غار مغان در استان خراسان رضوی قرار گرفته است. غار مغان در 27 کیلومتری مشهد واقع شده است. غار مغان یکی از غارهای آبی دارای ارزش های زیست محیطی بالا در ایران محسوب می شود. اما متاسفانه سال هاست که حضور بی ضابطه گردشگران در غار مغان ادامه دارد و منجر به آسیب دیدن این غار شده است. اخیرا هم فیلمی در فضای مجازی منتشر شده است که نشان می دهد عده ای گردشگر بدون توجه به ارزش های زیست محیط غار مغان، اقدام به جشن و پایکوبی و تولید آلودگی صوتی در آن کرده اند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، اخیرا فیلمی در فضای مجازی از جشن و پایکوبی و تولید آلودگی صوتی تعدادی از گردشگران بدون ملاحظه در غار مغان منتشر شده است. غار مغان در 27 کیلومتری شهر مشهد و در جنوب روستای مغان واقع شده است و قدمت آن به صد میلیون سال پیش یعنی دوره دوم زمین شناسی بازمی‌گردد. درون غار مغان چشمه آبی وجود دارد که علاوه بر زلالی و گوارایی، آب آن بسیار سرد است. همچنین درون غار چاه های مختلفی وجود دارد که داخل بعضی از آنها خفاش هایی نیز زندگی می‌کنند.
جواد نظام دوست، عضو کارگروه غارشناسی کشور در واکنش به این اتفاق با تاکید بر ارزش های زیست محیطی بالای غار مغان به خبرنگار رکنا گفت: متاسفانه صحنه سر و صداهای عجیب عده ای که برای جشن و پایکوبی به غار مغان رفته بودند، بسیار آزار دهنده است؛ چراکه تولید آلودگی های صوتی به اندازه آلودگی های زیست محیطی به غارها آسیب می زنند.
وی افزود: وزارت میراث فرهنگی و گردشگری باید به نحوی بازدید از غارها را ساماندهی کند که تمام گروه های گردشگری به همراه یک لیدر متخصص به درون یک غار بروند تا این لیدر تذکرات لازم برای جلوگیری از تخریب غارها را به بازدیدکنندگان بدهد؛ به طور مثال، لیدر هر گروه باید به بازدیدکنندگان بگوید که اگر صد نفر داخل یک غار تجمع کنند، یک درجه سانتی گراد به حرارت آن غار اضافه می شود.
موسس انجمن غار و غارشناسی ایرانیان تاکید کرد: ما باید ظرفیت تعداد گردشگران مجاز هر غار را معین کنیم و اجازه ندهیم که بیش از ظرفیت تعیین شده، افراد درون غارها حضور پیدا کنند. قطعا ازدحام بیش از حد در یک غار و ایجاد آلودگی صوتی بیش از حد، می تواند منجر به ریزش قندیل های آهکی بسیار قدیمی موجود در غارها شود که علاوه بر آسیب زیست محیطی، برای بازدیدکنندگان نیز خطر ایجاد می کند.
عضو کارگروه غارشناسی کشور ادامه داد: در صورت ایجاد آلودگی صوتی بیش از حد در غارها، قطعا زیستمندان موجود در آنها عصبانی می شوند و متاسفانه بسیاری از گردشگران ما اصلا به این نکته توجه ندارند که درون غارها مخلوقاتی زندگی می کنند که حتما باید حریم آنها حفظ شود.
غار مغان که تصاویر مربوط به رقص و آواز گردشگران در آن در روزهای اخیر در فضای مجازی منتشر شده است، در سال های اخیر به یکی از جاذبه های گردشگری خراسان رضوی تبدیل شده، اما نکته مهم اما این است که غارها با وجود تمام زیبایی هایی که دارند، الزاما جاذبه گردشگری محسوب نمی شوند و ارزش های زیست محیطی بسیاری از غارهای کشور به حدی بالاست که اساسا نباید هیچ گردشگری وارد آن شود.
در این میان اما سوال مهم این است که با توجه به زیبایی های فراوان موجود در غارهای کشور و امکان اشتغالزایی و جذب درآمد از طریق رونق گردشگری پایدار در غارها، اساسا موضوع گردشگری در غارها چطور باید ساماندهی شود و کارگروه غارشناسی کشور به عنوان نهادی متشکل از 13 نهاد دولتی همچنین 2 سازمان غیردولتی، چه وظیفه ای در این رابطه دارد؟
در پاسخ به این سوال باید به این نکته توجه داشت که سال 89، آیین نامه ای در کارگروه غارشناسی کشور برای تعیین نحوه حفاظت و بهره برداری از غارهای کشور تصویب شده است که هنوز به صورت مطلوب در سطح کشور اجرایی نمی شود؛ چراکه نهادهای متولی حفاظت از غارها از جمله وزارت میراث فرهنگی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل ها، اجرایی کردن این آیین نامه را که در هیات دولت نیز به تصویب رسیده است، جدی نمی گیرند.
عضو کارگروه غارشناسی کشور ضمن اشاره به این مساله گفت: بر مبنای آیین نامه حفاظت از غارها، نخست باید اطلاعات مربوط به تمام غارها استخراج می شد و بعد از استخراج این اطلاعات، غارها به چهار درجه مختلف تقسیم می شدند که براساس آن، ورود به برخی غارها به لحاظ ارزش های زیست محیطی آنها، کاملا ممنوعه تلقی می شد.
موسس انجمن غار و غارشناسی ایرانیان ادامه داد: اگر آیین نامه تصویب شده در کارگروه غارشناسی کشور اجرایی می شد، غارهای درجه یک غارهایی بودند که گردشگر نمی توانست وارد آن شود، غارهای درجه دو نیز غارهایی بودند که فقط برای مسائل علمی و پژوهش های دانشگاهی از آنها استفاده می شد، غارهای درجه سه هم غارهایی بودند که امکان ورود گردشگر به صورت محدود و با مجوز وجود داشت و غارهای درجه چهار نیز غارهایی بودند که ورود به آنها کاملا آزاد بود و هیچ مشکلی را ایجاد نمی کرد.
وی در پایان تصریح کرد: نهادهای مسئول حفاظت از غارهای کشور، باید ضمن اجرایی کردن آیین نامه کارگروه کشور، حضور گردشگرانی را که می خواهند به صورت تخصصی از غارها بازدید کنند، ساماندهی کنند. یعنی حضور گروه های گردشگری صرفا باید با مجوز وزارت میراث فرهنگی و گردشگری باشد و تمام گروه های گردشگر باید به همراه یک لیدر متخصص از غارها بازدید کنند. این لیدرها هم می توانند اطلاعات لازم درباره غارهای مختلف را به مردم بگویند و هم جلوی تخریب غارها توسط گردشگران را بپردازند.
