به گزارش بهداشت نیوز، ثابت شده که تغذیه در دوران بارداری موضوع بسیار مهمی است و تغذیه مادر به طور مستقیم بر روی سلامت جنین تأثیرگذار خواهد بود. تغذیه سالم، کافی، متعادل و متنوع در دوران بارداری برای سلامتی مادر و نوزاد ضروری است و تغذیه مناسب برای رشد جنین و تأمین ذخایر مادر و همچنین در پیشگیری از عوارض بارداری در مادر و نوزاد نقش مهمی دارد.
تغذیه نامناسب دوران بارداری علاوه بر تأثیر بر وزن نوزاد هنگام تولد، خطراتی مانند سقط جنین را افزایش می‌دهد، بنابراین تغذیه صحیح و کامل در بارداری سلامت مادر و نوزاد را به همراه دارد و باید مورد توجه باشد تا مشکلاتی از جمله سقط جنین برای مادر باردار به وجود نیاید.
سقط جنین ممکن است به دلایل مختلف برای هر مادر بارداری رخ دهد که تغذیه در دوران بارداری یکی از این موارد است و ممکن است این اتفاق به خاطر ناهنجاری‌های جنین مانند ناهنجاری‌های کروموزومی رخ دهد. سقط ناخواسته ممکن است به علت‌های دیگری از جمله بیماری‌ها نیز اتفاق بیفتد. سقط‌هایی که دیرتر اتفاق می‌افتد، عفونت‌ها، بیماری‌هایی مانند دیابت یا تیروئید، واکنش سیستم ایمنی بدن مادر، رشد نامناسب جفت، ضعیف بودن یا نارسایی دهانه رحم هم می‌تواند از جمله علل سقط جنین باشد.
تأثیر کمبود ویتامین‌های گروه B در سقط جنین
هتاو قاسمی تهرانی، متخصص زنان و زایمان در خصوص تأثیر مواد غذایی در سقط جنین، می‌گوید: به پایان حاملگی قبل از هفته بیستم بارداری، پیش از اینکه جنین قدرت زنده ماندن در محیط خارج از رحم را داشته باشد، سقط جنین گفته می‌شود. عوامل مختلفی ممکن است باعث ایجاد سقط جنین شوند که بسیاری از آنها تحت کنترل مادر باردار نیست.
وی با اشاره به علل مختلف در سقط و اهمیت این موضوع از نظر روحی و روانی، تصریح می‌کند: علل اصلی سقط در زنان باردار، مشکلات کروموزومی و بیماری‌های سیستمیک است، اما تغذیه مادر باردار نیز در سقط مؤثر است؛ در این میان مصرف ویتامین‌های گروه B حائز اهمیت است، چرا که مطالعات مختلف نشان داده که کمبود ویتامین‌های B6، B12 و اسید فولیک می‌تواند منجر به سقط جنین شود.
متخصص زنان و زایمان با بیان اینکه در زنانی که سقط مکرر دارند، توصیه می‌شود مصرف ویتامین‌های گروه B افزایش یابد، خاطرنشان می‌کند: مصرف مواد غذایی که حاوی آهن است نیز بسیار اهمیت دارد، زیرا خون‌رسانی به جنین در مادرانی که کمبود آهن دارند، کاهش می‌یابد و منجر به افزایش سقط خواهد شد.
آیا کمبود فولیک اسید در سقط جنین مؤثر است؟
وی با بیان اینکه مصرف میوه و لبنیات در بارداری باید مورد توجه قرار گیرد، می‌گوید: مصرف ماهی، گوشت قرمز، تخم‌مرغ و لبنیات در زنان باردار مفید است، چرا که این مواد غذایی سرشار از ویتامین‌های B12 است و باید برای کاهش احتمال سقط جنین مصرف شود، البته مواد غذایی از جمله سیب، پرتغال، میگو، سویا، طالبی، شیر، انگور حاوی ویتامین B6 است و زنان باردار باید این مواد غذایی را مصرف کنند.
تهرانی با تاکید بر اینکه مصرف آجیل و دانه‌هایی مانند دانه‌های کنجد و آفتابگردان حاوی مقدار زیادی ویتامین B6 است، می‌افزاید: موز، هویج، حبوباتی مانند لوبیا و عدس و … نیز حاوی ویتامین‌های گروه B است و باید در برنامه غذایی زنان باردار قرار گیرد تا این ویتامین ضروری برای آنها تأمین شود و احتمال سقط جنین را کاهش دهد.
وی با اشاره به لزوم مصرف سبزیجات حاوی فولیک اسید در دوران بارداری، خاطرنشان می‌کند: مصرف سبزیجات برگ سبز که حاوی اسید فولیک فراوان است در زنان باردار مفید خواهد بود؛ همچنین مصرف مرکبات و کلم بروکلی نیز تا حدود زیادی می‌تواند نیاز بدن به فولیک اسید را تأمین کند، جوانه گندم نیز سرشار از فولیک اسید است.
