پرویز فتاح در افتتاح موزه خودروهای تاریخی اظهار کرد: این موزه میتوانست دو سه ماه پیش افتتاح شود، اما به دلیل تعطیلیها و محدودیتهای
کرونا، ضمن اینکه دنبال زمان مناسبی در تقویم بودیم، در آستانه ۱۷ ربیعالاول و ولادت پیامبر (ص) آن را افتتاح کردیم.
او با خواندن بخشهایی از آنچه «نامه مقام معظم رهبری به بنیاد درباره راهاندازی موزهها» عنوان شد اظهار کرد: برای افتتاح این موزه استعلام کردیم، نظر پرسیدیم، گواهینامه و مجوزهای لازم را گرفتیم و بر همین مبنا عمل کردیم. بنیاد مستضعفان در این دوره به موزهها بیشتر اهمیت داده است، هرچند در گذشته در حوزههای اقتصادی فعالتر بود. با همین رویکرد تا چند ماه آینده تعدادی موزه دیگر راهاندازی خواهد شد.
رییس بنیاد مستضعفان در ادامه گفت: میخواهم به یک ابهام پاسخ بدهم که هم آقای ضرغامی (وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) و هم آقای قنبری (مدیرکل موزههای بنیاد مستضعفان) به آن پرداختند و اثبات شد که باید پاسخ بدهم که در بنیاد مستضعفان کارهای لوکس و لاکچری میشود. ما از آن کارهای اقتصادی و تولیدی که تمام منافع آن باید به دست مستضعفان برسد، ذرهای کوتاه نمیآییم. ما پای مستضعفان ایستادهایم. اگر درآمدی از موزهها حاصل شود که مدیرکل موزههای بنیاد قول دادند درآمد آنها از حوزههای اقتصادی کمتر نشود، این درآمد و سود میتواند در جیب مستضعفان برود، این ثروت متعلق به مردم است.
او افزود: اشیاء و آثاری که در موزهها به نمایش گذاشته میشود، مال مردم و ملی است. ما باید مال مردم را برگردانیم و آنها را در معرض دید قرار دهیم. اگر تا الان تأخیر شده است، کوتاهی کردهایم.
فتاح همچنین گفت: تمام خودروهای به نمایش گذشتهشده پلاک دارند. شاید آنهایی که دست مردم است دچار تغییراتی شده باشد، اما این خودروها چار تغییر نشده است.
او اظهار کرد: این خودروها را میشد فروخت و ثروتی را برای مملکت به ارمغان آورد. کارخانههای سازنده طالب بسیاری از آنها بودند، اما هر کدام از این خودروها زبان گویای تاریخ هستند و بازگو کردن آن باعث رشد و تعالی مردم میشود.
فتاح ادامه داد: ساختمان این موزه در فضایی به وسعت ۱۱ هزار مترمربع احداث شده است که از تیرماه سال ۹۹ کار ساخت آن آغاز شد و در ۱۵ ماه به نتیجه رسید. خودروهایی که در این موزه به نمایش گذاشته شده است تماما متعلق به خاندان سلطنتی و وابستگان آنها بوده، از قاجار تا پهلوی دوم. ۶۱ خودرو برای نمایش بازسازی و مرمت شده است که شاید بیش از دوبرابر این تعداد در خزانه موزه باشد و مطابق استاندارد بینالمللی به صورت چرخشی نمایش داده خواهد شد.
رییس بنیاد مستضعفان افزود: این ظرفیت وجود دارد که شعبه این موزه در بعضی از شهرها و استانها راهاندازی شود، باید این ایده را بررسی کنیم.
فتاح همچنین گفت: گواهی میدهم مسؤولان جمهوری اسلامی از این خودروها بعد از انقلاب اسلامی استفاده نکردهاند، این خودروها به خاندان سلطنتی تعلق داشته و بعد مصادره شده است که توسط ما (بنیاد مستضعفان) و نظام نگهداری شده به نحوی که اصالت آنها همچنان محفوظ مانده است، طوری که یقین دارم کارخانههای سازنده گواهی حفظ اصالت آنها را میدهند. البته برخی از آنها در گذر زمان دچار تغییراتی شدهاند، ولی در اصالتشان تغییری ایجاد نشده است.
او افزود: در بعضی از فیلمها از این خودروها استفاده شده است و باز این امکان وجود دارد که هنرمندان و کارگردانان عزیز از این شرایط استفاده کنند.
