خانه های بهداشت مراکز سلامت زیر نظر وزارت بهداشت هستند که در آنها خدمات مختلفی برای شهروندان در نظر گرفته شده است. تعداد خانه های بهداشت در سراسر کشور به حدود 17 هزار مرکز می رسد. البته علاوه بر این تعداد از خانه های بهداشت، بیش از 5 هزار مرکز خدمات جامع سلامت نیز در ایران وجود دارد. در این میان تمام افراد بالای 30 سال می توانند با مراجعه به خانه های بهداشت از خدمات مربوط به خطرسنجی میزان احتمال بروز سکته قلبی به به خانه های بهداشت، پایگاه های سلامت و مراکز خدمات سلامت موجود در سطح کشور مراجعه کنند.
البته آن طور که دکتر علیرضا مهدوی، معاون دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت به رکنا می گوید، خدماتی مانند انجام آزمایش خون، قند، فشار و کلسترول در پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت برای تمام افراد بالای 40 سال رایگان خواهد بود و در میان افراد بین 30 تا 40 سال، صرفا افرادی که دارای علایم بیماری های مزمن هستند، می توانند سالانه از این خدمات به صورت رایگان بهره مند شوند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، پایش مستمر سلامت افراد از مهمترین اصولی است که می تواند منجر به ارتقای سطح بهداشتی جامعه و کاهش بار هزینه های درمان روی دوش دولت و شهروندان شود. در چنین شرایطی بسیاری از کشورهای جهان، رصد دائمی وضعیت سلامت مردم بخصوص بزرگسالان خود را در پیش گرفته اند و تلاش می کنند تا با بررسی دوره ای مسائلی از جمله قد، وزن، فشار خون، کلسترول، قند خون، ضربان قلب و ... شهروندان خود، تا حد امکان جلوی وخیم شدن بیماری های مزمن آنها را بگیرند.
در چنین شرایطی، در کشور ما نیز قرار بود پایش سلامت تمام افراد بالای 30 سال با استفاده از صدور کارت های رنگی سلامت برای همه ایرانیان اجرایی شود و آن طور که دکتر سید محمد هادی ایازی، معاون پیشین امور اجتماعی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نهمین کنفرانس ارتقای سلامت شانگهای چین در آذر 95 گفته بود، برنامه این بود که تمام افراد بالای 30 سال کشور، بعد از خطرسنجی بیماری های قلبی و عروقی، تحت مشاوره هدفمند در زمینه های فعالیت های بدنی، دخانیات و تغذیه قرار گیرند و براساس سطح سلامتشان، کارت های رنگی قرمز، زرد و سبز دریافت کنند.
صدور کارت های رنگی و پایش شرایط سلامت تمام افراد بالای 30 سال قرار بود پیرو اجرای برنامه «ایراپین» در جهت ارتقای وضعیت سلامت افراد انجام شود. در این میان اما در سال های اخیر که موضوع اجرای نظام ارجاع در سیستم بهداشت و درمان کشور مطرح شده و بحث صدور پرونده الکترونیک سلامت برای همه ایرانیان آغاز شده است، مساله صدور کارت های رنگی سلامت نیز به کنار رفته، اما پایش رایگان وضعیت سلامت شهروندان در دستور کار قرار گرفته است.
این نکته ای است که دکتر علیرضا مهدوی، معاون دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت در گفت و گو با رکنا روی آن دست گذاشت و اظهار داشت: اکنون سنجش خطر احتمال بروز حملات قلبی و عروقی و پایش مستمر وضعیت سلامت شهروندان ایرانی در تمام خانه های بهداشت و پایگاه های سلامت وزارت بهداشت در همه شهرها انجام می شود و میزان خطر احتمال بروز سکته قلبی برای تمام افراد بالای 30 سال در این مراکز سنجیده می شود.
وی با تاکید بر این که حدود 80 میلیون نفر از ایرانیان پرونده الکترونیک سلامت دارند، عنوان کرد: هر کسی که یک بار به بیمارستان های دانشگاهی وزارت بهداشت مراجعه کرده باشد یا یک دُز واکسن کرونا دریافت کرده باشد، دارای پرونده الکترونیک سلامت است و بر این اساس، هم اکنون کمتر کسی در ایران حضور دارد که چنین پرونده ای نداشته باشد.