محدود کردن مصرف کافئین در بارداری
متخصص زنان و زایمان می‌افزاید: توصیه‌ها حاکی از این است مصرف کافئین در بارداری محدود شود، چرا که افزایش مصرف کافئین در زنان باردار می‌تواند احتمال سقط را افزایش دهد، البته میزان مصرف نوشابه و شکلات نیز باید در زنان باردار کاهش یابد، زیرا حاوی کافئین است.
وی در خصوص مصرف زعفران در دوران بارداری، اضافه می‌کند: مصرف کم زعفران مشکلی برای زنان باردار ایجاد نخواهد کرد، اما تحقیقات نشان داده، مصرف بیش از اندازه زعفران ممکن است احتمال سقط جنین در زنان باردار را افزایش دهد، بنابراین باید از مصرف دمنوش غلیظ زعفران در دوران بارداری به طور جدی پرهیز شود.
تهرانی با تاکید بر اینکه برخی از بیماری‌های عفونی نیز باعث افزایش احتمال سقط جنین می‌شود، اظهار کرد: برخی از مواد غذایی ممکن است حاوی باکتری‌هایی عامل بیماری‌های عفونی باشد که احتمال سقط جنین در زنان باردار را افزایش می‌دهد و از جمله آنها می‌توان به سالمونلا، توکسوپلاسما و ای‌کلای اشاره کرد. بنابراین مواد غذایی باید کامل پخته شود. توکسوپلاسما موجود در گوشت می‌تواند باعث سقط جنین شود و گوشت‌ها باید به خوبی پخته شود.
وی تصریح می‌کند: تغذیه یکی از علل سقط جنین است و سایر عوامل از جمله مشکلات رحمی، استرس، عفونت‌ها، ناهنجاری‌های کروموزومی و سایر عوامل نیز در سقط جنین مؤثر است و باید مورد توجه قرار گیرد.
کدام مواد غذایی باعث افزایش احتمال سقط جنین می‌شود؟
حسن انتظاری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، در خصوص تأثیر تغذیه در سقط جنین، می‌گوید: مصرف مواد غذایی حاوی مواد نگهدارنده می‌تواند باعث سقط جنین شود، به طور کلی مصرف متعادل پروتئین‌ها، قندها، چربی‌ها و ویتامین‌ها در بارداری بسیار مهم است.
وی ادامه می‌دهد: رژیم غذایی مادران باردار باید به گونه‌ای باشد که دچار فشار خون بالا و دیابت بارداری نشوند، زیرا فشار خون بالا و دیابت بارداری در سقط جنین نقش اساسی دارد؛ بنابراین داشتن برنامه غذایی کامل و سالم برای تأمین مواد غذایی لازم در دوران بارداری بسیار مهم است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان می‌کند: کمبود اسیدفولیک در ماه‌های اول بارداری بیشترین تأثیر را بر رشد جنین دارد؛ باید بدانیم منظور از مکمل‌های غذایی، انواع ویتامین‌ها، پروتئین و مواد معدنی است. کمبود یا مازاد نیاز بدن مادر نسبت به مکمل‌ها در دوران بارداری در هر دو حالت برای جنین ایجاد مشکل خواهد کرد؛ پس نیاز است تعادل در تغذیه زنان باردار حفظ شود؛ همچنین اسیدفولیک، ید و روی از مکمل‌هایی است که لازم است مادر در دوران بارداری استفاده کند. تمام گیاهان با برگ سبز و میوه‌ها به ویژه مرکبات منبع غنی از اسیدفولیک است، کمبود اسیدفولیک در زنان باردار ممکن است باعث ناهنجاری‌های جنینی و سقط شود.
کم خونی مادر باعث افزایش احتمال سقط جنین می‌شود
وی می‌افزاید: مادران باید از میوه‌ها و سبزی‌های متنوع و رنگین که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها است، استفاده کنند؛ این آنتی‌اکسیدان‌ها نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن به ویژه در دوران همه‌گیری ویروس کرونا دارند که به مادران باردار و شیرده توصیه می‌شود از هر یک از میوه‌ها و سبزی‌های سبز، زرد و قرمز در وعده‌ها و میان وعده‌های غذایی روزانه به صورت متنوع و متعادل دریافت کنند.
انتظاری تصریح می‌کند: اگر مادر کم خونی شدید داشته باشد لازم است مکمل آهن دریافت کند، البته اگر شدت کم خونی خفیف باشد باید از گوشت استفاده شود؛ کم خونی مادر می‌تواند زمینه‌ساز سقط جنین شود، اما مصرف هر کدام از انواع مکمل‌ها و ویتامین‌ها باید توسط متخصص تجویز شود، چرا که استفاده خودسرانه از مکمل‌ها به اندازه کمبود آن در بدن می‌تواند خطرناک باشد.
وی اضافه می‌کند: از مصرف مواد غذایی فرآوری شده، چای سبز، زعفران، کافئین، انواع کنسروها، مواد غذایی خام مانند گوشت خام باید در دوران بارداری پرهیز شود تا سلامت جنین به خطر نیفتد. مادران باردار باید فست‌فودها، غذاهای پرچرب و سرخ شده، چربی‌های جامد، قندهای ساده و شیرینی‌های ناسالم را از رژیم غذایی روزانه حذف کنند.
منبع: ایمنا
