پیش‌نیاز ارتقای ادبیات کودک، دسترسی عمومی به کتاب است

ایرنا شنبه 22 آبان 1400 - 09:03
تهران- ایرنا- نویسنده کودک و نوجوان دسترسی عمومی به کتاب را از پیش‌نیازهای ارتقای ادبیات کودک برشمرد و گفت: فراهم آوردن این امکان با گسترش کتابخانه به شکل معقول و منطقی علاوه بر اثرگذاری در تنوع آثار چاپ شده باعث بهره مندی ناشر و نیز مخاطب کودک بدون تحمیل هزینه‌های مالی به خانواده می‌شود.
پیش‌نیاز ارتقای ادبیات کودک، دسترسی عمومی به کتاب است

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا براساس دانشنامه بریتانیکا، ادبیات کودک به مجموعه‌ای از آثار مکتوب یا مصور اطلاق می‌شود که خلق شده‌اند تا برای کودکان سرگرم کننده و در عین حال آموزنده باشند. این ژانر ادبی شامل طیف متنوعی از آثار است: از آثار کلاسیک ادبیات جهان، کتاب‌های مصور و داستان‌های ساده که به طور خاص برای کودکان نوشته شده‌اند تا قصه‌های پریان، لالایی‌ها، حکایت‌ها و دیگر داستان‌هایی که نسل‌ به نسل به طور شفاهی منتقل شده‌اند.

ادبیات کودک اولین بار در نیمه دوم قرن هجدهم میلادی به عنوان یک گونه ادبی مستقل ظهور کرد و در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم به دلیل انتشار بسیاری از آثار کلاسیک در این گونه، وارد عصر طلایی خود شد. 

نقش ادبیات کودک به دلیل توجه به ذوق و سطح رشد، پرورش فکر، تربیت و شخصیت کودک، در تعلیم، تربیت، پرورش و رشد اجتماعی غیرقابل انکار است، اهمیت ادبیات کودک در آنجاست که مسیر رشد و توسعه زبانی را برای کودکان هموار و آنها را به فعال کردن قوه تخیلشان تشویق می‌کند. دسترسی به آثار با کیفیت در این ژانر لازمه ترغیب کودکان به مطالعه است، عادتی که می‌تواند تا بزرگسالی همراهشان بماند.

اهمیت این بخش از فرهنگ اجتماعی در ایران نیز به حدی است که شورای عالی انقلاب فرهنگی بنابر پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی هجدهمین روز تیر ماه هر سال را به عنوان روز ادبیات کودک و نوجوان در تقویم رسمی کشور جمهوری اسلامی ایران ثبت کرده است.

ارتقای ادبیات کودک بی شک در توسعه فرهنگی کشور نقش بسزایی دارد، بنابراین کالبدشکافی این حوزه و توجه به نیازهای ارتقای آن می تواند از اولویت های سیاست های فرهنگی در حوزه دولتی و نهادهای و ارکان خصوصی فعال این عرصه باشد.

مجید راستی در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا اظهار کرد: کتابخوانی بخشی از رشد ذهنی، عقلی و تخیلی مخاطب را به همراه دارد، بیماری در حوزه فرهنگ خود را نشان نمی دهد اما می شود با تحقق کتابخوانی از بیماری های روحی پیشگیری کرد.

وی تفکر خوب را در گرو مطالعه دانست و افزود: کودکان با مطالعه فرصت شناخت خودشان را پیدا می کنند و دنیای پیرامونشان نیز تحت تاثیر مطالعه قرار خواهد گرفت.

نویسنده پادشاهی که کشورش را گم کرد با تاکید بر حرکت دسته جمعی فراگیر برای ارتقای ادبیات کودک ادامه داد: در مورد مساله ارتقای ادبیات کودک و چالش های آن باید از چند حوزه به رشد کمی و کیفی ادبیات کودک نگاه شود.

