تصویر نقشه روی صفحه موبایل به نمایش درمی‌آید. با کمک نشانگر موقعیت مکانی و مبدأ حرکت را مشخص می‌کنم. پس از انتخاب مقصد، هزینه سفر محاسبه و مبلغ ۱۱۵۰۰۰ ریال در پایین صفحه نمایش داده می‌شود. هنوز گزینه درخواست تاکسی را لمس نکرده‌ام که متوجه می‌شوم یکی از مدارک مهمی را که برای انجام کارم باید به همراه داشته باشم فراموش کرده‌ام. سفر را لغو می‌کنم و با سرعت به سمت در ورودی ساختمان می‌روم. پس از برداشتن مدارک لازم که بیش‌از ده دقیقه طول نکشید، دوباره وارد اپلیکیشن اینترنتی می‌شوم و همان مسیر را انتخاب می‌کنم. همان مسیر با هزینه ۱۲۵۰۰۰ ریال بر روی صفحه نمایان می‌شود. افزایش قیمت قابل توجه اسنپ برای یک مسیر آن هم در مدت زمان ۱۰ دقیقه تعجب‌آور و پرسش‌برانگیز است. با این حال گزینه درخواست تاکسی را انتخاب می‌کنم. پس از گذشت مدت زمان کوتاهی اطلاعات راننده و خودرو در اپلیکیشن نمایش داده می‌شود. به محض رسیدن سرویس اسنپ، سوار خودرو می‌شوم. راننده پس از سوار شدن من گوشی همراه خود را چک و شروع به حرکت می‌کند. در طول مسیر از راننده تاکسی اینترنتی، دلیل تغییر قیمت دقیقه‌ای درخواست خدمات اسنپ را جویا می‌شوم.
تغییر دقیقه ای نرخ اسنپ برای یک مسیر
راننده که مرد میانسالی است می‌گوید: قیمت ارائه خدمات جابه‌جایی مسافر در اسنپ بر اساس یک فاکتور ثابت تعیین نمی‌شود و قیمت‌ها با توجه به ساعات و مسیر انتخابی متفاوت است.
وی ادامه می‌دهد: تاکسی اینترنتی در زمان‌های معمولی افزایش قیمت قابل توجهی ندارد اما نرخ کرایه‌ها در زمان پیک ترافیک ممکن است تا دو یا سه برابر هم افزایش یابد. به عنوان مثال امکان دارد شما مسافتی را در ساعت‌های عادی با ۱۰۰ هزار ریال طی کنید اما در زمان پیک ترافیک مجبور باشید برای همان مسافت بیش از ۲۰۰ هزار ریال هزینه کنید.
این راننده می‌افزاید: هرچند که مسافران با افزایش نرخ روبه رو هستند اما ما هم همچنان مشکلات زیادی داریم. افزون بر هزینه‌هایی که باید صرف استهلاک خودرو کنیم، پرداخت هزینه بنزین نیز برای ما بسیار دشوار است.
راننده تا زمان پیاده شدنم از خودرو از وضعیت نامناسب معیشت و دغدغه‌های رانندگان تاکسی اینترنتی می گوید اما من هنوز هم به جواب قانع‌کننده‌ای برای پرسش خود نرسیدم و افزایش غیرمنطقی قیمت اسنپ و تغییر نرخ دقیقه‌ای برای یک مسیر مشخص را غیرمنطقی می‌دانم.
افزایش غیرمنطقی نرخ کرایه در دوران کرونا
در محل کار با یکی از همکارانم که از مشتریان تاکسی‌های اینترنتی است و از این سرویس برای تردد در شهر استفاده می کند در مورد این مسئله هم‌صحبت می‌شوم.
او نیز در رابطه با افزایش نرخ کرایه تاکسی‌های اینترنتی در دوران کرونا می‌گوید: من تا پیش از شیوع بیماری کووید ۱۹ با وسایل حمل و نقل عمومی مانند تاکسی یا اتوبوس در شهر تردد می‌کردم اما با گسترش و همه‌گیری کرونا ترجیح دادم برای اینکه به این بیماری مبتلا نشوم از تاکسی اینترنتی استفاده کنم ولی متأسفانه با قیمت‌های سرسام‌آور این تاکسی‌ها رو به رو شدم.
