با وجود گذشت ۱۰ سال از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها با اهدافی که اصلاح نظام یارانه ای از اهم آن بود، به دلایلی از جمله عدم اجرای صحیح قانون، گزارش‌های رسمی دولت و دستگاه‌های نظارتی نشان از رشد عجیب یارانه‌های پنهان دارد.
این در حالی است که گزارش اخیر دیوان محاسبات از تفریغ بودجه ۱۳۹۹ از آمار تازه‌ای رونمایی کرده که در مقایسه با وضعیت منابع در سایر بخش‌ها قابل تامل است.بر اساس این گزارش در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۶۰۳ هزار میلیارد تومان تحت عنوان یارانه‌های پنهان در چند بخش به کالاهای اساسی، پنج فرآورده نفتی و سوخت هوایی، گاز طبیعی، برق و آب پرداخت شده است.
این رقم زمانی قابل تامل تر می‌شود که نشان می‌دهد ۲.۵ برابر بودجه عمومی دولت در سال گذشته یارانه پنهان پرداخت شده و در مقایسه با حجم سنگین نقدینگی، ۴۶ درصد نقدینگی سال گذشته بوده است.
جزئیات پرداخت یارانه‌های پنهان حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۹، ۲۰۲ هزار و ۷۶۵ میلیارد تومان بابت کالاهای اساسی یارانه پرداخت شده است.
در این رابطه، لازم به یادآوری است که عمده پرداخت یارانه کالاهای اساسی مربوط به تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات شش قلم به همراه بخشی از واردات دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی است که در سال جاری و بر اساس قانون بودجه هشت میلیارد دلار برای واردات این اقلام با ارز ترجیحی پیش بینی شده است.
از سویی ۴۰۰ هزار و ۵۶ میلیارد تومان یارانه بابت پنج فرآورده اصلی و سوخت هوایی پرداخت شده است.
دیگر یارانه پنهان پرداختی دولت مربوط به گاز طبیعی با ۹۸۰ هزار و ۳۵۹ میلیارد تومان است که بالاترین حد پرداخت یارانه پنهان در سال گذشته را به خود اختصاص داده است.
دولت در حوزه برق ۱۲ هزار و ۱۵۰ میلیارد تومان و آب ۷۸۵۰ میلیارد تومان یارانه پنهان پرداخت کرده است.
این حجم سنگین یارانه‌های پنهان در حالی سال‌ها در اقتصاد ایران در حال پرداخت است که دولت از سویی با کسری های سنگین بودجه مواجه بوده و از سوی دیگر همواره بحث رانت و فساد موجود در پرداخت یارانه‌های پنهان مطرح بوده است اما اقدام اصلاحی جدی از سوی دولت و مجلس انجام نشده است.
این در شرایطی است که طبق گزارش حدود سه سال گذشته سازمان برنامه و بودجه پرداخت یارانه های پنهان سالانه حدود ۹۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است که البته حجم بالایی از آن به دهک های بالای درآمدی اختصاص داشته است.
