به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، اگر چه تشکیل دولت‌ها یک پدیده سیاسی و اجتماعی است، اما رویکرد و خط‌مشی که آنها در ارتباطات و تعامل با جامعه خود، برای شناخت و حل مسائل، ایجاد حس همبستگی و مشارکت‌پذیری و تقویت روحیه و وحدت ملی در پیش می‌گیرند، نیازمند گفتمان فرهنگی است، گفتمانی که بتواند همه اجزای جامعه را در هر شرایطی حتی در بحران‌ها و تحریم‌ها در کنار هم منسجم و یکپارچه نگه دارد.
بنا بر همین ضرورت دولت سیزدهم در ۱۰۰ روز گذشته تلاش کرده است گفتمان مردمی‌بودن و انقلابی‌بودن را در لایه‌های مختلف جامعه تبیین کند؛ سفرهای استانی رئیس جمهوری و اعضای کابینه، توجه به دغدغه‌های سطح و عمق جامعه، شنیدن صدای همه اقشار و اصناف، توجه به رهنمودها و مطالبات گروه‌های مرجع نشانه‌هایی روشن از همین رویکرد و گفتمان است.
بی‌تردید حل مسائل اقتصادی و معیشت زندگی مردم، اولویت اصلی دولت است، اما ارزیابی عملکرد دستگاه‌های فرهنگی دولت به ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشان می‌دهد دولت به مسائل فرهنگی همزمان و همسان با مسائل اقتصادی توجه دارد، برای اجرای سیاست‌های فرهنگی و حمایت از فعالیت‌های فرهنگی و هنری با تمام قوا وارد میدان می‌شود و دارای گفتمانی روشن با عنوان عدالت فرهنگی است.
عدالت فرهنگی گفتمانی است که بر پایه آرمان‌های فرهنگی انقلاب و نظام اسلامی استوار شده و فرهنگ را در اولویت می‌داند؛ بر همین اساس توسعه فضای کار فرهنگی، افزایش مشارکت‌پذیری در حوزه تولید آثار، کاهش تصدی‌گری دولت، حمایت از اهالی فرهنگ وهنر، فرهنگ را در متن قرار دادن نه در حاشیه، رایگان‌سازی آموزش در مناطق کمتربرخوردار و حمایت از صنایع‌فرهنگی مبتنی داشته‌های ملی و دینی را دنبال می‌کند و اعتقاد دارد حتی مسائل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه بر پایه فرهنگ عدالت‌محور حل‌وفصل می‌شود.
عدالت فرهنگی یکی از برنامه‌های اصلی دولت سیزدهم
توسعه عدالت‌محور با اولویت حل مشکلات مردم در مناطق محروم و کم‌برخودار از راهبردهای بنیادین دولت سیزدهم به عنوان دولت مردمی و انقلابی است. آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهوری از آغاز ورود به رقابت‌های انتخاباتی (خرداد ۱۴۰۰) و پس از آن با تشکیل کابینه، همچنین وزیران و مسئولان دولت در بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، برنامه‌های خود را بنا بر همین رویکرد اعلام کردند که می‌توان از برقراری عدالت فرهنگی در نقاط مختلف کشور به عنوان یکی از برنامه‌های اصلی دولت سیزدهم در این راستا نام برد.
ارزیابی عملکرد دولت سیزدهم در ۱۰۰ روز نخست کاری نشان می‌دهد که همراستا با تلاش برای تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی، رویکردی جهادی و بارز به عمران و آبادانی فرهنگی دارد، در همین چارچوب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی و پرچمدار عدالت فرهنگی و هنری به ویژه توسعه فرهنگ دینی در همه سطوح جامعه و از جمله در روستاها به خصوص در مناطق محروم و کمتر برخوردار اهداف کوتاه‌مدت و میان‌مدت خود را برنامه‌ریزی کرده است.
