ایران در میانه دهه ۱۳۱۰ سالانه بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون دلار درآمد نفتی داشت و این رقم در سال ۱۳۲۸ به ۶۵ میلیون دلار رسیده بود. در واقع رضاشاه سیاست عملی و مستمر تخصیص درآمدهای نفتی به برنامه‌های دولتی را آغاز کرد. این درآمدها به خرید طلا به عنوان پشتوانه پول و نیز تامین مالی برنامه‌های توسعه اختصاص یافت. در دوره رضاخان درآمد نفت ۱۰ برابر شد. با این همه تنها ۱۰ تا ۲۵ درصد از درآمد دولت از محل درآمدهای نفتی بود و بخش عمده درآمدهای دولت از منابع دیگر به‌دست می‌آمد. گفته می‌شد دولت درصدد بود حق‌الامتیاز نفت و همچنین ارز خارجی فروخته‌شده در کشور توسط شرکت نفت ایران ـ انگلیس را در یک صندوق ذخیره ملی حفظ کند تا پشتوانه کافی برای تغییرات برنامه‌ریزی‌شده روی پول رایج به طلا فراهم شود، اما نکته مهم درخصوص افزایش مستمر درآمدهای نفتی این بود که اصولا نحوه هزینه‌کرد بخش زیادی از این پول مشخص نبود.
- از مقاله‌ای به قلم سیده لیلا موسوی
