دکتر بتول فخر اسلام روز دوشنبه در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: امیر مبارزالدین محمدبن مظفر که حافظ او را محتسب می‌نامد فرد ریاکاری بود که از یک طرف در نمازهای جماعت در مسجد نو شیراز نزدیک مسجد شاه چراغ شرکت می‌کرد و از سوی دیگر وقتی یکی از مخالفانش را به مسجد می‌آوردند خودش سر این مخالف را با شمشیر می‌برید و دست‌هایش را می‌شست و دوباره به خواندن قرآن و نماز می‌پرداخت.
وی ادامه داد: حافظ مخالف این چهره ریاکار و پلید بود و در قالب شعر با وی مبارزه می‌کرد بطوریکه می‌گفت "درِ میخانه ببستند خدایا مپسند که درِ خانه تزویر و ریا بگشایند".
این استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد با اشاره به مهم ترین باورها و آموزه‌های شعر حافظ گفت: در نگرش وی تنها گناه، مردم آزاری است و کسی که بی‌آزار و نیکوکار است، رستگار می‌باشد و اینگونه پند می‌دهد که "مباش در پیِ آزار و هرچه خواهی کن که در طریقتِ ما غیر از این گناهی نیست".
وی افزود: در فرهنگ کهن ایران، آشتی‌جویی و مدارا از مهم ترین نشانه‌های خردمندی و انسانیت است و از مولفه‌های هویت ایرانی به شمار می‌رود بطوریکه فردوسی می‌گوید "مرا ز آشتی سودمندی بُوَد" و "مدارا خرد را برادر بُوَد"، و حافظ نیز براین باور است که "آسایشِ دو گیتی تفسیرِ این دو حرف است، با دوستان مروّت با دشمنان، مدارا"، و همچنین آشکارا پند می‌دهد که "یک حرفِ صوفیانه بگویم، اجازتست، ای نورِ دیده! صلح بِه از جنگ و داوری"
دکتر فخر اسلام ادامه داد: حافظ بر این باور است که آدمی باید در دشواری‌ها و هجوم اندوه، روحیه خویش را نبازد و لبخند بزند و جرات و شجاعت آن را داشته باشد که دوام بیاورد و پند می‌دهد که "با دل خونین، لبِ خندان بیاور همچو جام" و به انسان‌ها آگاهی می‌دهد که در هر بدی و خوبی که از دیگران به احساس تو می‌رسد، "نسبت مکن به غیر، که این‌ها خدا کند".
وی گفت: بهره‌وری از نعمت‌های دنیا و کوشش و تکاپو در حد اعتدال، که به سختی و رنج دادن به تن نیانجامد و شاد بودن و در لحظه زیستن از باورهای کهن ایرانیان است بطوریکه فردوسی می‌گوید "نهادن چه باید؟! به خوردن نشین" و "از آن چه با کوشش به دست آورده‌ای، بهره‌بردار"، حافظ نیز در این باره می‌گوید "خوش بیاسای زمانی که زمان، این همه نیست".
این استاد زبان و ادبیات فارسی افزود: حافظ مانند فردوسی وقار و خویشتن داری را شایسته شأنِ آدمی می‌داند و همانگونه که فرزانه توس در شاهنامه می‌گوید "سبکسار مردم نه والا بُوَد"، حافظ نیز یادآور می‌شود که "خوشا دلی که مدام از پی نظر نرود".
وی ادامه داد: راستی و بی‌ریایی یکی از ارزش‌های فرهنگی ایران و شالوده بینش آیینی کهن است که فردوسی "بی‌آزاری و راستی" را یار بس می‌داند، حافظ نیز راستی را راهِ رستگاری و نیکی می‌شمارد و ریاکاران و کسانی را که "بود" و" نمود" شان یکی نیست، مورد انتقاد قرار می‌دهد.
دکتر فخر اسلام گفت: حافظ نیز مانند فردوسی عفّت کلام دارد، تنها در یک غزل، صوفی ریاکار شهر را "حیوان خوش علف" نامیده است. افزون بر ریاکاران، دو گروه دیگر نیز تازیانه انتقاد حافظ را بر گُرده خویش حس می‌کنند که فرمانروایان ستمگر و ریاکار و نازپروردِگان تنعّم هستند که راه به دوست نمی‌برند و عاشق نمی‌شوند و در بند خویش و خودشیفته‌اند.
بیستم مهر ماه در تقویم ایران، روز بزرگداشت شاعر بزرگ ادبیات فارسی، حافظ شیرازی نامگذاری شده است.
