به گزارش ایرنا، قلعه‌های تاریخی یکی از یادگارهای بازمانده از گذشته و تاریخ کشورمان هستند که گویای نکات و مسائل زیادی درباره دوره‌ای است که آن اثر در آن احداث شده است و باید در حفظ و نگهداری آن کوشید.
قلعه آقاخان لیراوی که از نظر معماری ویژگی های خاص خود را دارد، در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری جنوب بندر دیلم برجای مانده از دوره قاجار در روستای حصار واقع است که به واسطه حکومت بر دشت لیراوی در آن می‌زیسته است.
این قلعه یکی از آثار زیبا در جنوب کشور است که در دوران قاجار، توسط آقاخان لیراوی ساخته شده است، اما به علت نداشتن متولی خاص و مشکل مالکیتی مرمت و بازسازی نشده است و روز به روز فرسوده‌تر می‌شود.
مشخصات قلعه آقاخان
این قلعه چهار هزار مترمربع مساحت دارد که شامل چهار برج دیده‌بانی، شاه‌نشین، تعدادی اتاق درونی و اندرونی، سیاه چال و بخش‌های دیگری بوده که امروزه بخش‌های زیادی از آن وجود ندارد و ازبین رفته است.
ارتفاع ساختمان این قلعه، بیش از هفت متر است و از قلعه های زیبای حاشیه خلیج فارس است که در بزرگی و زیبایی چشم‌نواز است.
این قلعه دارای ۱۵ اتاق و یک حمام بوده که حمام دارای خزینه و همیشه آب گرم داشته است و بسیار در نوع خود جالب به نظر می رسد.
در ساخت سقف این قلعه از "بوریا " و چوب بسیار محکمی به نام "چندل " برای تیرپوش استفاده شده و در اتاق‌های آن از چوب ساج و از ملاتی محلی به نام "چاری" بکار گرفته شده است.
در زمان ساخت این قلعه در قسمت تحتانی ساختمان، زیرزمین‌هایی وجود داشته که مخصوص نگهداری طیور و قسمتی مربوط به نگهداری گندم و جو برای ذخیره‌سازی بوده است.
این بخش ساختمان که در واقع، حیاط داخلی خان بوده است، دارای چندین قسمت مختلف شامل آشپزخانه، نان پختن خدمتگزاران، مکان مخصوص تهیه ماست، فراورده های لبنی و قسمتی نیز برای زندگی سپاهیان بوده است.
مرمت و بازسازی قلعه آقاخان منوط به واگذاری به میراث فرهنگی است
معاون برنامه ریزی و امورعمرانی فرمانداری دیلم گفت: قلعه آقاخان لیراوی از آثار ملی ثبت شده است که نیاز به مرمت و بازسازی دارد.
محمدطاهری افزود: این بنای تاریخی ضمن اینکه مشکل مالکیتی دارد تا زمانی که به اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی واگذار نشود، دولت نمی‌تواند اعتباری برای مرمت و بازسازی آن اختصاص دهد.
وی اظهارکرد: برای حل مشکلات ایجاد شده و مرمت و بازسازی آن در قبل نشستی با خانواده آقاخان لیراوی و با حضور یک سرمایه‌گذار که از هفت معمار برتر ایران بودند، برگزار شد و حتی مطالعات اولیه صورت گرفت، اما به علت وضعیت نامشخص مالکیتی به بن بست خوردیم و نتیجه‌ای عاید نشد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان‌های گناوه و دیلم گفت: قلعه آقاخان لیراوی جزو آثار ملی ثبت شده به علت مشکل مالکیتی، هنوز به میراث فرهنگی واگذار نشده است.
حمزه بهاگیر افزود: این قلعه در تاریخ پنجم آذر ۱۳۷۹ به شماره ۲۸۷۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و درصورتی‌که به میراث فرهنگی واگذار شود، اعتبار لازم برای مرمت و بهسازی آن اختصاص خواهد یافت.
وی اظهارداشت: برای برطرف شدن مشکل مالکیتی و واگذاری این آثار ملی به میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تاکنون پیگیری‌های متعددی صورت گرفته و حتی با چندین نفر از نوه‌های آقاخان لیراوی، صحبت شد، اما نتیجه‌ای دربر نداشته است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناوه و دیلم گفت: از این قلعه بازدیدهای متعددی صورت گرفته است و بخش‌هایی از آن در زمین لرزه یک ماه پیش، ریزش کرد که به مدیریت بحران استان بوشهر اعلام شد تا نسبت به مرمت آن اقدام شود.
وی بیان کرد: درصورتی‌که این قلعه ثبت شده ملی مرمت و بازسازی نشود، از بین خواهد رفت و باید هرچه زودتر مشکل مالکیتی آن برطرف شود.
شهرسان دیلم در شمال استان بوشهر واقع و دارای چندین اثر تاریخی است.
