قرارداد‌های کاری انواع مختلفی دارد از دائمی و موقت گرفته تا قرارداد‌های ساعتی و پیمانکاری هر یک از کارگران بر اساس نوع قراردادی که دارند از حقوق و مزایای مختلفی برخوردار هستند البته در روزگاری به سر می‌بریم که کفه ترازو به سمت قرارداد‌های موقت، پیمانکاری و ساعتی سنگینی می‌کند و کمتر کسی را می‌توان دید که قرارداد دائمی و امنیت شغلی بالایی داشته باشد.
برخی از مشاغل هستند که نیاز به حضور مداوم و مستمر کارگران در محیط کار را ندارند و با ساعت کاری کمتر هم کارهایشان انجام میشود از طرف دیگر نیرو‌های کاری وجود دارند که امکان حضور بر اساس ساعت کاری تعیین شده در قانون کار که هفته‌ای ۴۴ ساعت است را ندارند این جاست که بحث قرارداد‌های ساعتی که در قانون هم به آن اشاره شده به میان می‌آید.
مزد و مزایایی که به کارگران با قرارداد ساعتی و نیمه وقت تعلق می‌گیرد بر اساس توافق بین کارگر و کارفرما و طبق ساعات کاری او در کارگاه است البته کارفرما‌ها باید بدانند که نمی‌توانند دستمزدی کمتر از حداقلی که در شورای عالی کار مصوب میشود به کارگران پرداخت کنند البته در این مقوله نیز مانند بخش‌های دیگر می‌بینیم که برخی از کارفرمایان آن طور که باید و شاید قانون را رعایت نمی‌کنند از زیر بار انجام تین کار شانه خالی می‌کنند.
مزایای رفاهی کارگران مانند حق اولاد و حق خوارو بار به کارگران ساعتی با توجه به ساعات کاری آن‌ها باید پرداخت شود و کارگران ساعتی که به صورت ماهیانه دستمزد ثابت ندارند برای محاسبه‌ی پاداش آن‌ها میانگین حقوق ۳ ماه پایانی کار آن‌ها محاسبه میشود.
گفتنی است بر اساس قانون کار اگر دستمزد کارگران به شکل هفتگی یا ماهانه پرداخت شود این مبلغ فقط برای ساعت کاری کارگر نیست وآن‌ها باید مزد روز‌های تعطیل را هم دریافت کنند و هیچ مانعی برای بیمه کردن کارگران پاره وقت وجود ندارد.
ماده ۳۵- مزد عبارت است از وجوه نقدی یا غیر نقدی و یا مجموع آن‌ها که در مقابل انجام کار به کارگر پرداخت میشود.
تبصره ۱- چنانچه مزد با ساعات انجام کار مرتبط باشد، " مزد ساعتی " و در صورتی که بر اساس میزان انجام کار و یا محصول تولید شده باشد، " کارمزد " و چنانچه بر اساس محصول تولید شده و یا میزان انجام کار در زمان معین باشد، " کارمزد ساعتی " نامیده میشود.
تبصره ۲- ضوابط و مزایای مربوط به مزد ساعتی، کارمزد ساعتی و کارمزد و مشاغل قابل شمول موضوع این ماده که به پیشنهاد شورایعالی کار به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی خواهد رسید، تعیین می‌گردد حداکثر ساعات کار موضوع ماده فوق نباید از حداکثر ساعت قانونی کار تجاوز نماید.
ماده ۳۶- مزد ثابت عبارت است از مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل.
تبصره ۱- در کارگاه‌هایی که دارای طرح طبقه بندی و ارزیابی مشاغل نیستند، منظور از مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل، مزایایی است که برحسب ماهیت شغل یا محیط کار و برای ترمیم مزد در ساعات عادی کار پرداخت می‌گردد. از قبیل مزایای سختی کار، مزایای سرپرستی، فوق العاده شغل و غیره.
