شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که در زمانی که به خواب میروید احساس میکنید که در حال افتادن از ارتفاع هستید و به صورت ناگهانی از خواب برمی خیزید. دلیل این امر چیست؟
تام استافورد، متخصص فیزیولوژی در این باره میگوید: هیچ کس تاکنون دلیل اصلی وقوع این موضوع را کشف نکرده است. با این حال، من بر این باور این امر میتواند ناشی از عوارض جانبی یک نبرد پنهان برای کنترل مغز باشد که در طول شب و بین خواب و بیداری رخ میدهد.
دانشمندان این حالت را هیپنیک جرکس (Hypnic Jerks) یا حس سقوط حین خواب مینامند. سقوط خوابگاهی یک حرکت یا تیک غیرارادی عضلانی است که معمولاً بیشتر هنگامی که یک فرد شروع به خواب میکند رخ میدهد و باعث بیداری ناگهانی فرد میشود که شبیه به حس سقوط است.
هیپنیک جرکس در حقیقت کشش ناگهانی و ناخواسته ماهیچه است که با نام میوکلونوس یا انقباض ناگهانی ماهیچهها شناخته میشود و سکسکه نیز در زیرگروه آن قرار میگیرد. گرچه هنوز دلیل بروز این حالت یک راز است، اما دانشمندان تئوریهای مختلفی درباره دلیل بروز آن مطرح کرده اند.
برای مثال، یکی از تئوریها مدعی است دلیل بروز این حالت ریشه در اجداد باستانی انسان و تکامل وی دارد. انسانهای نخستین برای در امان ماندن از حیوانات دیگر، شبها بر روی درختان میخوابیدند. هیپنیک جرکس یک رفلاکس باستانی است که باعث میشود فرد در زمان خواب هوشیاری خود را کسب کرده و مانع از سقوط وی از درخت شود.
با این وجود، تاکنون شواهد متقن علمی برای تایید این تئوریها یافت نشده است. متخصصان میگویند حس سقوط حین خواب همراه با علائم دیگر مانند افزایش ضربان قلب، تند نفس کشیدن، تعریق و موارد دیگر مرتبط با شوک زدگی و حس افتادن خود را نشان میدهد.
با این حال، دانشمندان آمریکایی میگویند مطالعات حاکی از آن است که حس سقوط در خواب یک حالت بی خطر است و فرد نباید خیلی نگران سلامتی خود به دلیل این مشکل باشد. شواهد نشان میدهد مواردی همچون استرس، کمبود خواب، خستگی، و ورزش شدید میتواند خطر بروز این حالت را در خواب افزایش دهد.
همچنین مواد تحریک کننده مانند کافئین و نیکوتین که به ترتیب در قهوه و سیگار یافت میشود یکی از محرکهای بروز حس سقوط در خواب میتواند باشد. اگر از جمله افرادی هستید که به طور دائمی از اضطراب و بی خوابی رنج میبرید باید به یک روانشناس مراجعه کنید.
تقریباً در ۷۰ درصد افراد این مشکل ناشی از یک ترس بی زیان است و میتوان آن را به راحتی درمان کرد. هر زمانی که شاهد بروز حس سقوط در خواب هستید نفس عمیق کشیده، خونسردی و آرامش خود را حفظ کرده و دوباره به خواب بروید.
4747