به گزارش اقتصادنیوز ، تکرار اشتباهات محصول ندانستن‌ها است،اگر از گذشته اطلاع داشته باشیم شاید از آن درس بگیریم و مسیرهای اشتباه را تکرار و تجربه نکنیم.یکی از حوزه هایی که می تواند ماشین زمان به آن سفر کند اقتصاد است، اقتصاد ایران در نیم قرن گذشته همچون سایر حوزه های حیات اجتماعی با فراز و فرود های بسیاری روبرو شده است. اتفاقات مشابهی بر اقتصاد ایران رفته و تصمیمات متفاوتی برای آن گرفته شده است اما به نظر می رسد با نتایج یکسان روبرو هستیم.«در نیم قرن با اقتصاد ایران» اخبار مهم اقتصادی ایران و جهان را مرور می کنیم.سال اول هر دهه را به عنوان نقطه بررسی تاریخ اقتصادی قرار داده ایم.این مطلب با عنوان نیم قرن با اقتصاد ایران منتشر می شود،در طول بررسی تاریخ اقتصادی پنج دهه گذشته ممکن است به حوادث مهم و اثر گذار برخورد کنیم که این اخبار و وقایع را نیز منتشر می کنیم. روزنامه اطلاعات به دلیل سابقه 90 ساله آرشیو قوی و رویکرد صرف خبری در بازتاب وقایع پایه این بررسی قرار گرفته است.
اولین اجلاسیه دور جدید مذاکرات نفت پایان یافت. هفته آینده اجلاسیه در لندن تشکیل و پیرامون اصولی که در تهران مورد تفاهم قرار گرفت، مذاکره خواهد شد.
روز اول مذاکرات ایران و کنسرسیوم قریب دو ماه قبل از چند اجلاسیه در تهران متوقف شد.در آن موقع گفته شد که طرفین مذاکرات خودت را تا روشن شدن وضع مشارکت که توسط زکی‌یمانی، وزیر نفت عربستان انجام می‌گیرد متوقف کردند.
با وجودی که نوع و مایه و شرایط توافق‌های ایران با پنج کشور عربی خلیج فارس فرق می‌کرد، معهذا ایران مایل بود که کشورهای عربی مستقیما و مستقلا تلاش لازم را به عمل آورند و وضع خود را در زمینه مشارکت روشن سازند. به همین جهت ایران همه اصولی را که با کنسرسیوم توافق کرده بود و در زمینه مشارکت مفید بود در اختیار زکی یمانی گذارد و پس از آن منتظر ماند تا نتایج مذاکرات وی روشن شود.
پنج کشور خلیج فارس در مذاکرات خود اگرچه به همه تقاضاهای خود نرسیدند، اما فرمول توافق‌شده هم فرمول مرضی‌الطرفین بود. به جز عراق که وضع و شرایط خاصی دارد توافقنامه زکی یمانی مورد قبول چهار کشور عربستان سعودی، قطر، کویت و ابوظنی قرار گرفت.
نتایج مذاکرات اجلاسیه چند روز قبل با وجودی که سری نگهداری می‌شود، ظاهرا راضی‌کننده تلقی شده است. نمایندگان کنسرسیوم همه از مدیران طراز اول کنسرسیوم و از شخصیت جهانی نفت بودند. این عده در مدت اقامت در تهران به حضور ملوکانه شرفیاب شدند و ضمن آگاهی از نظرات شاهنشاه نظرات خود را نیز به عرض رساندند.
مذاکرات چند روز گذشته تهران در کلیات و پیرامون اصول بود به نظر مطلعین امور نفتی توافقنامه ایران با توافقنامه مشارکت پنج کشور عربی خلیج فارس به کلی متفاوت است اگرچه در بسیاری مسائل و موارد تشابه ماهیتی دارند، اما در کلیات و به‌خصوص در نوع و خصلت و به‌خصوص در تنوع مسائل و موارد به کلی با هم متفاوت خواهند بود.
مثلا ایران میزان نفتی را که کشورهای خلیج فارس از طریق مشارکت به دست می‌آورند، بدون مشارکت دریافت خواهد کرد. با این فرق که کشورهای عربی از اول سال آینده باید صدها میلیون دلار غرامت بپردازند، ولی ایران از دو ماه دیگر بدون پرداخت دیناری پول چه به اسم غرامت و چه به اسامی دیگر درآمد بیشتر و نفت بیشتر دریافت خواهد کرد.
مساله پالایشگاه، موضوع سرمایه‌گذاری در اکتشاف، توسعه شبکه انتقال نفت به خارک و توسعه بندر خارک مزایای دیگری است که در قرارداد ایران جنبه اختصاصی دارد و از آن مهم‌تر ایران و کنسرسیوم در یک قطعه از اراضی کنسرسیوم که به ایران مسترد می‌شود مشترکا فعالیت نفتی خواهند داشت و برای بهره‌برداری از آن یک شرکت جدید به نوع «ایپاک» تاسیس خواهند کرد.