البته شناسایی ظرفیت‌ها و داشته‌های فرهنگی، هنری و اجتماعی مناطق مختلف کشور و زمینه‌سازی برای رشد و تعالی این ظرفیت‌ها و استعدادها در اولویت نظام برنامه‌ریزی برای عدالت فرهنگی و منحصر به ماموریت‌ها و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، اما با توجه به گستردگی و پراکندگی این ظرفیت‌ها و متمرکز نبودن بودجه فرهنگی در یک دستگاه، تحقق عدالت فرهنگی و هنری نیازمند همکاری فرابخشی و همراهی دو قوه قضاییه و مقننه با دولت است.
فرهنگ و هنر عمومی است
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که خود دانش‌آموخته سیاست است و کارکرد و کارویژه‌های دولت انقلابی و دولت فرهنگی را به خوبی می‌شناسد، از زمان تصدی مسئولیت در این وزارتخانه در سه ماه گذشته، رویکرد و شعار تحول و عدالت‌محوری در دولت سیزدهم و ضرورت برنامه‌ریزی توسعه عدالت فرهنگی را مورد تاکید قرار داده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مدت صیانت از هنرهای ملی، بومی و محلی و تحقق عدالت آموزشی برای برخورداری فرزندان ایران اسلامی از امکان برابر در آموزش‌های فرهنگی و هنری، را به عنوان یک ضرورت اعلام کرده است و طرح آموزش رایگان هنر در مناطق محروم، کمتر برخوردار و مرزی کشور به عنوان یکی از مهمترین طرح‌های او در کمتر از ۱۰۰ روز حضورش در این وزارتخانه، شروع شده است.
این طرح در دو بخش؛ شامل آموزش رشته‌های مختلف هنری همچنین کمک به راه‌اندازی موسسات فرهنگی، هنری، کانون‌های فرهنگی هنری مساجد، آموزشگاه‌های هنری و هنرستان‌های هنرهای زیبا در مناطق محروم و مرزی برنامه‌ریزی شده و قرار است در نخستین گام با آموزش رشته‌های مختلف هنری رایگان با هدف کمک به رونق کسب و کارهای هنری و کشف استعدادهای هنری در این مناطق اجرا شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی معتقد است که فرهنگ و هنر عمومی است و تنها به عده‌ای محدود اختصاص ندارد و نمی‌توان آن را به نام عده‌ای خاص مصادره کرد. تلاش دولت سیزدهم این است که عدالت فرهنگی را در سراسر کشور ایجاد کند.
انگیزه و اراده جدی دولت برای حل مسائل فرهنگی در ۱۰۰ روز نخست
حجت الاسلام حسین جلالی دبیر کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا درباره علمکرد ۱۰۰ روزه دولت سیزدهم در حوزه فرهنگ گفت: فرهنگ، سیاست‌ها و فعالیت‌های فرهنگی موضوعی نیست که نتایج آن در کوتاه‌مدت یا در ۱۰۰ روز ملموس و محسوس باشد؛ بلکه از مولفه‌هایی است که بازده و نتیجه هر کدام و از برنامه تا اقدام در این حوزه، زمان بر است.
نماینده مردم رفسنجان در مجلس اظهار داشت: نتایج هر اقدامی در حوزه فرهنگ، دو تا چند دهه بعد مشخص می‌شود، اگر هم امروزه قوت و ضعفی در حوزه فرهنگی و اجتماعی جامعه ما دیده می‌شود نتیجه سیاست‌ها، تصمیمات و اقدامات ۲۰ سال پیش برنامه‌ریزان و مسئولان است، این در شرایطی است که در طول چهار دهه گذشته دشمنان انقلاب هم با جنگ نرم و تهاجم و شبیه‌خون فرهنگی در قالب تولید فیلم، سریال و کتاب برای ایجاد انحراف، معضلات و شکاف فرهنگی در نسل‌های مختلف جامعه انقلابی و اسلامی ما کار کرده‌اند.
جلالی به اهمیت و نقش فرهنگ و فرهنگ‌سازی در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اشاره کرد و افزود: چالش و بحران جمعیتی که جامعه امروز و آینده ایران از هم اکنون با آن درگیر است و بارها از سوی مقامات عالی نظام و کارشناسان جمعیتی تذکر داده شده، ناشی از بی‌برنامگی ما و برنامه های تخریبی فرهنگی دشمن است که از همان دو سه دهه پیش با تبلیغات فرهنگی وارد برنامه‌ریزی‌های جمعیتی ما شده اما زنگ خطر آن اکنون به صدا درآمده است و برای دفع آن اجرای برنامه‌های فرهنگی مهمترین راه برای تحکیم و توسعه بنیان خانواده است.
