یک روز فیلمی در فضای مجازی منتشر می شود که نشان می دهد چند جوان با هم در شهر یاسوج درگیرند و در روز روشن در میدان استانداری به قصد کشت همدیگر را کتک می زنند و بعد هم عده ای می گویند این شهر امنیت ندارد زیرا عده ای در خیابانها به خودروها حمله کرده و زورگیری می کنند.
چندی بعد تصاویری از حمله گروهی راهزن نشان داده می شود که به کامیون های باری حمله می کنند و ادعا می شود این دزدان اهل این استان هستند.
در شب برفی ویدیویی از بازی چند نوجوان به سرعت پخش می شود که یک نفرشان روی زمین افتاده و سایرین هم در حال جنگ و دعوا هستند و راوی ادعا می کند که درگیری در خیابان یاسوج یک کشته و چند زخمی داشته است.
اما پس از تحقیق معلوم می شود که فیلم اول دعوای شخصی بین دو نفر بوده است و اینگونه نبوده که یک نفر اتفاقی در خیابانی به کسی حمله کرده باشد.
آن راهزنان هم بعدها که دستگیر می شوند معلوم می شود اهالی استانهای مختلفی بوده اند که اقداماتشان به پای یک استان ثبت شده است.
و در نهایت هم فیلم کامل اتفاق شب برفی نشان می دهد نه درگیری اتفاق افتاده و نه کسی کشته شده است بلکه چند نوجوان به زعم خودشان نمایشی از یک نزاع را نشان داده اند و از قضا یک نفر بخشی از آن را ضبط کرده و در فضای مجازی منتشر کرده است.
آن روی دیگر سکه ...
این ها تنها سه مورد از اتفاقاتی است که در یکی دو ماه گذشته رخ داده است اما پیامی که از آنها و نحوه انعکاسشان صادر شده این بوده است که کهگیلویه و بویراحمد استان نا امنی است که مردم نه شب و نه روز در آن امنیت ندارند.
اما آن روی دیگر سکه می گوید کهگیلویه و بویراحمد استانی است که در هر بحرانی در کشور برای کمک به هموطنانش پیشگام بوده است چنانچه در زلزله کرمانشاه وقتی کامیونهای کمک های مردمی به آن استان وارد شد حجم کمک ها به اندازه ای بود که حاضران گمان می کردند محموله از تهران آمده است و کسی باور نمی کرد مردم استان کوچکی که خود به لحاظ اقتصادی شرایط دشواری دارند اینگونه به یاری هموطنانشان بیایند.
سالهاست در اهدای عضو و اهدای خون این استان در جایگاه اول و دوم کشور قرار دارد. در طول ۸ سال دفاع مقدس این استان به نسبت جمعیتش بیشترین شهید را داشته است. در سالهای جنگ تحمیلی و پس از آن هم هزاران آواره جنگی به این استان آمدند و درب خانه های مردم به روی آنها باز بود.
در انتخابات و هر موضوعی که نیاز به مشارکت اجتماعی است همواره مردم این استان در صدر فعالترین ها بوده اند.اگر به همه این ظرفیت های انسانی و اجتماعی ظرفیت های طبیعی و خدادادی مثل آب ،هوا ،طبیعت ، کوه و جنگل را هم اضافه کنیم تنها می توان یک نتیجه گرفت که واقعیت کهگیلویه و بویراحمد خلاف آن چیزی است که در فضای مجازی به نمایش گذاشته می شود.
کهگیلویه و بویراحمد در زمره امن ترین ها
و اگر صحبت های معاون قضایی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری کهگیلویه و بویراحمد را که می گوید «کمترین نزاع جمعی در سطح کشور در این استان رخ داده و حدود یک سوم گذشته است و کهگیلویه و بویراحمد از امنترین استان های کشور است » را مبنا قرار دهیم پس می توان نتیجه گرفت مشکلی در زمینه نمایاندن واقعیت استان به کشور و حتی دنیا وجود دارد.
