«جو بایدن » رئیس جمهور آمریکا که این روزها برای شرکت اجلاس سران گروه 20 و کنفرانس بین المللی آب و هوایی گلاسکو، در اروپا به سر می برد، دیگر آن بایدن ماه های نخست بعد از پیروزی در انتخابات نیست و به ویژه به دلیل کهولت سن، به نظر می رسد از پس چالش های زیادی که با آن دست به گریبان است، نمی تواند آنگونه که باید، بربیاید. علاوه بر فرسودگی طبیعی ناشی از بار مسئولیت ریاست جمهوری، به دلیل اختلافات داخلی که عملکرد آمریکا را تحت تاثیر قرار داده، سرمایه سیاسی بایدن شرایط خوبی را سپری نمی کند.
برنامه اقلیمی- اجتماعی که بایدن قصد داشت به عنوان نشانه ای از قدرت و اعتبار سیاسی با خود به همراه بیاورد، در واشنگتن بر اثر سنگینی درگیری های داخلی میان هم حزبی هایش، بر زمین مانده است. به گزارش روز پنجشنبه نیویورک تایمز، بایدن خطاب به هم مسلکان خود گفت: نا امیدانه منتظر یک رأی هستیم. اما چون جناح پیشرو متقاعد نشده، به همین خاطر این طرح عاری از هرگونه مزایای اجتماعی وعده داده شده، دیگر برای او رنگ باخته است.
زیرا مهم تر از زمان تصویب این طرح که می تواند امروز یا روزهای آینده باشد، محتوای این طرح است. طرحی که محور اصلی آن مبنی بر اعمال جریمه بر شرکت های آلاینده که در سال به اندازه کافی انرژی پاک تولید نمی کنند، رد شده است. سناتور جو مانچین دموکرات این طرح را رد کرده و به این ترتیب ترفند اصلی برای کاهش گازهای گلخانه ای تا حد ۵۰ درصد را برای سال ۲۰۳۰ در مقایسه با ۲۰۰۵ را از دست بایدن گرفته است.
کشورهای متحد آمریکا نسبت به سیاست داخلی این کشور بسیار حساس هستند. اگرچه اجلاس آب و هوای پاریس (سال ۲۰۱۵) به مقبولیت نسبی بین همه کشورهای جهان از جمله ایالات متحده و چین رسید، اما این موضوع درواقع یک ترفند بود، چرا که درخصوص برنامه های آب و هوایی اختلاف نظر بسیاری در میان افکار عمومی و نمایندگان سیاسی آنها در آمریکا وجود دارد. در واقع، تیم باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا (۲۰۱۶-۲۰۰۸) با فرض اینکه رئیس جمهور بعدی یک جمهوریخواه باشد بندی در معاهده پاریس درج کرد که خروج امضاکننده آن را چهار سال به تعویق می انداخت. بنابراین واشنگتن تنها چند روز مانده به ریاست جمهوری بایدن از پیمان پاریس در اواخر دوره دونالد ترامپ (سلف بایدن در سالهای۲۰۲۰-۲۰۱۶) خارج شد. اما بایدن پس از به قدرت رسیدن بلافاصله به آن برگشت، گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است.
اگرچه محافل دموکرات اصرار دارند که بایدن می تواند تاثیر مثبتی در روند اجلاس داشته باشد، اما عوامل دیگر نقض این موضوع را ثابت می کند.
به نوشته این نشریه اسپانیایی، چین و روسیه که عامل انتشار بیش از یک سوم آلاینده های سیاره زمین هستند، در این نشست شرکت نمی کنند. همچنین چین و هند درخصوص تحقق اهداف پیمان آب و هوایی پاریس مبنی بر کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تمایلی نشان نداده اند.
از سوی دیگر، بهبود اقتصادی آمریکا براساس آخرین داده های رشد، کند شده است. کمبود شدید کارگران، افزایش تورم بی سابقه در دهه های گذشته و مشکلات تامین نیازهایی که براساس اعلام کاخ سفید احتمالا تا یک سال آینده طول خواهد کشید. همچنین بخش بزرگی از جمعیت این کشور همچنان در برابر واکسیناسیون مقاومت می کنند که این امر با فعالیت گونه های جدید ویروس، مهار همه گیری را با مشکل مواجه می کند.
