به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سيما، همه ما (افراد اهل یادگیری و رشد) دوست داریم هر چیزی که یاد می‌گیریم فراموش نکنیم و همیشه به یاد داشته باشیم. در دنیا افراد خاصی هستند که هیچ چیز از ذهنشان پاک نمی‌شود و هیچ چیز را بدون تلاش فراموش نمی‌کنند. اما تعداد این افراد خیلی کم است و حتی به یک دهم درصد هم نمی‌رسند. اما اکثر آدم‌ها مثل من و شما حافظه معمولی داریم.
سؤال: یعنی ما نمی‌توانیم حافظه خوبی داشته باشیم؟
پاسخ به این سؤال را از زبان دومینیک برایان به شما می‌گویم. وی قهرمان هشت دوره مسابقات حافظه دنیاست. دومینیک برایان می‌گوید {من هم حافظه معمولی دارم که آن را پرورش دادم}. این گفته برایان به این معنی است که همه با حافظه معمولی می‌توانند یک حافظه درخشان بسازند.
برای اینکه حافظه خوبی داشته باشیم لازم است زبان حافظه را یاد بگیریم. در ادامه عواملی را به شما معرفی می‌کنم که می‌تواند به حافظه شما کمک کند تا یک حافظه خوب داشته باشید.
فکر نکنید این موارد مهم هستند. این موارد خیلی خیلی خیلی مهم هستند. این موارد الفبای برترین حافظه‌های جهان است. روش هایی در سراسر دنیا توسط قهرمانان حافظه استفاده می‌شود از این موارد تشکیل شده اند.
تکرار
یکی از روش هایی که تقریباً همیشه جواب می‌دهد. شما با تکرار هر چیزی را می‌توانید به حافظه بلندمدت خود بفرستید. تکرار همیشه جواب می‌دهد. بعضی از انسان‌های موفق از هیچ روش یادگیری خبر ندارند و درباره حافظه چیزی نمی‌دانند. آن‌ها به میزانی که لازم است تلاش می‌کنند. برای یادگیری یک چیز برایشان فرقی نمی‌کند چه قدر وقت بگذارند، آن قدر تکرار می‌کنند و وقت صرف می‌کنند تا یادبگیرند.
تکرار خیلی خوب است، اما به چه قیمتی؟
ما به دنبال این هستیم که با زمان و انرژی کمتر نتیجه بیشتری بگیریم. در ادامه بقیه موارد به ما کمک می‌کنند تا بتوانیم راحت‌تر مطالب را به حافظه بفرستیم.
اگر به دنبال این هستید که حافظه خود را یک نسخه ارتقا دهید باید به ادامه این نوشتار توجه کنید. هر کدام از این موارد یک دنیا حرف دارند، اما تلاش کرديم که به صورت خلاصه و چکیده این موارد را توضیح دهيم و اقدامات و تمریناتی را به شما ارائه کنيم. ادامه ماجرا به شما بستگی دارد که نگاهتان به این مطلب چگونه است. می‌توانید مثل یک مقاله معمولی برخورد کنید و یک صفحه دیگر باز کنید یا می‌توانید تلاش کنید یک حافظه بهتری بسازید.
توجه
حواس جمع مقدمه حافظه خوب است. وقتی حواس ما کامل جمع باشد و به شدت به یک چیزی توجه کنیم حافظه ما آماده دریافت اطلاعات است. برای مثال وقتی به چیزی علاقه داریم توجه ما خیلی بیشتر می‌شود. یا اگر بفهمیم یک چیز چقدر مهم است به مراتب توجه بیشتری خواهیم داشت. پس اگر در توجه و دقت ضعف داریم باید بدانیم که اطلاعات با توجه بالا می‌تواند به خوبی در حافظه وارد شود. اگر مطالب به درستی به ذهن وارد نشوند نمی‌توانند به درستی یادآوری شوند. توجه اگر خوب نباشد مثل یک تلویزیون کوچک و سیاه سفید و برفکی است. اما توجه اگر خوب باشد مثل یک تلویزیون ال‌ای دی بزرگ و با کیفیت است. پس نوع دریافت اطلاعات و میزان حواس جمع بودن ما در ثبت و یادآوری اطلاعات مؤثر است.