البته عیسی حسنی بر این باور است موبایل به دستان فاقد سواد رسانه ای باعث شده اند تصویری منفی از استان در فضای مجازی به نمایش گذاشته است.
وی این را نیز اضافه می کند که دستگاه قضا با کسانی که با چنین اقداماتی تصویری منفی از استان به نمایش می گذارند برخوردهای قانونی می کند که امیدواریم بازدارندگی لازم را داشته باشد.
رئیس کل دادگستری استان کهگیلویه و بویراحمد هم می گوید: در خصوص نزاع واقع شده در میدان امام حسین علیه السلام شهر یاسوج که بازتابی هم در فضای مجازی داشت، رأی بازدارنده ای صادر و هر یک از منازعین به اتهامات قدرت نمایی با سلاح سرد ، تخریب و اخلال در نظم عمومی به تحمل از ۱۵تا ۳۰ماه و حبس های طولانی تعزیری و اجرای شلاق و جزای نقدی با مبالغ سنگین محکوم و ۴ نفر عوامل اصلی هم هر کدام به ۲ سال تبعید در تبعید گاه های دور افتاده کشور محکوم شدند.
حسن نگین تاجی اظهار امیدواری کرد که با صدور این آرا مخلین نظم عمومی و افرادی که جامعه را محل اجرای اقدامات مجرمانه خود می‌بینند و امنیت جسمی و روانی مردم را به خطر می اندازند به خود آمده و به جامعه بازگردند.
نقش مجرمان در انعکاس تصویر منفی از استان
با اینکه احکام قضایی برای کسانی که مرتکب جرمی می شوند تاثیرگذر است و بازدارندگی لازم در خصوص پیشگیری از تکرار آن رویداد را دارد اما در بسیاری از موارد مجرمان و ارتکاب کنندگان بزه و یا افرادی که در نزاع حضور دارند در بازنشر و بازتاب منفی آن رویداد هیچ نقشی ندارند.
این بدان معناست که با اینکه مجرمان تنبیه شده و افراد بی گناه به حق خود رسیده اند اما افراد عادی و حتی رسانه هایی که به واسطه انتشار تصویر خلاف واقع یا ناقص باعث ایجاد ترس، بدبینی و یا احساس نا امنی در جامعه شده اند بدون اینکه متوجه پیامد کار خود باشند به خانه هایشان می روند تا رویدادی دیگر.
اینکه چرا برخی افراد در هر رویدادی بدون در نظر گرفتن عواقب و تاثیر کارشان دوربین گوشی خود را بالا می آورند و به ثبت و ضبط تصویر و بلافاصله انتشار آن می پردازند نیز دلایلی دارد که به نظر کارشناسان ارتباطات مهمترین دلیل آن نداشتن سواد رسانه ای است.
سواد رسانه ای با سواد تحصیلی تفاوت دارد
یک کارشناس ارتباطات می گوید: وقتی از نداشتن سواد رسانه ای صحبت می کنیم این بی سوادی می تواند در سطوح و جایگاه های مختلف وجود داشته باشد و داشتن سواد و یا مدرک و غیره به معنای داشتن سواد رسانه ای نیست.
مسعود علیزاده می گوید: در انتشار سریع تصاویر منفی از استان ، عوامل متخلفی تاثیر دارند. به عنوان مثال خودروی شوتی حامل بار قاچاق با سرعت غیر مجاز با خودروی دیگری تصادف می کند و باعث کشته شدن سرنشینان خودروی روبرو می شود.
وی ادامه می دهد: در همین تصادف صاحب بار قاچاق بلافاصله از دوستان و آشنایانش می خواهد که قبل از پلیس به صحنه تصادف بیایند و بار ریخته شده در جاده را برایش جمع کنند.
«در این بین تصویری منتشر می شود و یک نفر راوی توضیح می دهد که در استان کهگیلویه و بویراحمد اگر کسی تصادف کند مردم حتی به بارش هم رحم نمی کنند».