انگیزه و اراده برای شناخت و حل مسائل و توسعه فرهنگی در دولت سیزدهم در همین ۱۰۰ روز کاملا آشکار است، گام اول شناخت و پذیرفتن معضلات است، مسئولان فرهنگی دولت در جلساتی که در کمیسیون فرهنگی آمدند در گزارش‌هایی وجود مسائل حوزه‌های مختلف فرهنگ و هنر شامل سینما، نمایش و کتاب و کتابخوانی را قبول دارند، همین ۵۰درصد حرکت رو به جلو و پیشرفت در مسیر حل مشکلات این حوزه‌ها است.
احیای شورای فرهنگی عمومی در استان‌ها و شهرستان‌ها
جلالی به توجه ویژه و اقدامات دولت در بخش فرهنگ عمومی اشاره کرد و گفت: شورای فرهنگ عمومی پیش از دولت سیزدهم فقط جایگاه نمادین داشت، همین رویکرد عملا نقش این شورا را در تصمیم‌سازی‌های فرهنگی بی‌اثر کرده بود، اما اکنون در همین سه ماه گذشته رویکرد دولت به این شورا تغییر کرده، جلسات مختلف تشکیل شده است. همچنین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و مسئولان مربوطه با رفع موانع تشکیل این شورا، در حال فعال‌سازی و تدوین سازوکارهای برگزاری جلسات این شورا در سطوح مختلف هستند، که نتایج آن در ماه‌های آینده در عرصه عمومی جامعه مشهود خواهد بود.
دولت سیزدهم در همین ۱۰۰ روز نشان داده نسبت به فرهنگ و هنر و مسائل این حوزه دغدغه دارد، اقدامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در احداث کتابخانه‌ها، اصلاح قانون کتاب، حمایت‌هایی که شخص وزیر (محدمهدی اسماعیلی) از حوزه نشر، کتاب‌داران و کتابخوانی کرده است رویکرد اصولی دولت آیت‌الله رئیسی و دولت سیزدهم را نسبت به حوزه فرهنگ نشان می‌دهد.
دولت سیزدهم فرهنگ «با مردم بودن» و «در میان مردم بودن» را احیا کرد
جلالی با اشاره به رویکرد دولت سیزدهم در توجه به مناطق محروم و کمتربرخوردار گفت: اجرای عدالت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در هر حوزه‌ای با مشکلات و موانع زیادی مواجه است، همیشه منابع و امکانات در پایتخت و کلان‌شهرها متمرکز بوده است، با تمرکزگرایی همیشه تصمیم‌گیری‌ها از تهران صورت می‌گرفته است. عدالت نه صرفا بر مبنای تساوی بلکه بر اساس ظرفیت و نیاز باید محقق شود، تبیین و اجرای آن هم نه از راه دور، بلکه باید در میدان و در میان مردم باید شکل بگیرد که دولت سیزدهم در تغییر روند و گفتمان سابق موفق عمل کرده است.
نماینده مردم رفسنجان در مجلس اظهار داشت: دولت سیزدهم گفتمان و فرهنگ با مردم بودن و در میان مردم بودن را احیا کرد، سفرهای استانی رئیس‌جمهوری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به نقاط مختلف کشور فرهنگ دولت مردمی و انقلابی را بار دیگر در دل و دیده مردم زنده کرد. اینکه رئیس‌جمهوری، وزیر فرهنگ و سایر اعضای کابینه در سفر به استان به میان مردم می‌روند، حرف مردم را از نزدیک می‌شنوند و بعد از شنیدن مشکلات مختلف از زبان مردم، تصمیم‌گیری می‌کنند، نماد روشنی از عدالت‌محوری است.