برای اینکه بتوانید خوب توجه کنید لازم است عضلات توجه مغز خود را تقویت کنید. تمرینات مختلفی برای این کار وجود دارد. یکی از تمرینات این است که یک تصویر را ببینید و تلاش کنید با چشمان بسته آن را به یاد بیاورید و دوباره چشم خود را باز کنید و به تصویر نگاه کنید و با چشمان بسته تلاش کنید به یاد بیاورید که جزئیات تصویر چه بوده است. این تمرین را هر روز با یک تصویر انجام دهید و پنج مرحله این تمرین را ادامه دهید. یعنی هر بار نگاه کنید، یادآوری کنید دوباره نگاه کنید و یادآوری کنید.
اگر در حال یادگیری چیزی هستید باید بتوانید در حین انجام آن تمرین کنید. مثلاً اگر در کلاسی ثبت نام کردید یا در حال تحصیل در دانشگاه هستید در تک تک لحظات باید تلاش کنید توجه با کیفیت تری داشته باشید و در حال تقویت آن باشید.
تصویرسازی
تصویرسازی سلطان است. یکی از قدرتمندترین ابزار‌ها برای به یادسپاری و تقویت حافظه تصویرسازی است. تصویرسازی بنیان روش هایی است که قهرمانان حافظه سال هاست در حال استفاده از آن‌ها هستند. تصویرسازی یک ویژگی شگفت انگیز است که خداوند به ما هدیه داده است. متاسفانه در سال‌ها تحصیل در مدارس حتی به این توانایی اشاره هم نمی‌شود.
استفاده از تصویر سازی سالیان دراز است که مورد استفاده است. از یونان باستان مقدمه استفاده از این روش ها فراهم شده است و به مرور پیشرفت کرده است. تقریباً هرکسی می‌تواند از این قابلیت فوق العاده استفاده کند.
مغز ما برای به یادسپاری و حفظ کردن با تصویر خیلی راحت‌تر است. اگر کمی فکر کنید احتمالاً داستان‌هایی که در ذهنان تصویر کرده اید یا فیلم‌هایی که دیده اید را بهتر به یاد دارید تا مطالب درسی سال‌های طولانی مدرسه.
برای اینکه بتوانید از تصویر سازی استفاده کنید باید بتوانید در ذهن خود تصویر بسازید. یعنی در مرحله اول باید بتوانید یک چیزی که در جلوی چشم وجود دارد را ببینید. در مرحله بعد باید بتوانید چیزی که قبلاً دیده اید را در ذهن ببینید. در مرحله بعد لازم است بتوانید چیزی که وجود ندارد را ببینید. مثلاً اگر جلوی شما یک بطری آب است باید بتوانید چشمتان را ببندید و بتوانید در ذهن آن را ببینید. در مرحله بعد باید چشم خود را ببندید و یک بطری که قبلاً دیده اید را در ذهن تصور کنید. در مرحله آخر باید بتوانید چیزی که وجود ندارد را ببینید. مثلاً یک بطری بنفش با در قرمز که داخلش آب در حال جوشیدن است تا یک بطری که در حال دویدن است باید در ذهن خود ببینید.
تصویرسازی ابزاری قدرتمند است که باید در آن به مهارت برسید و به درستی از آن استفاده کنید.
برای تقویت این ویژگی تلاش کنید هر مفهوم را به در ذهن به تصویر خاص تبدیل کنید. اما یک تمرین جالب برای این کار این است که اشیا مختلف را در ذهن تصویرسازی کنید و آن‌ها را تبدیل به تصویر عجیب و خاص کنید.