وی دسترسی عمومی و مطلوب به کتاب برای مخاطبان کودک در نقاط مختلف کشور را از جمله بسترهای مهم و اثرگذار برشمرد و افزود: به عنوان مثال اگر تعداد کتابخانه کافی در دسترس بچه ها باشد و همه کودکان امکان بهره مندی از کتاب های انتشار یافته را داشته باشند و گسترش کتابخانه ها در کشور به شکل معقول و منطقی باشد خود بخود تیراژ کتاب افزایش می یابد. چرا که کتابخانه ها باید تغذیه شوند مساله خرید کتاب خود بخود حل می شود و از سوی دیگر هم لازم نیست مخاطب کودک همه کتاب های مورد علاقه اش را بخرد و هزینه ای به خانواده تحمیل و مشکل مالی ایجاد کند.

نویسنده ماجراهای علی کوچولو تاکید کرد: با تیراژ فعلی کتاب کشور، کودکان زیادی از بازار کتاب بهره مند نمی شوند. علاوه بر این در حال حاضر کتابخانه همه جا نیست و بسیاری نقاط هم از کتابفروشی محروم هستند. در حالیکه با فراهم آوردن امکان دسترسی عمومی به کتاب برای مخاطبان کودک، کتابخوانی عمومیت پیدا کرده و تنوع آثار چاپ شده هم بیشتر و هم ناشر و هم مخاطب بهره مند می شوند.

راستی ادامه داد: در این زمینه آموزش و پرورش به دلیل وقت و زمان بیشتری که برای بچه ها در اختیار دارد مهمترین و اصلی ترین مرکز است و باید در حوزه کتابخوانی خیلی جدی تر باشد و به عنوان نمونه دانش آموزان را تشویق به خلاصه نویسی و تحقیق کند.

نویسنده قصه های بی بی و بابا به تلاش نویسندگان در این شرایط برای ارتقای آثار تالیفی نیز اشاره کرد و گفت: مطالعه و سفر می تواند به رشد بیشتر نویسنده کمک کند، اگر رشد نویسنده معمولی باشد آثارش نیز معمولی خواهد بود. علیرغم اینکه وضعیت امرار معاش نویسندگان نیز مقوله مهم دیگر مورد توجه است اما نویسندگان کشور در حد توان این تلاش را دارند با اینکه حمایت خاصی از جایی ندارند.

راستی همچنین به جهانی شدن ادبیات کودک اشاره کرد و افزود: در زمینه مطرح شدن بیشتر ادبیات کودک در سطح جهان یک مشکل بزرگ داریم آن هم مساله کپی رایت است تا این مساله حل نشود ناچاریم به صورت دست به عصا به همین روند جهانی شدن قانع باشیم، اگر بخواهیم در یک مسیر مشخص تعریف شده قرار بگیریم باید این حق معنوی جهانی را بپذیریم، حتی بسیاری از ناشران و نویسندگان خارجی بخاطر نادیده گرفتن حق کپی رایت حاضر به کار با همتایان ایرانی نیستند.

نویسنده شبی که من به دنیا آمدم تصریح کرد: با تمام این شرایط نور امید حوزه ادبیات کودک به حدی است که در بدترین شرایط هم قوت قلب برای ادامه مسیر وجود دارد و لذت نگارش برای کودکان است که درکنار سختی ها انگیزه ادامه کار را برای فعالان این حوزه از نویسندگان و تصویرگران ایجاد می‌کند.

مجید راستی متولد ۱۳۳۳ در تهران و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی در رشته ادبیات انگلیسی است. وی با انتشار اولین کتاب خود برای خردسالان با عنوان پسرک و خورشید در ۱۳۵۵ نوشتن را به صورت حرفه ای شروع کرد. تاکنون بیش از ۹۰ عنوان کتاب توسط این نویسنده برای خردسالان و کودکان منتشر شده است که از جمله آن آثار می‌توان به مجموعه دو جلدی ماجراهای علی کوچولو، این سر دنیا، آن سر دنیا، مجموعه چهار جلدی پسرکوچولویی به نام غوره، مجموعه سه جلدی قصه های بی بی و بابا،چند تا دوست، دنیا می خواست به دنیا بیاد،دخترک مو فرفری کتاب های پادشاهی که کشورش را گم کرد، من و فیل من، جوجه تیغی های پسرعمو، کلاه خرسون و آرزوی آدم آهنی و کوهسنگی و داریوش بزرگ اشاره کرد.

منبع خبر "ایرنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.