«محمد جواد ظریف» صبح یکشنبه در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی، اظهارداشت: از آنجا که اولین بار است که در مجلس حضور می‌یابم، ابتدا به اعضای محترم و هیئت رئیسه تبریک عرض می‌کنم و برای همه دوستان از خداوند متعال توفیق خدمت به مردم ایران را مسالت می‌کنم.
وزیر امور خارجه با تبیین شرایط تحولات بین الملل اظهارداشت: امروز دنیا شاهد یک تحول عمده در صد سال و یا ۷۰ سال گذشته است که بعد از پایان جنگ جهانی دوم بی‌سابقه است. این تغییرات در روابط بین‌الملل بنیادین است به طوری که ماهیت بسیاری از مفاهیم و روابط در روابط بین‌الملل در حال تغییر است.
ظریف یادآور شد: این تحولات از پایان امپراتوری شرق شروع شد، البته غربی‌ها فکر می‌کردند که این پایان یعنی پیروزی جبهه غرب ولی به زودی فهمیدند که شرایط جدیدی در روابط بین الملل حاکم شده و اشتباه برداشتی که در ابتدای دهه ۹۰ میلادی کردند هنوز هم غرب تاوان آن اشتباه برداشتی آن را می پردازد.
وی خاطرنشان کرد: آنچه که مهم است، شرایط سیال گذار بین المللی است که پایانی هم برای آن متصور نیست، مهمترین نکته در این شرایط فهم دقیق و عدم اشتباه است هر کس که در شرایط گذار در تاریخ اشتباه کرده دچار مشکلات اساسی شده و برخی حکومت‌ها به پایان رسیده‌اند.
ظریف افزود: متاسفانه ایران هم در تاریخ معاصر در مقاطع گذار به دلایل مختلفی با وجود اهمیت ژئوپلتیک و استراتژیک خود نتوانسته تا قبل از انقلاب نقش بسزایی در این شرایط ایفا کند و فرصت‌ها از دست رفته است، شاید به دلیل اینکه در گذشته جهت‌گیری‌های جهانی شناخته نشده، کنشگری فعال نداشتیم و شاید انسجام داخلی نداشتیم. مهمتر از همه شاید نخبگان جامعه ما در شرایط گذار تدبیر و شجاعت کافی نداشتند که در شرایط گذار بتوانند شرایط کشور را به شکل مدیریت کنند که این شرایط گذار به نفع کشور تمام شود.
وزیر امور خارجه با تبیین شرایط گذار حاکم بر مناسبات بین المللی اظهارداشت: امروز شرایط گذار، مشخصه مهم دارد مشخصه اول «شدن مداوم» یا «سیالیت» همه جانبه و ائتلاف‌های کوتاه مدت فرصت طلبانه و تحول در مفاهیم است. تحول دوم جابجایی مراکز و کانون‌های قدرت در روابط بین‌المللی حرکت از جهانی است که همه چیزش در غرب اتفاق می‌افتاد از اتفاقات مهم تا تصمیم گیری‌های مهم غرب محور بود به جهانی که امروز این چنین نیست
ظریف اضافه کرد: همه مفاهیم بین‌المللی و روابط سیاسی دچار تحول بنیادین شده است. نه این که مفاهیم قبلی نابود شده است امام مفاهیم جدیدی جایگزین شده که فرصت ویژه ای را برای کشورهایی نظیر جمهوری اسلامی ایجاد کرده است و امام راحل اولین فردی بود که این تحول را تشخیص داد، اگر نامه امام به گورباچف را ملاحظه کنید می ب‌ینید در آن زمان حضرت امام این تحول را تشخیص دادند و بدنبال ایشان خلف صالح ایشان رهبر معظم انقلاب همین روش را ادامه دادند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: آنچه که تحول پیدا کرده است امینت و قدرت دچار تحول شده است و امروز مفاهیم جدیدی می‌توانند امنیت ساز باشند و امنیت را ایجاد کنند. دوم این که جهان فقط غرب نیست و حتی در درون غرب جنگ داخلی بین قدرت و نظام لیبرال جهانی شکل گرفته است.
وی گفت: قدرت‌های غیرغربی برآمدند. برآمدن چین و کشورهای تازه ظهور و همین نگرانی آمریکا از ابتدای دهه ۹۰ بوده و همه سیاست‌هایی که آمریکا دنبال کرده است به خاطر این بوده که فکر می کرده در این شرایط انتقالی اگر سریع نجنبد امکاناتش را از دست می دهد.