وی ادامه می‌دهد: متأسفانه نرخ تاکسی اینترنتی به صورت دقیقه‌ای تغییر می‌کند و این تغییر قیمت‌های غیرمنطقی باعث سردرگمی مسافران شده است. برای من جای سؤال دارد که این نرخ‌ها چگونه تعیین می‌شود و به چه دلیل تاکسی‌های اینترنتی نباید نرخ ثابت داشته باشند؟
او اضافه می‌کند: در شرایط کنونی مجبور هستم برای رفتن به محل کارم از تاکسی اینترنتی استفاده کنم اما پرداخت هزینه‌های استفاده از این سرویس هم برایم دشوار است. درآمد من جوابگوی هزینه‌های روزانه تاکسی اینترنتی نیست.
این شهروند شیرازی می‌افزاید: برخی مواقع برای یک مسافت ۱۵ دقیقه‌ای باید مبلغی بیش از ۲۰ هزار تومان بپردازم و حتی در ساعت های پیک ترافیک این مبلغ افزایش می‌یابد. این قیمت‌ها اصلا منصفانه نیست.
مشکلات اسنپ و نداشتن متولی مشخص در شیراز
از آنجا که وظیفه ساماندهی و جابه‌جایی مسافران درون شهری بر عهده شهرداری‌ها است، خبرنگار ایرنا برای پیگیری این مشکل با مسئولین سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز تماس گرفت اما معاونت این سازمان اعلام کرد که تاکسی اینترنتی زیر نظر این سازمان فعالیت ندارد. یک مقام این سازمان شهری شیراز اظهار داشت که این سرویس حمل و نقل با مجوز سازمان صنعت، معدن و تجارت فعالیت می کند و نظارت آن نیز برعهده همان سازمان است.
برای برقراری ارتباط با مسئول مربوطه در سازمان صمت پیگیری‌های لازم از طریق روابط عمومی این سازمان صورت گرفت اما روابط عمومی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان فارس هم اعلام کرد که این سازمان مسئولیتی در قبال پاسخگویی به مسائل مربوط به تاکسی اینترنتی ندارد و مجوز صنف رایانه‌ای این گونه تاکسی برای حمل و نقل درون شهری از تهران صادر می‌شود و تاکسی‌های اینترنتی در شیراز به صورت مستقیم زیر نظر تهران فعالیت می‌کنند.
نبود پاسخگو در شهر شیراز برای مسائل مربوط به این سرویس حمل و نقل که هم‌اکنون با بیش از ۵۰۰نفر پرسنل تمام وقت، نیم‌میلیون کاربر به عنوان راننده و ده میلیون کاربر به عنوان مسافر توانسته به یکی از سیستم‌های حمل و نقل هوشمند در بسیاری از شهرهای ایران تبدیل شود، از دیگر معضلاتی است که در هنگام بروز برخی مشکلات موجب سردرگمی کاربران شده است.
در ادامه تلاش کردیم تا بتوانیم برای یافتن پاسخ پرسش‌هایمان با مسئولین این سرویس حمل و نقل در تهران ارتباط برقرار کنیم. وارد وب‌سایت اسنپ شدیم و در قسمت «تماس با ما» با شماره تلفن دفتر روابط عمومی ثبت شده در این سایت تماس گرفتیم اما با پیغامی مبنی بر «شماره مشترک موردنظر در شبکه موجود نمی‌باشد» روبه رو شدیم.
در نهایت با مراجعه به پیج اینستاگرام این تاکسی اینترنتی و ارسال پیام و درخواست‌های مکرر برای ارتباط برقرار کردن با روابط عمومی این شرکت توانستیم با مسئول روابط عمومی این شرکت ارتباط تلفنی برقرار و درخواست خود را برای پاسخگویی مسئولین مربوطه مطرح کنیم.
