محمودرضا تدین در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تعریف امنیت غذایی، اظهار کرد: از نظر سازمان خواربار ملل متحد (فائو)، امنیت غذایی شامل موقعیت یا وضعیتی است که همه مردم در همه زمان‌ها دسترسی طبیعی، اجتماعی و اقتصادی به غذای کافی، ایمن و مغذی داشته باشند که نیازهای غذایی و ترجیحات غذایی آن‌ها برای یک زندگی فعال و سالم را برآورده کند.
وی افزود: مفهوم امنیت غذایی در اواسط دهه ۱۹۷۰ به‌علت مشکلات بین‌المللی ایجاد شده در مورد غذا و در زمان بحران جهانی غذا مطرح شد، در درجه اول تمرکز اولیه بر رفع مشکلات تامین مواد غذایی، اطمینان از در دسترس‌بودن و فراهم شدن مواد غذایی و تا حدی ثبات قیمت موادغذایی اساسی در سطح بین‌المللی و ملی بود، بعدا این مفهوم گسترش یافت تا دسترسی افراد آسیب‌پذیر به منابع موجود را در بر گیرد، به این معنی که توجه باید به سمت تقاضا و عدالت اجتماعی باشد و حصول اطمینان از اینکه همه مردم در همه زمان‌ها از دسترسی طبیعی و اقتصادی به غذای اساسی مورد نیاز خود برای یک زندگی فعال و سالم برخوردار باشند.
استاد تمام گروه زراعت دانشگاه شهرکرد یادآور شد: همچنین توجه به امنیت غذایی خانوار که افراد درون خانواده را نیز در بر گیرد، مورد توجه هستند، بنابراین مفهوم امنیت غذایی، هم در سطح بین‌المللی، هم ملی و هم خانواده موضوعیت دارد.
تدین با بیان اینکه نخست آنکه همه افراد جامعه با هر نوع موقعیت اقتصادی، اجتماعی باید دسترسی به موادغذایی اساسی داشته باشند، گفت: نکته مهم آن است که این مواد غذایی باید سلامت افراد را تامین کند و مهم‌تر آن که افراد بتوانند زندگی فعالی داشته باشند، به عبارتی مواد غذایی سبب فعال‌شدن جامعه و افراد، برای امور روزمره و توسعه و بهبود جامعه فعال و پویا شود.
وی با اشاره به اینکه مواد غذایی اساسی شامل گروه‌های غذایی اصلی پنجگانه هستند که مواد مغذی ضروری برای زندگی و رشد را فراهم می‌کنند، ادامه داد: این غذاها به عنوان «غذاهای روزمره» نیز شناخته می‌شوند، هر یک از گروه‌های غذایی طیف وسیعی از مواد مغذی را فراهم می‌کند و همه در کمک به عملکرد و سلامتی بدن نقش دارند.
این عضو هیات علمی دانشگاه شهرکرد خاطرنشان کرد: گروه‌های غذایی اصلی شامل غلات مانند نان، برنج، پاستا، رشته فرنگی و غلات دیگر مانند سبزیجات، میوه و گروه لبنیات شامل شیر، ماست، پنیر یا جایگزین آن‌ها یعنی گوشت بدون چربی، ماهی، مرغ، تخم مرغ، آجیل و حبوبات هستند.
استاد تمام گروه زراعت دانشگاه شهرکرد بیان کرد: تضمین امنیت غذایی، فراهم کردن غذا به اندازه نیاز در طول سال، دسترسی آسان به غذا توسط همه افراد جامعه، استفاده از موادمغذی در رژیم غذایی افراد، ثبات در تامین مواد غذایی و رفع سوء تغذیه از مولفه‌های امنیت غذایی هستند.
وی اضافه کرد: ناامنی غذایی زمانی رخ می‌دهد که افراد مختلف جامعه امکان دسترسی طبیعی، اجتماعی یا اقتصادی کافی به مواد غذایی را نداشته باشند، به عبارتی، حجم و مقدار مواد غذایی ناکافی باشد و یا در تامین مواد غذایی اساسی ثبات وجود نداشته باشد، این موضوع ممکن است به دلیل در دسترس‌نبودن مواد غذایی باشد یا به دلیل کمبود منابع موثر در تولید غذا مانند، خاک، آب، نهاده‌ها، بذر، کودها و عناصر غذایی، وسایل حمل و نقل یا توان مالی و اقتصادی افراد برای خرید محصولات غذایی رخ دهد.
