به گزارش خبرگزاری تسنیم از بانه، قلمزنی یکی از صنایع دستی قدیمی ایران است که در گروه فلزکاری قرار می‌گیرد. قلمزنی در واقع هنر تزیین و کندن نقش و نگار مختلف روی اشیای فلزی به خصوص مس، طلا، نقره و برنج به کمک قلم و ضربه‌ی چکش است.
پیشینه قلمزنی را به زمان سکاها یا سیت‌ها نسبت می‌دهند که نژاد آریایی داشته‌اند. قدمت جام طلای حسنلو که در سال 1336کشف شد و دارای نقوش برجسته‌ای چون خدایان سوار بر ارابه است به هزاره‌ی اول بر می‌گردد. جام‌های طلای مارلیک نیز از آثار قلمزنی همین دوره هستند.
از دوره‌ی مادها که در سده‌ی هفتم قبل از میلاد در ایران روی کار آمدند، آثار قلمزنی اندکی به جای مانده است. با تشکیل حکومت هخامنشی هنر قلمزنی نیز متحول شد و بر دوران بعد از خود نیز تأثیر گذاشت. این دوره در واقع اوج هنر فلزکاری است اما به دلیل حمله اسکندر و آتش زدن تخت جمشید آثار زیادی نابود شدند و به دستور اسکندر گداخته و به سکه تبدیل شدند.
در زمان ساسانیان یعنی در سال‌های 224 تا 650میلادی، به دلیل گسترش تجارت میان ایران، یونان و روم، هنر ایران از هنر یونان و روم تأثیر پذیرفت. مرسوم‌ترین ظروف این دوره سینی بود که ساسانیان تصاویر شکار و مراسم پادشاهان مثل مراسم هدیه دادن را روی آن‌ها قلم می‌زدند.
در سده‌های آغازین اسلامی، اعراب، هنر قلمزنی دوره ساسانی را مورد تقلید قرار داده و در سده‌های بعد در اثر علاقه هنرمندان ایرانی به مذهب و گرایش آنان به اسلام، با تأثیرپذیری از باورهای اسلام، کم‌کم نقوش طرح‌های بومی و اسطوره‌ای ایرانی جای خود را به خطوط کوفی و آیات و احادیث داد.
انواع سبک‌های قلمزنی شامل برجسته‌کاری، نیمه برجسته‌کاری، ریزه قلمزنی، حکاکی و مشبک‌کاری است؛ امروزه برای قلمزنی نخست داخل یا زیر ظرف یا سینی مورد نظر را که معمولاً از جنس مس یا نقره است از محلول قیر و گچ پر می‌کنند تا سروصدای قلم کمتر به گوش برسد و همچنین مانع از سوراخ شدن ظرف در حین کار شود. سپس نقش مورد نظر را روی ظرف رسم و قلم مناسب را انتخاب کرده و روی سطح ظرف قرار می‌دهند و با چکش بر انتهای قلم می‌کوبند تا شیارها و نقش‌ها با تغییر شدت ضربه روی ظرف ایجاد شوند. پس از ایجاد نقش‌ها، قیر را جدا و روی شیارها گرده زغال می‌ریزند و روی ظرف را با روغن جلای سیاه می‌پوشانند. به این ترتیب نقش‌های قلم‌زده شده به شکل خط‌هایی تیره و مشخص دیده می‌شود.
در همین راستا؛ نخستین نمایشگاه هنر قلمزنی متشکل از 200 قطعه آثار هنری از اساتید برجسته به مدت 4 روز در سالن نمایشگاه مجتمع فرهنگی هنری در این شهر برپا شده و در نوبت صبح و عصر پذیرای بازدیدکنندگان و علاقمندان است، این هنر زیبای ایرانی که با ظرافت و خلاقیت هنرمندانه توسط صاحبان فن این رشته با استفاده از ضربات چکش بر روی فلزاتی همچون مس وقلع، ورشو و برنج خلق می‌شود.
فاطمه مروارید نژاد، یکی از هنرمندان قلمزنی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌گوید: بیش از یک هزار و 500هنرجو در استان‌های البرز، تهران، خوزستان و کردستان را آموزش داده‌ام که بسیاری از این هنرجویان مشغول فعالیت در این رشته هستند.
وی با بیان اینکه 18سال است که در این رشته فعالیت می‌کنم، افزود: با استفاده از قلم و چکش هر طرحی را می‌توان روی فلزات مختلف مانند مس، مس سفید، برنج، ورشو، نقره و طلا اجرا کرد.
در ادامه تصاویری از آثار هنرمندان این رشته را از دریچه دوربین خبرنگار تسنیم ببینید:
انتهای پیام/481/ش