این نکته باید تاکید شود که کلیه تفاوت‌های فوق فقط ناشی از «ملی» بودن نفت ایران است درحالی‌که در توافقنامه پنج کشور عربی خلیج فارس با وجود توسعه مشارکت معهذا اصل ملی بودن وجود ندارد و قراردادها در خصلت خود به همان شکل قدیم باقی خواهد بود.
تولید فولاد قابل عرضه به بازار در کشور در مهرماه امسال به 300 هزار تن رسید که این رقم بالاترین میزان تولید ماهانه این محصول محسوب می‌شود.
مهندس محلوجی، معادن و فلزات با اعلام این مطلب افزود: فولاد تولیدشده در مقایسه با سال 70 افزایش قابل‌ملاحظه‌ای داشته و نسبت به سال 68، 300 درصد فزونی دارد.
وی گفت: براساس آخرین آمار ارائه‌شده در هفته گذشته، قدرت تولید فولاد کشور از مرز 3.6 میلیون تن در سال بالاتر است.
وی اضافه کرد: تا دو سال دیگر قدرت تولید فولاد در کشور به 6 میلیون تن در سال می‌رسد که برای این ظرفیت 12 میلیون تن سنگ‌آهن نیاز داریم و این در شرایطی است که در حال حاضر تولید سنگ‌آهن کشور بیش از 4 میلیون تن در سال است.
وی با بیان اینکه به‌زودی معدن سنگ‌آهن گل‌گهر نیز مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، سرعت بخشیدن در انجام طرح «چادرملو» را مورد تاکید قرار داد و گفت: اگر در انجام این پروژه بزرگ تسریع نشود، در آینده دچار بحران کمبود سنگ‌آهن در کشور می‌شویم.
وزیر معادن و فلزات در ارتباط با عملیات اجرایی مجتمع فولاد قشم گفت: عملیات اجرایی این پروژه پس از گذشت دو سال مطالعات اقتصادی و آماده‌سازی از امروز شروع شد.
بعد از برگزاری چندین نشست میان دولت و صادرکنندگان با هدف تعیین چارچوب فروش ارز صادراتی صادرکنندگان به دولت، سرانجام توافقنامه‌ای 6 بندی میان این دو گروه به امضا رسید. این مصوبه در روزهای آینده ازسوی معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ می‌شود؛ اما روز گذشته فعالان اقتصادی در نشست ماهانه خود، جزئیات بیشتری از این توافق را آشکار کردند.
طرح ارائه ارز حاصل از صادرات ازسوی صادرکنندگان برای تامین نیازهای وارداتی کشور، «6 بند» دارد که بر مبنای آن، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های صادرکنندگان در رابطه با فروش ارز صادراتی به شیوه پیمان‌سپاری ارزی برطرف می‌شود.
راسخ، دبیرکل اتاق بازرگانی افزود: در یکی از نشست‌های اخیر که با حضور آقای رحیمی، معاون اول رئیس‌جمهور و آقای حسینی وزیر اقتصاد تشکیل شد، این بحث مطرح شد که ارز حاصل از صادرات وارد اتاق مبادلات شده و به همان نرخ اتاق مبادلات عرضه شود؛ اما با مخالفت بخش خصوصی و برای جلوگیری از ضربه‌ای که ممکن است از این طریق به صادرات وارد شود، این موضوع منتفی و مقرر شد جلسات کارگروه برای حصول به بهترین نتیجه ادامه یابد و درنهایت دولت هم توافق کارگروه را به‌عنوان مصوبه نهایی بپذیرد.
درخواست ژاپن از آمریکا برای معافیت از تحریم‌های جدید
خبرگزاری رویترز گزارش داده است که ژاپن در تلاش است تا آمریکا را مجاب کند این کشور را از تحریم‌های جدید علیه ایران معاف کند.
منابع ژاپنی گفتند: کوریکی جوجیما، وزیر دارایی ژاپن از تیموتی گایتنر، وزیر خزانه‌داری آمریکا در توکیو درخواست کرده است تا آمریکا بانک‌های ژاپنی را از تحریم‌ها علیه ایران معاف کند. براساس این گزارش، گاتینر گفته است که این موضوع در نظر گرفته شده است.
دیگر واردکنندگان نفت ایران در کنار ژاپن تمایل دارند تا مخالفت خود را در مورد تحریم‌های جدید علیه ایران ابراز کنند.
