها خانواده درگیر همهگیری بسته است. علیرغم ثبت ۱۸ میلیون ابتلا، مرگ بیش از ۳۳۰ هزار نفر و میلیونها نفری که در تنگنای اقتصادی قرار دارند، رهبری موثری از سوی واشنگتن برای جلوگیری از شیوع این بیماری دیده نمیشود.
هر چند تاکنون نزدیک به یک میلیون آمریکایی واکسن دریافت کردهاند، اما این بسیار کمتر از برنامه دولت مبنی بر واکسیناسیون بیست میلیون نفر تا پایان ماه دسامبر است. گوستاو پرنا، سرپرست عملیات واکسیناسیون هفته گذشته بابت محاسبه اشتباه تعداد دوزهایی که به چندین ایالت فرستاده شده، عذرخواهی کرد و مشکلات ناشی از برنامهریزی نادرست روند واکسیناسیون را کند کرده است.
تصمیم دیرهنگام ترامپ مبنی بر مخالفت با بسته حمایتی کنگره هم وضعیت مالی میلیونها آمریکایی را به خطر انداخته است. او به جای تلاش واقعی برای تحت فشار قرار دادن نمایندگان و سناتورهای جمهوریخواه برای موافقت با قانون مورد حمایت دموکراتها، تنها پس از تصویب کنگره در مورد پرداخت ۶۰۰ دلار به هر نفر، تصمیم به مداخله گرفت و خواستار پرداخت ۲۰۰۰ دلار به هر نفر شد.
رئیس جمهور فعلی آمریکا از زمان باقیمانده تصدی خود برای بذل و بخشش عفوهای ریاست جمهوری استفاده کرده که از جمله بدترین استفادهها از قدرت مصرح در قانون اساسی است. او به جای آنکه عفو را به عنوان مکانیسمی برای برقراری عطوفت و عدالت به کار گیرد، از قدرت خود برای محافظت از دوستانش بهرهبرده است.
راجر استون به هفت جرم از جمله ارعاب، تهدید یک شاهد و دروغگویی در خوردن سوگند محکوم شده؛ پاول مانفورت به هشت اتهام مالی محکوم شده؛ الکس واندرژوان به دروغگویی به بازجویان متهم شده؛ جورج پاپادوپولوس هم به دروغگویی به افبیآی متهم و مایکل فلن که به خاطر دروغگویی به افبیآی مجرم شناخته شده، همگی مشمول عفو شدند؛ انگار که به پاس وفاداریشان از آنها تقدیر شده و شایسته دریافت جایزه شده باشند. چهار کارمند شرکت بلک واتر نیز علیرغم اثبات اتهامشان در کشتن چهارده شهروند عراقی در سال ۲۰۰۷، عفو شدند. بیتردید فهرست مشمولین عفو ریاستجمهوری در هفتههای آینده افزایش هم خواهد داشت.
ژیلزر تاکید دارد بدون شک ترامپ نخستین کسی نیست که از قدرت ریاست جمهوری خود به بدترین شیوهها استفاده میکند، اما به باور او دامنه و مقیاس تصمیمات توجیهناشدنیاش او را در صدر فهرست استفادهکنندگان بیجا از قدرت قرار میدهد.
تحلیلگر سیانان این پرسش را مطرح میکند که با توجه به آنچه که در طی این دوره انتقال اتفاق افتاده، آیا کنگره باید زمان میان انتخابات ریاستجمهوری و تحلیف را بیش از پیش کاهش دهد؟
به اعتقاد او امکان و مطلوبیت این مسئله هنوز مورد ابهام قرار دارد. در زمانهای که با رشد وگسترش دولتها مسئولیتهای ریاست جمهوری نیز افزایش چشمگیری پیدا کرده، برای ایجاد دولت و آماده شدن برای چالشهای پیش رو، باید زمان کافی وجود داشته باشد.
با این حال امریکاییها به خوبی میدانند در نظام سیاسیشان تا چه حد راه امکان سوءاستفاده از قدرت و ایجاد بیثباتیهای بزرگ توسط رئیسجمهور وجود دارد. بنابراین حتی اگر دوره انتقال هم کوتاه نشود، باید مکانیزمهایی را برای محافظت در برابر چنین شرایط به کار گرفت.
تجربه دوره انتقالی کنونی دلایل محکمی را برای بازنگری در قوانین انتخابات، ارائه شفافیت بیشتر در مورد فرآیند انتخاب کالجهای نمایندگی و مهار قدرت اجرایی رئیسجمهورِ در حال خداحافظی، پیش پای ما میگذارد.