وی با بیان این که فرهنگ جدا از اقتصاد، زندگی و معیشت مردم نیست، گفت: بخش دیگری از عدالت در نظام حکمرانی، اهمیت‌دادن به مسائل فرهنگی در کنار مسائل اقتصادی است. مردم واقعا در سختی و فشار اقتصادی و معیشتی هستند و دولت هم به درستی حل این مسائل را در اولویت کار خود قرار داده است، اما در همین ۱۰۰ روز نشان داده به مسائل فرهنگی، هنری، دینی و امور مساجد و به دغدغه‌های اهالی فرهنگ و هنر بی‌توجه نیست.
وزیر فرهنگ دغدغه مردم و مطالبه اهالی فرهنگ را می‌داند
جلالی گفت: مردم وقتی نسبت به موضوع فرهنگی دغدغه پیدا کنند، آن را با شیوه‌های مختلف مطالبه می‌کنند، کارنامه اقدامات وزیر و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در کمتر از ۱۰۰ روز گذشته نشان می‌دهد که او سطح دغدغه‌های عمومی به مسائل فرهنگی را می‌داند، به مطالبات فعالان فرهنگی و هنری توجه ویژه می‌کند.
دبیر کمیسیون فرهنگی مجلس افزود: برنامه‌ریزی برای تحقق مطالبه رهبری برای نهضت کتاب و کتابخوانی، تشکیل کارگروه ویژه برای رسیدگی به مسائل حوزه نشر در دولت، هدف‌گذاری برای خودکفایی تولید کاغذ، احیای و تقویت زیرساخت‌های حوزه نشر، توجه به تشکیل شوراهای فرهنگی مانند کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد و تاکید بر اجرای طرح آموزش رایگان هنر در مناطق محروم و با در نظر گرفتن «کاهش تصدی‌گردی دولت و اداره حوزه‌های فرهنگی توسط مردم»، از رویکردهای ارزشمند و قابل تحسین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سه ماه گذاشته است.
خودکفایی تولید کاغذ یک حرکت فرهنگی و انقلابی است
جلالی افزایش قیمت کاغذ را مهمترین عامل بالا بودن قیمت کتاب دانست و گفت: دولت سیزدهم به درستی مشکل توسعه حوزه نشر و کتاب را تشخیص داده است، اینکه رئیس‌جمهوری شخصا از کارخانجات تولید کاغذ بازدید می‌کند و دستورات لازم برای رفع مشکلات این واحدها را می‌دهد، نشان می‌دهد دولت سیزدهم و وزارت فرهنگ برای حل کمبود کاغذ در کشور عزم جدی دارند و با برنامه‌ریزی که انجام شده حداکثر تا ۲ سال آینده این مشکل را که زیرساخت اصلی توسعه کتاب و کتابخوانی است حل خواهند کرد؛ به همین دلیل می‌گویم «نتایج برخی تصمیمات در ۱۰۰ روز مشخص نمی‌شود، بلکه سال‌های بعد ثمره آن را می‌توان چید.»
دولت سیزدهم در سه ماه گذشته نشان داده مصمم است از صنعت کتاب و کتابداری، از فعالان حوزه نشر و توسعه کتابخوانی حمایت کند، ما هم در مجلس از طرح‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه کتاب حمایت می‌کنیم تا این معادله معکوس شود و تا ۱.۵ سال بعد ظرفیت تولید ۸۰ درصد نیاز به کاغذ، در کارخانجات داخلی تولید شود، همین نگاه به داخل و کاهش وابستگی و خودکفایی تولید کاغذ یک حرکت انقلابی و فرهنگی است.
دبیر کمیسیون فرهنگی مجلس افزود: در دوران سخت اقتصادی و تحریم‌های ظالمانه و همچنین در زمانی که مردم از آثار اقتصادی و اجتماعی کرونا در رنج هستند، سفر و حضور مسئولان دولتی در میان مردم در مناطق کمتر برخوردار به جز خیر و برکت تصمیم‌های اجرایی، حس همدلی، همدردی و اتحاد و وحدت اجتماعی ایجاد می‌کند، همین رویکرد دولت آیت‌الله رئیسی، باعث بازسازی اعتماد به مسئولان و ایجادآرامش در جامعه و امید آینده شده است. این روش باید به عنوان فرهنگ و الگوی خوب حکمرانی اسلامی در همه ارکان کشور نهادینه شود.