منظور از تحریم‌های جدید، مسدود کردن 30 درصد ذخایر ارزی ایران در بانک‌های خارجی است. این خر را رابرت منندز، سناتور دموکرات و عضو کمیته بانکداری و روابط خارجی مجلس سنای آمریکا اعلام کرده و گفته است که در جست‌و‌جوی راهی برای تحقق این موضوع است. براساس این گزارش، آمریکا در نظر دارد تا در حال حاضر جزئیات تحریم‌های جدید را بررسی و در ماه فوریه اعمال کند.
این گزارش می‌افزاید: خریداران ژاپنی نفت خام ایران، پول نفت را به ین (واحد پول ژاپن) و از طریق حساب بانک‌های ژاپنی به بانک مرکزی ایران می‌پردازند و بعدا این پول‌ها به بانک‌های خصوصی ایران انتقال داده می‌شود، اما تحریم‌های جدید این دارایی‌ها را مسدود خواهد کرد و در صورت اعمال آنها، ایران نمی‌تواند آزادانه از پرداخت‌های ژاپن استفاده کند و این امر می‌تواند خریدهای نفت ایران ازسوی ژاپن را کاهش دهد. در 8 ماه نخست سال 2012 ژاپن 191 هزا ربشکه نفت در روز از ایران وارد کرده است که 40 درصد کمتر از میزان واردات در مدت مشابه سال گذشته است.
براساس تحریم‌هایی که «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا در سال 2011 میلادی تصویب کرده است تا پایان سال 2012 میلادی، تمامی خریداران اصلی نفت ایران هر 6 ماه مورد بررسی قرار می‌گیرند تا اگر خرید نفت خود را کاهش داده باشند، از تحریم معاف شوند.
اولتیماتوم رنو برای دریافت طلبش از ایران
با توافق بانک مرکزی و وزارتخانه‌های نفت و صنعت، معدن و تجارت، یک و نیم میلیارد یورو از پول نفت صادراتی ایران به اروپا، صرف واردات قطعات و مواد اولیه صنایع خودروسازی و ماشین‌سازی کشور خواهد شد. براساس این توافق که به تازگی انجام شده، وزارت نفت و بانک مرکزی موافقت کرده‌اند تا یک و نیم میلیارد یورو از پول نفت صادراتی به اروپا به شرکت‌های خودروسازی و ماشین‌سازی ایران .....
بر این اساس، وزارت صمت متعهد شده معادل ریالی این یک و نیم میلیارد یورو به وزارت نفت پرداخت شود.
آن‌طور که خبر می‌رسد یک میلیارد یورو از این پول صرف صنعت خودرو خواهد شد و نیم میلیارد یورو باقی مانده نیز به صنایع ماشین‌سازی کشور می‌رسد. این تصمیم از آن جهت گرفته شده که هم‌اکنون صنایع داخلی به دلیل مشکلات و موانع موجود ناشی از محدودیت‌های بین‌المللی عملا امکان نقل و انتقال مستقیم پول را ندارند و از همین رو با مشکلات فراوانی در تامین قطعات و مواد اولیه روبه‌رو شده‌اند.
محدودیت نقل و انتقال پول اما سبب شده حتی تولید خودروهای فعلی در کشور نیز به خطر بیفتد و خودروسازان خارجی تهدید به توقف فعالیت‌شان در ایران بکنند، تهدیدی البته از سر ناچاری.
به عنوان مثال گفته می‌شود شرکت رنو در اولتیماتومی به خودروسازان اعلام کرده اگر تا پایان سال‌جاری میلادی طلب خود را وصول نکند، فعالیت‌هایش در صنعت خودرو ایران را به حالت تعلیق درخواهد آورد. ظاهرا رنو در حال حاضر حدود 200 میلیون یورو از خودروسازان ایرانی طلبکار است و خودروسازان به دلایلی ازجمله محدودیت در نقل و انتقال پول و البته «بی‌پولی» امکان پرداخت این طلب هنگفت را ندارند.
رنو البته در گذشته با روش‌هایی خاص مشکل نقل و انتقال پول خودروسازان کشور را در سیستم خود حل کرده بود، اما ظاهرا مشکلات به اوج رسیده و راهکارهای این شرکت فرانسوی نیز حلال مشکلات نیست. ازسوی دیگر اما پژو نیز به‌عنوان دیگر خودروساز فرانسوی حاضر در ایران به دلیل عدم دریافت پول قطعات لازم را در اختیار ایران خودرو قرار نمی‌دهد و به همین دلیل تیراژ این شرکت طی نیمه نخست امسال شدیدا افت کرده است. این شرکت حتی به تازگی نیز اجازه انتقال یک محموله قطعات 40 هزار دستگاهی پژو 206 را به ایران نداده، چون پول آن را دریافت نکرده است.
ایران خودرو امیدوار بود با ورود این محموله، سروسامانی به اوضاع تولید 206 بدهد، اما در نهایت محموله به ایران نرسید.