تبصره ۲- در کارگاه‌هایی که طرح طبقه بندی مشاغل به مرحله اجرا درآمده است، مزد گروه و پایه، مزد مبنا را تشکیل می‌دهد.
ماده ۳۸- برای انجام کار مساوی که در شرایط مساوی در یک کارگاه انجام می‌گیرد باید به زن و مرد مزد مساوی پرداخت شود تبعیض در تعیین میزان مزد بر اساس سن، جنس، نژاد و قومیت و اعتقادات سیاسی و مذهبی ممنوع است.
ماده ۳۹- مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه وقت و یا کمتر از ساعات قانونی تعیین شده به کار اشتغال دارند به نسبت ساعات کار انجام یافته محاسبه و پرداخت میشود.
ماده ۴۱- شورای عالی کار همه ساله موظف است میزان حداقل مزد کارگران را برای نقاط مختلف کشور و یا صنایع مختلف با توجه به معیار‌های ذیل تعیین نماید.
۱- حداقل مزد کارگران با توجه به درصد تورمی که از طرف بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام میشود.
۲- حداقل مزد بدون آن که مشخصات جسمی و روحی کارگران و ویژگی‌های کار محول شده را مورد توجه قرار دهد باید به اندازه‌ای باشد تا زندگی یک خانواده که تعداد متوسط آن توسط مراجع رسمی اعلام میشود را تامین نماید.
ماده ۴۳- کارگران کارمزد برای روز‌های جمعه و تعطیلات رسمی و مرخصی استحقاق دریافت مزد را دارند و ماخذ محاسبه میانگین کارمزد آن‌ها در روز‌های کارکرد آخرین ماه کار آنهاست، مبلغ پرداختی در هر حال نباید کمتر از حداقل مزد قانونی باشد.
ماده ۴۴- چنانچه کارگر به کارفرمای خود مدیون باشد، در قبال این دیون وی، تنها می‌توان مازاد بر حداقل مزد را به موجب حکم دادگاه برداشت نمود در هر حال این مبلغ نباید از یک چهارم کل مزد کارگر بیشتر باشد.
تبصره- نفقه و کسوه افراد واجب النفقه کارگر، از قاعده فوق مستثنی و تابع مقررات قانون مدنی می‌باشد.
ماده ۴۵- کارفرما فقط در موارد ذیل می‌تواند از مزد کارگر برداشت نماید.
الف - موردی که قانون صراحتا" اجازه داده باشد.
ب - هنگامی که کارفرما بعنوان مساعده وجهی به کارگر داده باشد.
ج - اقساط وام هایی که کارفرما به کارگر داده است، طبق ضوابط مربوطه.
د - چنانچه در اثر اشتباه محاسبه مبلغی اضافه پرداخت شده باشد.
ه - مال الاجاره خانه سازمانی (که میزان آن با توافق طرفین تعیین گردیده است) در صورتی که اجاره‌ای باشد، با توافق طرفین تعیین می‌گردد؛ و - وجوهی که پرداخت آن از طرف کارگر برای خرید اجناس ضروری از شرکت تعاونی مصرف همان کارگاه تعهد شده است.
تبصره- هنگام دریافت وام مذکور در بند ج با توافق طرفین باید میزان اقساط پرداختی تعیین گردد.
ماده ۴۶- به کارگرانی که به موجب قرارداد یا موافقت بعدی به ماموریت‌های خارج از محل خدمت اعزام می‌شوند، فوق العاده ماموریت تعلق می‌گیرد، این فوق العاده نباید کمتر از مزد ثابت یا مزد مبنای روزانه کارگران باشد همچنین کارفرما مکلف است وسیله یا هزینه رفت و برگشت آن‌ها را تامین نماید.
تبصره- ماموریت به موردی اطلاق می شود که کارگر برای انجام کار حداقل ۵۰ کیلومتر از محل کارگاه اصلی دور شود و یا ناگزیر باشد حداقل یک شب در محل ماموریت توقف نماید.
