احسان خاتونی داریان کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه، به تشریح وضعیت فعلی بازار و آینده آن پرداخت. محور اصلی این گفت‌وگو، مهم‌ترین ابهامات درباره آینده بازار، ارزنده بودن یا نبودن بازار سرمایه و علت درجا زدن شاخص کل در روزهای گذشته بود.
خاتونی داریان درباره ارزنده بودن بازار گفت: ارزندگی یک سهام به متغیر‌های متعددی بستگی دارد که این متغیرها، سود شرکت‌ها را تعیین می‌کنند. مواردی مانند نرخ گاز پتروشیمی‌ها، نرخ‌های جهانی کامودیتی‌ها و هزینه‌های اداری، از مواردی هستند که در محاسبه سود شرکت‌ها تاثیرگذار است.
وی در ادامه گزارش‌های ۶ماهه شرکت‌ها را مهم‌ترین دلیل افت بازار دانست و اظهار کرد: با وجود اینکه بسیاری از گزارش‌ها در صنایع پتروشیمی و صنایع کوچک بازار وضعیت خوبی داشتند، اما پس از انتشار صورت‌های مالی میان دوره‌ای شرکت‌های پالایشی و بانکی، اهالی بازار تا حدودی در زمینه پیش بینی آینده بازار دچار شک و تردید شدند.
خاتونی ادامه داد: تا پیش از انتشار این گزارش‌ها، مجموعه عواملی مثل افزایش قیمت دلار و رشد نرخ‌های جهانی، باعث شده بود که سرمایه‌گذاران به آینده امیدوار باشند. به این ترتیب حجم معاملات در بازار افزایش یافت و بسیاری از نماد‌ها از جمله پالایشی‌ها با صف خرید همراه شدند. انتشار صورت‌های مالی ۶ماهه و نااطمینانی‌هایی مانند نرخ دلار، آینده برجام و قیمت گاز در زمستان پیش رو، باعث شد تا ابهامات پیرامون آینده بورس در کوتاه مدت افزایش یابد و پیش‌بینی روند آتی بازار با مشکل مواجه شود.
این کارشناس بازار سرمایه، از تورم به عنوان یکی دیگر از موارد تاثیرگذار بر صورت‌های مالی شرکت‌ها یاد کرد و افزود: تورم برای شرکت‌ها مانند یک شمشیر دو لبه است. درست است که تورم باعث شده نرخ فروش محصولات بنگاه‌ها افزایش یابد اما از طرف دیگر هزینه‌ها را با شدت بیشتری افزایش داده است.
خاتونی در ادامه اظهاراتش به روند فعلی راشاره کرد و گفت: در حال حاضر حجم معاملات کاهش یافته و پول‌های بزرگ از بازار خارج شده‌اند. همچنین هر روز شاهد خروج پول حقیقی هستیم.
خاتونی در پاسخ به این سوال که این رویه تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد گفت: تا زمانی که بودجه سال ۱۴۰۱ منتشر شود و در پی آن تکلیف یک سری ابهامات مشخص نشود، بازار در بلاتکلیفی خواهد بود. از سمت دیگر، به نظر می‌رسد تا آن زمان تکلیف توافق برجام نیز باید مشخص شود.
خاتونی درمورد اینکه سهامداران در این شرایط باید چه رویکردی را اتخاذ کنند، گفت: در سهم‌های بزرگ بازار مثل فملی و فولاد، با وجود اینکه با فروش حقوقی‌هایی مثل شستا و صندوق بازنشستگی مواجه هستند، اما صف فروش تشکیل نمی‌دهند. این رفتار، نشان می‌دهد که بازار، حداقل در سهم‌های بزرگ، افت زیادی نخواهد داشت. با این وجود سهم‌هایی هستند که رشد زیاد از حدی داشتند و یا اینکه از نظر بنیادی ضعیف هستند که ممکن است، افت‌های شدیدی داشته باشند. بنابراین تصمیم‌گیری در شرایط فعلی، بستگی به پرتفوی سهامداران دارد.
این کارشناس به افرادی که در حال حاضر در پرتفوی خود سهام دارند، پیشنهاد کرد سهام خود را نفروشند. همچنین پیشنهاد وی به کسانی که قصد خرید سهام دارند، این بود که مدتی صبر کنند تا نااطمینانی‌های بازار تا حدودی کاهش یابند. همچنین خاتونی در ادامه، کف شاخص کل را در عدد یک میلیون و ۳۰۰هزار واحد پیش‌بینی کرد.
خاتونی در زمینه شرایط فعلی صنایع حاضر در بازار، افزود: نمادهای صنعت پتروشیمی، رشد قیمت بالایی را تجربه کرده‌اند و نمی‌توان گفت که همه آن‌ها در سطوح ارزندگی قرار دارند. از طرف دیگر فلزی‌ها رشد کمتری داشتند و ارزنده‌تر هستند.
وی ادامه داد: در صنایع کوچک‌تر مثل لاستیک و پلاستیک، قند و شکر و داروسازی، سهم‌هایی وجود دارند که بنیادی هستند.
خاتونی در پایان به معامله‌گران پیشنهاد کرد که برای خرید سهم، علاوه بر توجه به ارزندگی سهم، نقدشوندگی آن را نیز در نظر داشته باشند.