تغییر نرخ تاکسی‌های اینترنتی بر اساس وضعیت ترافیک و شرایط جوی
مدیر تجاری اسنپ در گفتگو با ایرنا اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های تاکسی اینترنتی با تاکسی‌های سنتی نحوه‌ی تعیین قیمت است. در تاکسی‌های اینترنتی نرخ‌گذاری ثابت نیست و این فرآیند به صورت هوشمند و بر اساس چندین فاکتور انجام می‌شود، به همین دلیل ممکن است گاهی برای یک مسیر یکسان در ساعات مختلف قیمت متفاوتی درنظر گرفته شود.
فرید شهابی ادامه داد: در قیمت‌گذاری پویا عواملی مانند ورودی سفر، مسافت سفر، مدت زمان سفر و نسبت عرضه و تقاضا تأثیرگذار هستند. به عنوان مثال قیمت یک مسیر ثابت ممکن است در ساعات مختلف به دلیل تغییر مدت زمان سفر با توجه به عواملی مانند ترافیک یا شرایط جوی خاص تغییر کند.
وی در رابطه با افزایش قیمت اسنپ در روزهای اخیر گفت: عوامل متعددی روی قیمت سفرهای اسنپی مؤثر هستند. با شروع فصل پاییز ترافیک در ساعات‌های اوج رفت‌وآمد به‌شدت افزایش یافته است. افزایش مدت زمان سفر به دلیل ترافیک سنگین در این ساعت‌ها در کنار افزایش تقاضا نسبت به عرضه باعث شده متوسط قیمت روزانه به مقدار بسیار کمی افزایش یابد.
مدیر تجاری اسنپ اضافه کرد: این افزایش قیمت مختص همه سفرها و همه ساعات شبانه‌روز نیست. به همین دلیل سفرهایی با مسیر ثابت ممکن است در ساعات اوج ترافیک و تقاضا گران‌تر شوند. اما در ساعاتی از شبانه‌روز هم قیمت‌ها از حالت نرمال پایین‌تر می‌آید و ارزان‌تر از همیشه می‌شود. این موضوع یکی از تفاوت‌های اصلی تاکسی‌های اینترنتی با آژانس‌ها و تاکسی‌های تلفنی است.
شهابی بیان کرد: در اغلب تاکسی‌های تلفنی نرخ کرایه از ساعت ۱۲ شب به بعد افزایش پیدا می‌کند. اما در تاکسی‌های اینترنتی به دلیل کاهش ترافیک و همچنین تقاضا در این ساعات اغلب شاهد کاهش قیمت هستیم. بنابراین قیمت‌گذاری در تاکسی‌های اینترنتی دو وجه دارد و به‌صرفه بودن برای هر دو طیف کاربران در نظر گرفته می‌شود.
قیمت‌گذاری با الگوریتم هوشمند
وی عنوان کرد: الگوریتم هوشمندی که برای قیمت‌گذاری استفاده می‌شود تمام عوامل تأثیرگذار در قیمت را در لحظه رصد می‌کند و طبق آن قیمت‌ها تعیین می‌شود. با توجه به تغییر لحظه‌ای مدت زمان سفر با در نظر گرفتن ترافیک و نسبت عرضه و تقاضا، قیمت نیز ممکن است در لحظه تغییر کند.
شهابی یادآور شد: شیوع کرونا باعث شده افراد بیشتری از تاکسی‌های اینترنتی استفاده کنند. این موضوع وقتی با ساعات اوج روزانه یا دوره‌ای ترافیک مانند صبح، عصر یا فصل پاییز همراه می‌شود تعداد درخواست سفرها را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد، در حالی که ممکن است تعداد کاربران راننده فعال به همان میزان رشد نکرده باشد.
مدیر تجاری اسنپ اعلام کرد: تلاش ما این است که با ارائه قیمت‌های منطقی که با توجه به مدت زمان سفر و دیگر عوامل تعیین می‌شود درخواست‌های بیشتری را به سفر تبدیل کنیم تا افراد بیشتری بتوانند از خدمات اسنپ استفاده کنند.