علیزاده می افزاید: همین کلیپ با روایت معیوب برای سایت های محلی ارسال می شود. آنها نیز با چاشنی اغراق و شاخ و برگ و با عناصری دراماتیک آن را منتشر می کنند.
وی می گوید: درصدی از مخاطبان همان کلیپ و روایت اول را کل حقیقت می پندارند اما درصدی ازمردم سعی می کنند از رسانه های رسمی و مجوزدار صحت و سقم خبر را بسنجند و انتشار خبر در سایت محلی آنها را نیز از صحت خبر مطمئن می کند.
تفاوت رسانه ها
این کارشناس ارتباطات می گوید: در استان کهگیلویه و بویراحمد اگرچه مردم علاقه زیادی به رسانه دارند اما واقعیت این است اغلب فرق رسانه محلی و ملی و بین المللی و کارکردهای هرکدام را نمی دانند.
وی می گوید: این مردم شامل مسئولان هم می شود بسیار دیده می شود.برای انعکاس خبر یک رویداد با اهمیت و دربرگیری فراوان به سایت محلی مراجعه می کنند. با این کار به مخاطب می گویند که هرچه در این سایت و رسانه منتشر شده کاملا مورد تایید است و مخاطبان هم نمی دانند اغلب این سایت ها با یک یا دو نفر فعالیت می کنند و در تحریریه های تک نفره احتمال خطا چندین برابر خبرگزاری یا روزنامه ای است که اخبار در چندین مرحله نظارت می شوند.
علیزاده تاکید می کند: رسانه ها هر حادثه را بو می کشند و در عصر ارتباطات به سختی می توان یک رویداد را از دید رسانه ها پنهان نگه داشت. از سویی مسئولان نیز پاسخ دهی درباره ابعاد ماجرا را به بعد از تحقیقات واگذار می کنند و همین فرصت را برای بروز اخبار کذب ، منفی و شایعات فراهم می کند.
این کارشناس ارتباطات یادآوری می کند: رسانه نمی تواند دست خالی از کنار رویدادها بگذرد پس داشتن سواد رسانه ای در بین مسئولان بدین معناست که باید آنها دستور العمل و پاسخی برای رسانه ها داشته باشند و بلافاصله بعد از هر حادثه در اختیار رسانه ها بگذارند. به عنوان مثال وقتی دو خودرو تصادف می کنند یا دو نفر در خیابان نزاع می کنند و یا حتی یک نفر بار کامیونی را خالی می کند بخش هایی ازجزئیات حادثه را در اختیار رسانه و مخاطبانش بگذارند تا دست خالی برنگردد.
همه باید سواد رسانه ای داشته باشند
علیزاده می گوید: اشتباهات رسانه ها و کاربران باعث جلب توجه رسانه های ملی و فراملی به یک رویداد و یا حادثه می شود و آنها نیز برای اینکه ارزش خبر را بالاتر ببرند به آن پر و بال بیشتری می دهند که در استانهایی با بافت سنتی تر مانند کهگیلویه و بویراحمد این مساله می تواند چالش هایی در پی داشته باشد که همین تصویر منفی یکی از چالش های آن است.
در نهایت این کارشناس ارتباطات تاکید می کند:اگر تصویری که از این استان به کشور و فراتر از آن نشان داده می شود تصویری مطلوب نیست ، همه کسانی که نقش و تاثیری در نحوه انعکاس این تصویر دارند باید عملکرد خود را بازبینی کنند. زیرا مخاطب از دریچه رسانه به جهان می نگرد.
وی تاکید می کند:عملکرد مردم عادی در رویدادها آینه ای از عملکرد رسانه ها و مسئولان است و نمی توان از مردم عادی انتظار داشت سطح سواد رسانه ای خود را بالاببرند اما رسانه و مسئولان در همان جایگاه قبلی بمانند.
