همه دعوتند؛ چهره های جوان فرهنگی، هنری و رسانه ای تبریز در لابی سینما قدس در مقابل بنر، منتظر حضور برادران ارک و دیگر عوامل فنی و بازیگری فیلم «پوست» هستند که پس از ۲ سال، اجازه اکران در سینماهای زیر پوشش حوزه هنری را گرفته است؛ امروز، روز خاصی برای سینمای آذربایجان است؛ سینماگران این خطه، جان دوباره ای گرفته اند و تولید و نمایش «پوست»، پس از «حیوان»، از ایستادگی بهرام و بهمن و دوستان شان در مسیر پرسنگلاخ هنر هفتم خبر می دهد.
بهرام و بهمن ارک به سادگی همیشه در مقابل بنر ویژه عکاسی حاضر می شوند و با علاقه مندان حوزه سینما و آثارشان، عکس یادگاری می گیرند؛ جمعی از حاضران به صورت گروهی یا تّکی با عوامل فیلم «پوست» عکس می گیرند و عکاسان خبری نیز این صحنه ها را برای ثبت و درج در رسانه ها، شکار می کنند.
شور و هیجان عجیبی در لابی سینما «قدس» تبریز موج می زند؛ همه دوست دارند در سالن شماره ۲ زودتر باز شود تا بتوانند به تماشای فیلمی بنشینند که روایت گر سنت ها و آیین های دیارشان است؛ تماشای فیلمی با بن مایه های فرهنگ بومی و محلی در سالنی با استانداردهای روز، در عصر یک روز پاییزی، لذت بخش و خاطره انگیز است.
در سالن که باز می شود، همه به سرعت در صندلی هایشان جای می گیرند و مجری میکروفن به دست و بر روی سن، از ویژگی های فیلم و تلاش های کارگردان، تهیه کننده، بازیگران و دیگر عوامل «پوست» برای تهیه آن سخن می گوید؛ نوبت به برادران ارک می رسد؛ بهرام ارک طبق معمول با صمیمیت و صفای شناخته شده اش همراه با محمدرضا مصباحی، تهیه کننده، بر بالای سن می رود؛ وقتی او از ضرورت حمایت از فیلم «پوست» به عنوان نماد سینمای محلی می گوید؛ جمعیت یکپارچه او را تشویق می کنند.
بهرام ارک از دشواری ساخت فیلم در استان ها به دلیل ساختار تمرکزگرای حوزه فرهنگ و هنر در پایتخت می گوید و از جمعیت حاضر می خواهد که با حمایت از او و دوستانش، دست آنان را در این مسیر پر پیچ و خم بگیرند و نگذارند بیرقی را که آنان برای اعتلای هنر هفتم در تبریز و آذربایجان بلند کرده اند، بر زمین بیفتد؛ پایان هر جمله و عبارت او با کف زدن های ممتد از سوی حضار دنبال می شود.
بهرام می گوید که «پوست» به عنوان نخستین تجربه فیلم بلندشان، روایت گر فرهنگ، سنت ها، افسانه ها و آیین های خطه آذربایجان است و ضرورت دارد که همه با تبلیغ آن به شکل چهره به چهره، به رونق هر چه بیشتر سینمای محلی این شهر و دیار کمک کنند؛ او که همواره در بین مخاطبانش به دلیل ویژگی های خلاقی و شخصیتی همچون سادگی، بی تکلف بودن، صمیمیت و یکرنگی اش شناخته می شود، از بازیگران فیلم «پوست»، حاضر در سالن، برای حضور در بالای سن دعوت می کند.
بخش آشنایی با عوامل فنی و بازیگری فیلم «پوست» در سینما قدس تبریز با اهدای لوح تقدیر به بهرام ارک به نمایندگی از همه آنان توسط بلاغی، رییس حوزه هنری آذربایجان شرقی پایان می یابد و سالن برای نمایش فیلم در تاریکی مطلق و سکوت عمیقی فرو می رود. حاضران تا پایان فیلم، آن را به تماشا می نشینند و احدی سالن را ترک نمی کند.
«پوست»؛ روایتی نو از افسانه و سنت در ژانر وحشت
«پوست»، فیلمی نامتعارف در ژانر وحشت است که ترکیبی از آیین ها و باورهای مذهبی، افسانه و سنت های دلدادگی را همراه با جادو و جنبل به عنوان خرافات مرسوم و به یادگار مانده از زمان های دور تا به امروز، به تصویر می کشد؛ فیلم، داستان پسری را روایت می کند که عاشق نومسلمانی به نام «مارال» است؛ او از یک سو دل در گروی مادر دارد و از طرف دیگر از اینکه به گمان خودش، جادو و جنبل های مادرش موجب شده عشقش از چنگش در برود، دایماً ناراحت و پریشان است.