اتصال
تکه دیگر پازل روش های تقویت حافظه اتصال است. یعنی شما باید بتوانید دو چیز را به هم وصل کنید. مثلاً برای اتصال کلاه آبی با خودتان باید خودتان را تصور کنید که کلاه آبی بر سر گذاشته اید. برای اتصال کتاب ادبیات و فردوسی باید فردوسی را تصور کنید که در حال مطالعه کتاب درسی ادبیات است.
اتصال یعنی ما تصاویر را در ذهن به شکل‌های مختلف به هم وصل می‌کنیم. هر اتصال باعث تداعی و یادآوری یک چیز دیگر می‌شود. مثلاً من به شما می‌گویم که فردوسی را در حالی که یک کلاه آبی گشاد روی سر دارد تصور کنید و تصور کنید از روی کلاهش یک گل رز قرمز سبز می‌شود و از وسط گل یک عقاب در میاید و پرواز می‌کند و یک اسب می‌پرد و از روی هوا با دهانش عقاب را می‌گیرد و اسب ناگهان تبدیل به بالش می‌شود و روی بالش تصویر اسب است و ما بالش را توی حوض می‌اندازیم و بالش توی حوض مثل قایق موتوری حرکت می‌کند.
الآن شما کلمات زیر را به راحتی حفظ شده اید.
فردوسی
کلاه
گل
عقاب
اسب
حوض
قایق
در کلاس‌ها وقتی وارد این مباحث می‌شویم شرکت کننده‌ها شگفت زده می‌شوند که چه توانایی سال‌ها در آن‌ها نهفته بود.
الآن اگر کسی بپرسد در این نوشتار چه کلماتی را حفظ کردید باید آن اتصال‌ها را به یاد بیاورید. ما فردوسی را به کلاه و کلاه را به گل و گل را به عقاب و… وصل کردیم.
برای تمرین باید یکسری کلمه کنار هم بگذارید و شروع کنید به وصل کردن به یکدیگر.
مکان
بخش دیگر روش های تقویت حافظه و به یادسپاری چیزی نیست جز مکان. منظور ما از مکان یک جای واقعی و آشناست. یک جای آشنا که شما می‌توانید در ذهن در آن حرکت کنید. شما می‌توانید به راحتی برای خودتان مکان انتخاب کنید اولین مکانی که دوستان از آن استفاده می‌کنند خانه است. خانه‌ای که سال‌ها در آن زندگی کردید ابزاری برای به یادسپاری خواهد بود.
فضا و مکان از ویژگی‌هایی است که ذهن می‌تواند با آن به خوبی کنار بیاید. شیوه کارکرد این ویژگی این است که یک مکان را انتخاب می‌کنید و در آن مکان نقاطی را مشخص می‌کنید و با تصویرسازی و اتصال، موارد مورد نظر را به هم وصل می‌کنید. مثلاً برای به یادسپاری خودکار، هویج و هدفون می‌توانید از دم در شروع کنید و خودکار را به در وصل کنید مثلا در را با دستگیره‌ای از یک خودکار بزرگ تصور کنید و بعد هویج را به آشپزخانه و هدفون را به پذیرایی وصل کنید.
احساسات
درگیر شدن اطلاعات با احساسات باعث می‌شود راحت‌تر به حافظه بلندمدت وارد شوند. اگر بتوانیم چیزی را با احساسات بیامیزیم احتمالاً نسبت به حالت عادی به یادسپاری قوی تری خواهیم داشت.
اگر شما خوشحال باشید یا اشتیاق داشته باشید یا حتی حالتان بد باشد احتمالاً نسبت به حالت بی تفاوتی به یادسپاری بهتری خواهید داشت. استفاده از احساسات شاید به سادگی موارد قبلی نباشد، اما اگر بتوانید از آن استفاده کنید می‌تواند ابزار‌های قوی بالا را قوی‌تر کند.
