دکتر عباس شاهسونی گفت: در تهران به طور میانگین در سال ۱۳۹۹ تعداد ۳۷۵۱ مرگ منتسب به مواجهه با ذرات معلق رخ داده است و همه اهالی شهر تهران هم تحت تاثیر آلودگی هوا بوده‌اند.
وی افزود: مطالعات متعددی در دنیا انجام شده است که ارتباط بین مواجهه با آلودگی هوا و ابتلا به کرونا و مرگ ناشی از کرونا را اثبات کرده‌اند. در مطالعه‌ای که ما در تهران، تبریز و مشهد انجام داده‌ایم هم این ارتباط وجود داشت بخصوص با افزایش غلظت NO۲ و ذرات PM۲.۵. در واقع مواجهه این دو ارتباط معناداری با افزایش تعداد موارد ابتلا و مرگ ناشی از کرونا داشت.
او درباره پیشنهادات وزارت بهداشت به دستگاه‌های مسئول نظیر شهرداری و سازمان محیط زیست، بیان کرد: معضل آلودگی هوا هر سال تکرار می‌شود. پیشنهاد مشخص ما اجرای قانون پاک و قوانین مرتبط با آن است. تا زمانی که قانون هوای پاک اجرا نشود عملا هیچ اتفاق مثبتی رخ نمی‌دهد. قانون هوای پاک برای این ابلاغ شد که به ما برای کاهش غلظت آلاینده‌های هوا کمک کند زیرا ما بحران آلودگی هوا را داشتیم و خواستیم با بروز رسانی آن در جهت بهبود شرایط گام برداریم. این قانون سال ۱۳۷۴ ابلاغ شده بود که مجددا در سال ۱۳۹۶ مورد بازنگری قرار گرفت و مجددا ابلاغ شد.
وی با بیان اینکه هدف قانون هوای پاک کاهش غلظت آلاینده‌های هوا بود، ادامه داد: با اجرای این قانون قرار بود تعداد مرگ و بیماری‌های منتسب به آلودگی هوا کاهش یابد اما از سال ۱۳۹۶ تا امسال واقعا اتفاق مثبت و تغییر مشخصی در کاهش غلظت آلاینده‌های هوا رخ نداده است. حتی در بعضی سال‌ها افزایش غلظت آلاینده‌ها هم رخ داد. در واقع عملا این قانون اثرگذاری چندانی نداشته است. قانون هوای پاک باید به درستی اجرا شود و مسئولیت همه سازمان‌ها اعم از وزارت نیرو، وزارت نفت، وزارت کشور، سازمان محیط زیست و... که در قانون مشخص است، اجرایی شود.
شاهسونی تاکید کرد: باید اولویت‌ها مشخص باشد و طبق این اولویت‌ها اقدامات لازم صورت گیرد. اولویت ما اکنون بحث خودروهای دیزلی، موتورسیکلت‌ها و منابع متحرک هستند که نیازمند اقدام عاجل است. سازمان محیط زیست باید نظارت دقیق‌تری داشته باشد و دستگاه‌ها را برای اجرای وظایف به خط کند.
او درباره بیشترین عامل آلودگی کلانشهرها، تصریح کرد: منابع متحرک، خودروهای دیزلی و موتورسیکلت‌ها بیشترین نقش را در افزایش غلظت آلاینده‌های هوا دارند.
وی افزود: در آیین‌نامه فنی ماده ۲ قانون هوای پاک وظایف نهادها کاملا مشخص است و اجرایی شدن آن یک همت جهادی از سوی مسئولین را می‌خواهد. از طرفی مردم هم می‌توانند کمک کنند. بر اساس برآوردهای جهانی یک خانواده ۴ نفره در طی یک سال ۷۲ کیلوگرم ذرات معلق طی فعالیت‌های مختلفی که دارند تولید می‌کنند. تعداد زیادی موتورسیکلت در کشور داریم که تعداد اندکی از آنها معاینه فنی دارند و این کاری است که مردم باید انجام دهند و آن را جدی بگیرند تا به کاهش غلظت آلاینده‌های هوا کمک کنند. با توجه به وضعیت کرونا نمی‌توان خیلی مردم را تشویق به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی کرد؛ چون در این بخش هم وضعیت خوبی نداریم.
رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، اظهار کرد: به مردم توصیه می‌کنیم کمتر خود را در مواجهه هوای آلوده قرار دهند و روزهایی که آلودگی هوا بیشتر است اگر کار ضروری ندارند، از منزل خارج نشوند. گروه‌های حساس و بیماران زمینه‌ای قلبی_عروقی، مبتلایان به دیابت، افراد چاق، سالمندان، کودکان و زنان باردار تا حد امکان از منزل خارج نشوند. ورزشکاران در روزهایی که شرایط اضطراری اعلام می‌شود فعالیت ورزشی را در فضای بسته انجام دهند زیرا هرچه فعالیت بیشتر شود میزان تنفس بیشتر می‌شود و مواجهه با هوای آلوده نیز افزایش می‌یابد.
وی با اشاره به شرایط هواشناسی و خشکسالی که پیش‌بینی شده است، تصریح کرد: اینها بیانگر این است که امسال و در ماه آذر افزایش غلظت آلاینده‌های هوا را داریم و شرایط مناسبی نخواهیم داشت. قانون هوای پاک و دستورالعمل اجرایی ماده ۳ تبصره ۳ قانون هوای پاک را داریم و در آنجا ذکر شده است که اگر غلظت آلاینده‌های هوا از یک حدی بیشتر شود باید تعطیلی‌هایی انجام شود و کاهش ساعات کار ادارات را داشته باشیم و گلایه ما از کمیته کاهش آلودگی هوا و کمیته اضطرار شهر تهران این است که طبق دستورالعمل اقدام نمی‌کنند؛ در حالی که خواسته ما خارج از قانون نیست و می‌خواهیم اقداماتی انجام دهند که به حد شرایط ناسالم برای همه گروه‌ها نرسیم.
شاهسونی ادامه داد: از ابتدای هفته شرایط وارونگی و پایداری هوا را داشتیم که پیش‌بینی هم شده بود و غلظت آلاینده‌ها هم بالا بود. دستورالعمل اعلام می‌کند وقتی چنین پیش‌بینی وجود دارد باید اگر شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس است یک پله بالاتر یعنی ناسالم برای همه گروه‌ها را درنظر بگیریم و تصمیماتی نظیر کاهش ساعات کار ادارات و طرح زوج و فرد از درب منزل را درنظر بگیریم؛ درحالیکه اقدامات و تصمیمات کلی بوده و تاثیری در کاهش آلاینده‌ها ندارد.
او در پایان گفت: میانگین غلظت ذرات معلق PM۲.۵ در شهرهای کشور در سال قبل ۲۹ میکروگرم بر متر مکعب بوده است که تقریبا ۶ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت است. در سال ۱۳۹۹ شهرهای زابل، تهران، اهواز، اصفهان و مشهد بالاترین غلظت ذرات معلق را داشتند.