البته داستان عاشقی در این فیلم، منفک از سنت ها و باورهای محل زندگی عاشق نیست و جدال بر سر «مارال» که حالا از عشق اصلی اش بریده و زن مردی به نام «سید» شده، حوادثی چون آتش زدن باغ سید، مرگ او بر اثر سقوط از درخت گردو و ارتباط دادن این اتفاق به اجنه و ... را برمی گیرد.
از سوی دیگر ردپای افسانه، سنت ها و آیین های محلی آذربایجان، در قالب روایت سوزناک راوی فیلم و حضور پررنگ عاشیق (نوازنده تار محلی) در جای جای فیلم، جذاب و اغواکننده است.
آخر سر آنچه از فیلم در ذهن مخاطب و تماشاگر رسوب می کرد و بر جای می ماند، گذشتن از خود و عشق صوری و پذیرش واقعیت از سوی عاشق و معشوق است؛ در این فیلم، نقش و جایگاه باورهای مذهبی در زندگی مردم و رفع مشکلات آنان به وفور به چشم می خورد.
آنچه که «پوست» را از دیگر فیلم های ساخته شده کشورمان در همان مقطع زمانی تولید آن، متمایز می کند، گذشتن از چارچوب ها و روزمرگی های هنر هفتم است که آن را به اثری ماندگار و فاخر در حوزه تولیدات سینمایی تبدیل کرده است؛ به عبارت دیگر «پوست» فیلمی ساخته شده برای گیشه نیست، بلکه برای ثبت در تاریخ سینما، تولید شده است.
«پوست» به دلیل قالب و ترکیب بندی داستانی و فنی آن، اسیر زمان نیست؛ با تماشای آن می توان از هزار سال به این سو، سیر آفاق و انفس کرد و زندگی طولانی چندین دَه نسل از مردم آذربایجان را با همه زیر و بم های آن در بستر تاریخ، فرهنگ، سنت ها، آیین ها، افسانه و خرافات، در عرض ساعتی به تماشا نشست.
دست اندرکاران فیلم «پوست» از هیاهوی رایج در سینمای ایران فراتر رفته و روایتی فراتاریخی را برای مخاطب هنر هفتم بازنمایی می کنند؛ روایتی که همه جنبه های زندگی مردم خطه ای ایران اسلامی را در قالبی هنری و زیبا برای همه روایت می کند؛ اتخاذ چنین رویکرد و نگاهی موجب می شود که «پوست» فیلمی برای همه قشرها و همه زمان ها باشد.
فیلم «پوست» در یک نگاه
فیلم «پوست» به کارگردانی بهمن و بهرام اراک، در سال ۱۳۹۷ در ژانر وحشت ساخته شد. این فیلم توانست در سیمرغ سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر در بخش «هنر و تجربه» و همچنین بهترین موسیقی متن، برنده جایزه سیمرغ بلورین شود؛ تهیهکنندگی این فیلم را محمدرضا مصباح برعهده دارد؛ موسیقی «پوست» را بامداد افشار ساخته، فیلمبرداری آن بر عهده علی آبپاک و پوریا پیشگاهی بوده و کار تدوین را نیز محمدرضا نجاریان انجام داده است.
در فیلم بلند «پوست» به عنوان نماینده سینمای محلی ایران، فاطمه مسعودی فر، جواد قامتی، محمود نظرعلیان، ناصر هاشمی، هادی افتخارزاده، عاشیق ولی عبدی، نرجس دلارام، ابراهیم دهقانزاده، ایفای نقش کرده اند؛ صدیقه دریانی، وحید شیرزاد، داوود نورپور، داوود مظلومی، امید والا، صمد دلنواز و وحید دلنواز، دیگران بازیگران این فیلم سینمایی بلند هستند.
در نهایت باید آغاز اکران عمومی فیلم «پوست» از سوی سازمان حوزه هنری را به فال نیک گرفت و از آقایان بلاغی، رییس حوزه هنری آذربایجان شرقی و فرهاد باغشمال، مدیر امور سینماهای این اداره، به خاطر ابتکار عمل در آغاز اکران فیلم برای فعالان فرهنگ، هنر و رسانه استان به عنوان نخبگان و نمایندگان افکار عمومی قدردانی کرد.
امید که مردم سینمادوست و سینما فهم تبریز که خاطرات صف بستن های چند صدنفری شان در خیابان های منتهی به چهار راه شریعتی در دهه های قبل هنوز ورد زبان میانسالان کهنسالان است، با تماشای فیلم «پوست» ضمن حمایت از نهال دیرپا، اما کم جان سینمای محلی، که به دلیل قرار گرفتن در زیر شاخه های انبوه و گسترده ساختار متمرکز فرهنگ و هنر مجال چندانی برای رشد نیافته است، تلاشگران این حوزه پرمشقت و دشوار را در ادامه راه شان یاری دهند.