ظریف افزود: برای این که آمریکا بتواند شرایط قدیم را نگه دارد یعنی امروز آمریکا به عنوان یک قدرت ارتجاعی و قدرتی که تلاش می کند، شرایط گذشته را که به نفعش بوده نگه دارد و از روی آمدن مفاهیم جدید قدرت جلوگیری کند این است که تمام دنیا را امنیتی کند.
رییس دستگاه دیپلماسی یادآور شد: شما اگر ملاحظه کنید آمریکا را کرونا را هم امنیتی کرده است یعنی با چین برخوردی می‌کند که انگار ویروس کرونا یک تحول امنیتی است. گرچه بعضی تئوری‌هایی در مورد امنیتی بودن کرونا از هر دو طرف است اما آمریکا به دلیل دیگری دارد این را امنیت سازی می‌کند برای این که بتواند خودش را حفظ کند.
وزیر امورخارجه ادامه داد: در کنار آن آمریکا تلاش می کند در این شرایط انتقالی جمهوری اسلامی را به عنوان قدرتی که می‌تواند در شرایط جدید با شناخت صحیح برآید، امنیتی کند. در این شرایط فضا برای کنشگری ایران به وجود آمده که ما باید این را بپذیریم که اگر در شرایطی هم می شد گفت که امر محتوم در دنیا وجود دارد گرچه براساس تفکر اسلامی ما معتقدیم به محتوم بودن و جبر نیستیم اما امروز تفکر محتومی برپایه همه مبانی روابط بین المللی غلط است.
وی خاطرنشان کرد: امر محتومی در جهان وجود ندارد همه چیز در حال شدن است و انسان و کشورها به عنوان قدرت‌های کنشگر می توانند تاثیرگذار باشند. هر گونه محتوم انگاری به معنای تسلیم در برابر قدرت‌ها است. محتوم انگاری خطر جدی است که جوامع را تهدید می کند و ما باید بپذیریم که ما کنشگر هستیم و تاثیرگذاریم و می‌توانیم آینده خودمان را خودمان شکل دهیم. امروز شرایطی شده که نه تنها کشورها بلکه یک فرد انسانی هم می‌تواند در تحولات بین المللی تاثیرگذار باشد.
ظریف اظهار داشت: یکی از اقداماتی که آمریکا انجام می‌دهد، فشار بر دوستان ایران و هدف قرار دادن منافع ایران در منطقه است که این حوزه هم نیازمند به توجه ویژه ما هست. مهمترین هدفی که آمریکا دنبال می‌کند جدا کردن مردم از حاکمیت و ناکارآمد نشان دادن نظام و مشروعیت زدایی از نظام است. اگر کتاب دوستان نگاهی به کتاب جان بولتون بکنند می‌بینند که در پشت همه سیاست‌هایی که آمریکا به نام فشار حداکثری دنبال می‌کند این اهداف نهفته است.
وزیر امور خارجه با تاکید بر لزوم انسجام درونی گفت: سیاست خارجی حوزه دعوای جناحی و گروهی نیست به همین دلیل سیاست خارجی در قانون اساسی در حوزه اختیارات مقام معظم رهبری است و سیاست‌های کلی نظام در حوزه سیاست خارجی را مقام معظم رهبری تعیین می کنند. این یعنی اجتناب از دوگانه سازی و دعوای داخلی در حوزه سیاست خارجی.
رییس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: بحث دوم تمرکز بر منطقه و همسایگان است ایران باید در منطقه به عنوان تولید کننده امنیت و ثبات و توسعه برای همسایگان شناخته شود. ما باید سیاست همسایگی را دنبال کنیم و همسایگان ما احساس کنند بهترین روابط را با ایران دارند به همین دلیل ما در ۷ سال گذشته بیشترین ارتباط را با همسایگان داشتیم.
وی با بیان اینکه امروز بهترین روابط را با ترکیه، روسیه، افغانستان، آذربایجان، عراق، پاکستان و بعضی از همسایگان جنوبی مان که خواهان روابط خوب با ایران بودند، داریم، اظهارداشت: تعداد سفرهای بنده به این کشورها چندین برابر سفر به بقیه کشورهاست بیش از ۲۰ به روسیه و ۲۰ سفر به ترکیه، سفرهای متعدد به پاکستان و افغانستان و عراق همه اینها نشان دهنده تمرکز بر همسایگی هست.
ادامه دارد
311311