همه این عوامل باعث کاهش شدید محبوبیت رئیس جمهوری آمریکا شده اند. شاخص مقبولیت بایدن که در ابتدا با استقبال ۵۷ درصدی مواجه شده بود، براساس نظرسنجی گالوپ تا ۴۲ درصد سقوط کرده است و او را پس از ترامپ و جرالد فورد جزء نامحبوب ترین روسای جمهوری ایالات متحده قرار داده است.
به علاوه، فراز و نشیب های سیاست خارجی نیز گریبان گیر بایدن شده است. تصمیم یکجانبه و شتابزده بایدن برای خروج نیروها از افغانستان، علاوه بر موج انتقادات، هرج و مرج بسیاری را برانگیخت که برای هفته ها موضوع رسانه های جهان قرار گرفت. اقدامی که از سوی رهبران اروپایی به عنوان شاهدان این شکست فاجعه آمیز، مورد توجه جدی قرار گرفت.
از سوی دیگر، امضای قرارداد نظامی آمریکا و انگلیس با استرالیا موسوم به آکوس، مانند خنجری از پشت به گفته مقامات فرانسه، روابط پاریس را با واشنگتن تیره و تار کرد. براساس این قرارداد، استرالیا خرید زیردریایی های فرانسوی (به روال قدیم) را لغو کرد. این موضوع فرانسه را که تنها کشور اروپایی با حضور نظامی در منطقه هند و اقیانوسیه بود، به شدت تحت تاثیر قرار داد، به حدی که سفیر خود را از واشنگتن فراخواند.
اما علاوه بر افزایش قیمت ها، بایدن با خطر بزرگتری روبروست و آن تشدید تنش ها با حضور نظامیان آمریکایی در تایوان است.
تنش ها بین چین و آمریکا در مورد تایوان، جزیره ای در جنوب چین که ادعای استقلال دارد، درحال افزایش است. پکن این جزیره را سرزمین اصلی خود می داند و معتقد است سراسر جهان از جمله آمریکا باید بر اساس سیاست چین واحد با آن برخورد کنند.
جو بایدن در اظهاراتی که بعدا از سوی دولت وی تکذیب شد، از حمایت تایوان درصورت درگیری با چین سخن راند. رویکردی که روسای جمهوری سابق آمریکا درباره آن احتیاط پیشه می کردند. اخیرا"تسای اینگ وِن" رئیس جمهوری تایوان اعلام کرد: تعداد کمی از نیروهای آمریکایی به منظور آموزش سربازان تایوانی در خاک این کشور حضور دارند؛ اظهاراتی که مهر تاییدی بر حضور سربازان آمریکایی در جزیره ای است که چین آن را متعلق به خود می داند.
بایدن در چنین شرایطی به نشست جهانی گلاسکو می رود. کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل (COP۲۶) با هدف به روز رسانی اهداف معاهده پاریس و اقدامات جدی برای مقابله با تغییرات اقلیمی روز یکشنبه در شهر گلاسکو اسکاتلند در حالی برگزار می شود که نسبت به شش سال گذشته (در پی پیمان آب و هوایی پاریس) وضع بدتر شده است. طبق اعلام سازمان ملل با این روند، جهان در مسیر افزایش ۱۶ درصدی آلاینده ها تا سال ۲۰۳۰ حرکت می کند در حالی که قرار بود به میزان ۵۰ درصد کاهش یابد. در چنین شرایطی، دمای کره زمین نیز تا پایان قرن میلادی سه درجه افزایش خواهد یافت.
سیاست «کربن صفر» که به ویژه پس از دوره کرونا و بحران انرژی و غذایی اخیر، بیش از هر زمانی در معرض خطر قرار گرفته، اثربخشی اجلاس آب و هوایی پیش رو (۳۱ اکتبر/۹ آبان) را که با هدف کاهش سوخت های فسیلی در گلاسگو انگلیس برگزار می شود، با چالشی جدی مواجه کرده است.