رییس بنیاد مستضعفان با اشاره به خاص و تک بودن برخی از خودروهای به نمایش گذاشتهشده در این موزه اظهار کرد: هیچ قیمتی را برای برخی از این خودروها نمیتوان تعیین کرد، مگر اینکه حراج برگزار شود تا قیمت مشخص شود. از نظر ما این خودروها ثروت عظیمی هستند، اما آنچه درباره آنها اهمیت دارد این است که روایتگر تاریخ هستند، مثلا کالسکههای ناصرالدینشاه و تاجگذاری. راهنمای این موزه باید آنقدر مسلط باشد که این تاریخ را بهدرستی به بازدیدکننده انتقال دهد و بگوید چه بر سر این آثار و صاحبان آنها آمده است، چگونه به تاراج رفتهاند. در موقعیتی که ملت در تنگنا و سختی بودند آنها گرانترین خودروها را خریدهاند که فخر بدهند فقط ما در دنیا از این نمونه داریم.
فتاح همچنین با اشاره به رکود گردشگری و موزهها در دوران کرونا، از عزتالله ضرغامی (وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) درخواست کرد در محدودیتها بازنگری شود و گفت: محدودیتها کمتر شود. کشور ظرفیت بسیار بالایی دارد که خیلی از آثار آن در انبارها نگهداری میشود و باید در معرض دید مردم قرار گیرد.
حشمتالله قنبری، مدیرعامل و عضو هیأت مدیره موسسه فرهنگی موزههای بنیاد مستضعفان نیز در این مراسم درباره تردیدهایی که برای نمایش چنین آثاری وجود دارد، اظهار کرد: دغدغهای همیشه وجود داشته که اینها داشتههای خزانه سلطنتی و نشانههای تجمل است، بعضی هم در بیخ ذهنشان است که این آثار نشاندهنده تمدن و داشتههای تاریخی است. بعضی هم میگویند روزگاری در دربار ایران ولیعهد که به دنیا میآمد فانتوم ۴ سفارش داده میشد و الان ما گرفتار پرایدیم. این منطق سستی است. نشان مجد و عظمت این نیست که در جایی چیزی برای کسی بسازند و اسباب سرگرمی شوند.
او بیان کرد: این آثار وزن تاریخی زیادی دارند، مثلا ناصرالدین شاه که ترور شد، در همین کالسکه حمل شد. یا ماشین احمدشاه قاجار که با قیمت قرض کردن از پول مردم ابتیاع شد، وسیله تبعید او بود. رضاخان پهلوی که جلو همین ماشین را گرفت و به احمدشاه گفت این مال ملت ایران است و او را تهیدست اخراج کرد، لیست اموال خودش یک کتاب چندهزارصفحهای است و با همین ماشین به تبعید رفت.
مدیرعامل موسسه فرهنگی موزههای بنیاد مستضعفان گفت: همزمان با آن دوران، در هندوستان فردی به نام مهانداس گاندی بود که دنبال تجملات نبود و تمام عمر با یک لباس زندگی کرد و وقتی خواست از دنیا برود به او مهاتما گاندی یعنی روح بزرگ هند گفتند. او استقلال هند را حفظ کرد و عزت هند را برگرداند و عظمت را به مردم این کشور داد، اما آنهایی که دنبال تجملات بودند، جز نکبت باقی نگذاشتند، چرا که در بریتانیا سفارش ساخت یک ماشین را دادند که در ازای آن بحرین تجزیه شد. مهاتما گاندی از استقلال هند صیانت کرد و اینها استقلال و تمامیت ارضی کشور را به تاراج دادند و بحرین را به دست پرتعفن و پرخشونت نمایندگان آل سعود سپردند، عاقبت پدر و پسر (رضاخان و محمدرضا پهلوی)، با تنفر از این کشور بیرون رانده شدند. اینها عبرت است، علامت تجدد و اقتدار نیست.
قنبری ادامه داد: بنیاد و نظام موزهداری به صنع بشر احترام میگذارد و به دست صنعتگری که این خودروها را طراحی و ابداع کرده است بوسه میزند؛ خودروهایی که بعد از ۷۵ سال از خودروهای امروزی زیباتر و اثربخشترند. نگاه موزهداری ما این است که چه کسی این آثار را ایجاد کرده، نه اینکه چه کسی سوار آنها شده است، همانطور که کاخ مرمر را هنرِ استاد حسینزاده، لرزاده و صنیع خاتم میدانیم، وگرنه که آنها (پهلوی) با قدرتِ پول و زور در آنجا زندگی کردند. این آثار به همین علت حفظ شده که عبرت شود.