تدین ادامه داد: پیامد ناامنی غذایی به دو شکل گرسنگی آشکار، یعنی عدم مصرف مواد غذایی روزانه و گرسنگی پنهان یا سوءتغذیه نمود پیدا می‌کند، در سوء تغذیه اگرچه مواد غذایی مصرف می‌شود، اما کیفیت غذا برای رفع نیازهای طبیعی افراد کافی نیست.
استاد تمام گروه زراعت دانشگاه شهرکرد با بیان اینکه وظیفه تامین امنیت غذایی بر عهده دولت‌ها است، گفت: امنیت غذایی، یک پدیده چند بُعدی است و نیاز به اقدام‌های زیادی چه از بُعد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، حمایتی در سطح ملی و بین‌المللی دارد تا با شناسایی یکسری و کمبود مواد غذایی، نسبت به تامین آن اقدام کنند.
وی با اشاره به تاثیر سبک زندگی و سبک تغذیه در امنیت غذایی، گفت: امروزه مردم بیشتری در مناطق شهری نسبت به مناطق روستایی زندگی می‌کنند و از طرفی، سبک زندگی و سبک تغذیه در مناطق روستایی، بسیار شبیه به مناطق شهری شده است، این به‌هم خوردگی سبک زندگی و نبود تناسب استقرار جمعیتی و سبک تغذیه‌ای، منجر به ایجاد الگوی رژیم غذایی منحصر به‌خود می‌شود که می‌تواند تاثیر زیادی بر سیستم‌های تولید غذا داشته باشد، از طرفی جمعیت جهان در حال پیرترشدن است، پیری هم‌اکنون شتاب زیادی در کشورها دارد و این روند در مناطق روستایی به دلایل مختلف و از جمله مهاجرت جوانان، زودتر آغاز می‌شود و پررنگ‌تر خواهد بود.
تدین افزود: شهرنشینی و پیری هر دو پیامدهای مهمی در مورد نیروی کار کشاورزی و سایر فعالیت‌های اجتماعی اقتصادی، بهداشتی و ... در جوامع روستایی خواهند داشت، این پویایی جمعیت باید هنگام ترسیم توسعه پایدار کشاورزی مورد توجه قرار گیرد و مسیری تعیین شود که امنیت غذایی را برای همه تضمین کند، آگاهی از نرخ رشد جمعیت و الگوهای مصرف بر عملکرد اکوسیستم باید بررسی شود تا کشاورزان را نسبت به اتخاذ شیوه‌های مدیریت و کشت پایدار محصولات هدایت کند.
استاد تمام گروه زراعت دانشگاه شهرکرد یادآور شد: در این راستا نوآوری‌ها باید در دستور کار قرار گیرند و فناوری‌های متنوع مناسب در زمینه‌های اجتماعی- اقتصادی و محیط‌زیستی به‌کار گرفته شوند، به‌طور چشم‌گیری تلفات و ضایعات موادغذایی در کل زنجیره غذایی کاهش یابد، موسسات دولتی و خصوصی به‌طور موثر باید در رسیدن به این اهداف اقدام کنند، در مناطقی با کشاورزی کوچک‌مقیاس و خرده‌پا باید تمرکز اصلی سرمایه‌گذاری بر روی کشاورزان خرده‌پا و متوسط و به‌ویژه زنان کشاورز باشد.
وی در پایان با بیان اینکه خاک یکی از فاکتورهای مهم در تامین امنیت غذایی است، گفت: سلامت خاک برای نوع توسعه پایدار در هر منطقه خاص ضروری است، بسیاری از فعالیت‌های توسعه‌ای و ناخواسته انسانی، سبب تخریب خاک و در زمین‌های کشاورزی موجب از دست‌رفتن مداوم حاصل‌خیزی آن شده است، ویژگی‌های خاک نه‌تنها وابسته به صفت‌های فیزیکی و شیمیایی است، بلکه به‌تنوع میکروبی و فعالیت جمعیت جانوری و گیاهی خاک وابسته است.
انتهای پیام
