کودتای نظامی اخیر سودان علیه دولت نظامی غیر منتخب و دو قطبی شدن نیروهای مسلح و جامعه سودانی، فضای سیاسی این کشور را که مهد کودتاهای نظامی تلقی می شود وارد چالش جدی کرد.
سودان که یک کشور تاثیرگذار عربی است در سال ۱۹۵۶ استقلال خود را از انگلیس بدست آورد اما در طول ۶۵ سال گذشته حداقل شاهد ۱۴ کودتای موفق و نافرجام بوده و از این رو این کشور به خاستگاه کودتاهای نظامی معروف شده است.
سودان در طول ۶ دهه گذشته همواره درگیر مشکلات داخلی و جنگ های مذهبی بوده و این بحران ها سر انجام منجر به تجزیه این کشور پهناور به دو بخش شمالی و جنوبی شد.
زمانی که عمر البشیر رئیس جمهوری مخلوع سودان به قدرت رسید دادگاه بین المللی جنایات جنگی به دلیل مواضع ضدصهیونیستی وی و مخالفت با تجزیه سودان، به بهانه کشتار اهالی منطقه دارفور سودان او را تحت تعقیب قرار داد.
حکم دستگیری عمر البشیر از سوی دادگاه جنایات جنگی به پلیس بین الملل ابلاغ شد اما سرانجام عمر البشیر به دلیل فشارهای بین المللی و منطقه ای با دو شرط آمریکا و برخی کشورهای عربی برای تعلیق حکم دستگیری خود موافقت کرد.
شرط اول این بود که عمر البشیر با تجزیه سودان موافقت کند که این امر اتفاق افتاد و سودان جنوبی در سال ۲۰۱۱ در اوج خیزش های عربی از پیکره سودان جدا شد.
ظاهرا سازمان ملل از قبل بیانیه پذیرش سودان جنوبی به این نهاد را آماده کرده بود زیرا بلافاصله پس از جدایی سودان جنوبی این کشور فقیر تازه تاسیس با اکثریت مطلق اعضاء سازمان ملل به عضویت این نهاد بین المللی درآمد.
شرط دیگر تعلیق حکم دستگیری رئیس جمهوری سابق سودان که خود در سال ۱۹۸۹ با یک کودتا علیه دولت دموکراتیک و غیر نظامی صادق المهدی به قدرت رسیده بود دوری از محور مقاومت و سازش با رژیم صهیونیستی بود.
عمر البشیر نیز این شرط را پذیرفت اما از بد حادثه وی نیز در آوریل ۲۰۱۹ با یک کودتای نظامی از قدرت بر کنار و زندانی شد.
عمر البشیر در یک سحرگاه خونین که با شورش های خیابانی همراه بود در حالی که در کاخ خود استراحت می کرد با ورود مسلحانه چند ژنرال نظامی مواجه شد. نظامیان وارد اتاق خواب عمر البشیر شدند و به او گفتند که کودتا شده و از قدرت خلع شده و باید همراه آنان به بازداشتگاه برود.
عمر البشیر که خواب آلود بود بدون هیچگونه مقاومتی دستان خود را به علامت تسلیم بالا برد و با گفتن جمله" علی برکت الله " همراه کودتاچیان به یک بازداشتگاه در پادگانی در اطراف خارطوم عزیمت کرد.
کودتاچیان قول داده بودند که در یک فرآیند زمانی یکساله قدرت را به غیر نظامیان واگذار کنند اما عبدالفتاح البرهان رئیس شورای حکومتی به وعده خود وفا نکرد.
کودتاچیان در مقابل وعده دریافت کمک یک میلیارد دلاری از آمریکا و برخی رژیم های مرتجع عرب حوزه خلیج فارس با رژیم صهیونیستی رابطه برقرار کردند که این امر خشم ملت و رهبران احزاب سیاسی سودان را بر انگیخت.
لذا طی روزهای اخیر با گسترش تظاهرات و افزایش مخالفت با سیاست های عبدالفتاح البرهان، شکاف در جامعه و حتی در میان نیروهای مسلح و دولت تشدید شد و رئیس شورای حکومتی علیه دولتی که خود تشکیل داده کودتا کرد.
به این ترتیب سودان اکنون وارد یک روند تقابل مردم و جریان های سیاسی اسلامی و ملی با شورای حکومتی شده که ممکن است این کشور را درگیر یک جنگ داخلی خونینی سازد.
لذا تنها راه برون رفت سودان از بحران سیاسی فعلی برگزاری انتخابات آزاد و تشکیل یک دولت غیر نظامی و برخاسته از اراده ملت سودان است.
در غیر این صورت اگر نظامیان همچنان اصرار دارند که در قدرت باقی بمانند و راه را برای تشکیل یک نظام پارلمانی هموار نکنند ممکن است این کشور به سر نوشت لیبی دچار شود و جنگ بین نظامیان و هواداران احزاب اسلامگرا شدت گیرد.
311311
