اعتراض کشاورزان شرق اصفهان که چندین سال است با بحران آب دست و پنجه نرم میکنند، این روزها وارد فاز تازهای شده است. آنها با تجمع در بستر خشک زایندهرود برای رفع مشکلشان راهحل عملی میخواهند.
روز گذشته مردم اصفهان به تجمع کشاورزان پیوستند و آنها هم آب برای زایندهرود را مطالبه کردند. روز جمعه سیلی از مردم در زاینده رود جاری شد و واکنش مقامات کشور را به دنبال داشت.
تا اینجای کار رئیس جمهور و معاون اول او نسبت به تجمع اعتراضی کشاورزان اصفهانی واکنش داشته و به نظر میرسد فعالانه وارد میدان شدهاند. همچنین روز گذشته وزیر نیرو به خاطر مشکلات پیش آمده برای کشاورزان اصفهانی عذرخواهی کرد.
محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور به وزرای نیرو و جهاد کشاورزی دستور داده که هرچه سریعتر برای حل بحران آب در هر سه استان اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری فکر اساسی شود. دستوری که اگرچه اقدام به موقعی به نظر میرسد اما بعید است بتواند در کوتاهمدت مشکل کشاورزان را حل کند، بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که اساسا راهحلی که هم پایدار و توسعهمحور باشد و هم به سرعت نتیجه بدهد به سختی پیدا خواهد شد، چرا که مشکل سوءمدیریت آب در مرکزی ایران اتفاقی نیست که به سرعت افتاده باشد و بتوان به سرعت عوارض آن را برطرف کرد. همچنین وضعیت اقلیمی، خشکسالی و کاهش شدید بارندگیها به مسئله دامن زده است.
از طرف دیگر بحران آب در پنج استان چهارمحال و بختیاری، لرستان، یزد، اصفهان و خوزستان به تنش آبی تبدیل شده است. از یک طرف حملات گاه و بیگاهی به تاسیسات انتقال آب از اصفهان به یزد شده است و از طرف دیگر مردم چهار محال و بختیاری، خوزستان و لرستان از این که آب از سرچشمه ها به استانهای دیگر منتقل می شود شکایت دارند. همچنین سیاست سدسازی نیز مورد انتقاد شدید آنها قرار گرفته است.
روز گذشته پس از برگزاری تجمع بزرگ اصفهانیها واکنشهای مثبتی به این تجمع و مطالبهگری اصفهانیها صورت گرفت اما برخی نمایندگان استانهای مجاور اصفهان واکنش منفی به این آن نشان دادند.
به نظر میرسد استانهای همجوار اصفهان نگران آنند که برای حق مشکل بی آبی این استان دولت اقدام به انتقال آب کند.
یحیی ابراهیمی نماینده لرستان از تجمع روز گذشته اصفهانیها انتقاد کرد و گفت: «اگر بنابر تجمع باشد لرستانیها که بیشتر در حقشان اجحاف شده باید تجمع کنند اما این اصلا بدعت خوبی نیست!»
او افزود: «اگر نیاز آب کشاورزی لرستان و چهارمحال بختیاری به شکل کامل برطرف شد مازادش به سایر استان ها جاری شود و سپس انتقال یابد چرا که این استان ها از نظر صنعت بی بهره مانده اند و کشاورزی اصلی ترین راه کسب درامد ساکنانشان است.»
او ادامه داد: "بهتر است به جای بردن آب لرستان و بختیاری به یزد و اصفهان برای مصارف صنعتی این استان ها، این صنایع به استان های لرستان و بختیاری آورده شوند تا ضمن توسعه این استان های محروم، از هدر رفت بالای آب در شبکه های انتقال جلوگیری شود."
او تاکید کرد: «در استان های کویری به جای استفاده از صنایع آب بر، بهتر است بر توسعه صنعت گردشگری تاکید شود.»
ابراهیمی با بیان اینکه "انتقال آب از یک حوضهی آبریز به حوضه آبریز دیگر برای مصارف غیرِ شرب کاملاً اشتباه است"، تاکید کرد: «بعنوان نماینده مردم استان لرستان به هیچ وجه از حق مردمم کوتاه نخواهم آمد.»
در همین حال مهرداد ویس کرمی نماینده خرم آباد در مجلس شورای اسلامی تنش آبی را حاصل سیطره طولانی مافیای آب بر مدیریت آب دانست و گفت: "تحقیق و تفحص از مافیای آب راهکاری اساسی است که در کمیسیون کشاورزی مجلس پیگیر هستم."
او در توئیتی نوشت: «چرا اطلاعات مدیریت آب کشور تاکنون محرمانه تلقی شده؟ سدسازی و حق آبه استانها با چه معیار علمی انجام شده؟ «فرار به جلو» و «تصمیمات غیرکارشناسی» راهکار حل مسأله نیست! مردم و مسئولان به هوش باشند!»
ویس کرمی در ادامه به مسئولان هشدار داد "در اظهار نظرها، تصمیمات و وعده های خود مراقب مصالح کشور و عدالت باشند."
به نظر میرسد این هشدار درباره وعدههای اخیر مسئولان به معترضان خشکی آب زاینده رود در اصفهان است.
در همین حال خبرگزاری ایسنا نیز گزارشی از شکایتهای کشاورزان چهارمحال و بختیاری از بی آبی منتشر کرده است.
در این گزارش آمده است: " کمآبی زندگی کشاورزان چهارمحال و بختیاری را تحت تاثیر خود داده است، طرحهای انتقال آب از این استان بحرانها را تشدید کرده و همچنان نیز پروژههای انتقال آب از استان اجرا میشود، در حالیکه بیشتر چشمهها، چاهها، قناتها و رودخانههای فصلی این استان خشک شدهاند و رودخانههایی مانند زایندهرود نیز آبدهی کمی دارند، کشاورزان این استان از تبعیضها گلایهمند، این در حالیست که حتی وعدهای برای حل مشکلشان از سوی مسئولان داده نمیشود."
در ادامه این گزارش آمده است: «زمانیکه آبدهی منابع آبی در سرچشمه بهشدت کاهش پیدا کرده است و نیازهای حوضه مبدا را برآورده نمیکند، قطعا اجرای پروژههای انتقال آب زندگی و معیشت مردم در سرچشمه را تحت تاثیر قرار میدهند و همچنین استانهای مقصد نیز با مشکل مواجه خواهند شد، زیرا بر روی آبی سرمایهگذاری میکنند که به هیچ عنوان پایدار نیست.»
با این وجود طرحهای انتقال آب همچنان به قوت خود باقی است و ادامه دارد و حتی ممکن است در شمال کشور نیز اجرا شود و آب خزر به سمنان انتقال داده شود. در همین حال استاندار خوزستان نیز نسبت به کمی آبی در این استان هشدار داده است.
صادق خلیلیان گفت "این استان در شرایط مناسب آبی قرار ندارد."
خلیلیان در مصاحبه با تلویزیون افزود: بخشی از شهرهای استان خوزستان از آب شیرینکن برای آب آشامیدنی استفاده میکنند و در بخشهای شمالی استان با وجود سدها، آب آشامیدنی از طریق تانکر تامین میشود.
استاندار خوزستان، وضعیت سدهای این استان را نگران کننده خواند و اظهار کرد: "بخش عمده کشاورزان استان خوزستان از تابستان تا کنون موفق به کشت خود نشدهاند."
استان خوزستان با بحران کم آبی مواجه است و در روزهای پایانی تیرماه و هفته اول مردادماه امسال اعتراضات گستردهای در استان خوزستان در اعتراض به کمآبی و نبود آب برای کشاورزی صورت گرفت.