مهدوی با بیان این که تمام ایرانیان بالای 30 سال می توانند سالی یک بار با مراجعه به خانه های بهداشت و پایگاه های سلامت وضعیت سلامت عمومی خود را به صورت رایگان مورد سنجش قرار دهند، گفت: ما برای کاهش آمار سکته های قلبی و عروقی در کشورمان و بررسی وضعیت سلامت شهروندان از نظر احتمال ابتلا به دیابت، فشار خون و چربی خون بالا، انجام آزمایش خون، قند، فشار، کلسترول و سنجش قد و وزن را سالانه یک بار برای تمام شهروندان به صورت رایگان ارائه می دهیم.
البته به گفته معاون دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت، خدماتی مانند انجام آزمایش خون، قند، فشار و کلسترول در پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت برای تمام افراد بالای 40 سال رایگان خواهد بود و افراد بین 30 تا 40 سالی که دارای علایم بیماری های مزمن هستند نیز می توانند از این خدمات به صورت رایگان بهره مند شوند.
اما آن طور که این مقام مسئول در وزارت بهداشت می گوید، افراد بین 30 تا 40 سال که وزن آنها متعادل باشد، فشار خون نداشته باشند، دخانیات مصرف نکنند و سابقه خانوادگی سکته قلبی نداشته باشند، هر سه سال یک بار مشمول خدمات رایگان خطرسنجی سکته های قلبی می شوند و خدمات رایگان به صورت سالی یک بار به آنها ارائه نمی شود.
وی با اشاره به شیوع کرونا در ایران از بهمن 98 عنوان کرد: از زمان آغاز همه گیری کرونا در کشورمان، برخی خدمات روزمره پایگاه های سلامت از حالت فعال خارج شد، اما مردم باید توجه داشته باشند که این خدمات همچنان ارائه می شود و اگر هر کدام از ایرانیان بالای 30 سال به هر کدام از خانه های بهداشت یا پایگاه های سلامت، مراجعه کنند، سالی یک بار می توانند این خدمات را به صورت رایگان دریافت کنند.
مهدوی در بخش دیگری از صحبت هایش تاکید کرد: افراد می توانند با انجام آزمایش های دوره ای بررسی وضعیت سلامت خود، از بیماری های مزمن مختلفی که دچار آن هستند، بخصوص بیماری هایی که می تواند احتمال بروز سکته های قلبی و عروقی را در آنها افزایش می دهد، آگاه شوند و خود را تحت درمان قرار دهند.
معاون دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت ادامه داد: اگر در این آزمایش ها مشخص شود که افراد دارای مواردی نظیر چربی خون، قند خون و فشار خون بالا هستند، متصدیان پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت، آنها را تحت نظر قرار می دهند و ماهانه وضعیت سلامت آنها را بررسی می کنند.
به گفته این مقام مسئول در وزارت بهداشت، در چنین شرایطی متصدیان خانه های بهداشت و پایگاه های سلامت از افراد دارای علایم بیماری های مزمن می خواهند که هر ماه برای سنجش مجدد وضعیت سلامت خود به این مراکز مراجعه کنند تا افراد دارای علایم بیماری های مزمن هر ماه توسط بهورزها و هر سه ماه یک بار توسط پزشکان حاضر در مراکز جامع سلامت معاینه شوند.
مهدوی درباره تعداد خانه های بهداشت موجود در کشور توضیح داد: هم اکنون 17 هزار خانه بهداشت و پایگاه سلامت و بیش از 5 هزار مرکز خدمات جامع سلامت در سراسر کشور وجود دارد. البته باید توجه داشت که خانه های بهداشت و پایگاه های سلامت فاقد پزشک هستند، اما در مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی، پزشک عمومی مستقر شده است.
وی در پایان تصریح کرد: با توجه به این که آزمایش های مورد نیاز برای سنجش وضعیت سلامت افراد به صورت رایگان انجام می شود، هیچ کس برای دریافت این خدمات نیازی به ارائه دفترچه بیمه ندارد و افراد می توانند برای انجام آزمایش های مربوط به خطرسنجی میزان احتمال بروز سکته های قلبی، صرفا به ارائه کارت ملی اکتفا کنند.
