با وجود گذشت ۷ ماه از سال، دولت دوازدهم به دلایل نامعلومی از تصویب ضوابط اجرایی بند خ تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ امتناع کرد اما دولت سیزدهم در ۱۴ مهرماه آن را تصویب کرد. طبق بند خ تبصره ۶ قانون بودجه سال جاری واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای گران‌قیمت به شرح بندهای زیر مشمول مالیات بر دارایی (سالانه) می‌شوند:
واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای گران‌قیمت (با احتساب عرصه و اعیان) با ارزش روز معادل یکصد میلیارد ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال و بیشتر به نرخ‌های زیر:
۱ـ۱- نسبت به مازاد یکصد میلیارد ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال تا یکصدو پنجاه میلیارد ۱۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال یک در هزار
۲ـ۱- نسبت به مازاد یکصد و پنجاه میلیارد ۱۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال تا دویست و پنجاه میلیارد ۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال دو در هزار
۳ـ۱- نسبت به مازاد دویست و پنجاه میلیارد ۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال تا چهارصد میلیارد ۴۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال سه در هزار
۴ـ۱- نسبت به مازاد چهارصد میلیارد ۴۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال تا ششصد میلیارد ۶۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال چهار در هزار
۵ ـ۱- نسبت به مازاد ششصد میلیارد ۶۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال به بالا پنج در هزار
اخذ مالیات از خانه‌های لوکس و گران قیمت در قانون بودجه سال ۹۹ نیز وجود داشت اما دولت روحانی از تصویب ضوابط اجرایی آن خودداری کرده بود. طبق آمارهای رسمی سازمان امور مالیاتی، درآمد ناشی از این محل تاکنون صفر بوده است.
یکی از برنامه‌های خاندوزی وزیر اقتصاد، توسعه پایه‌های مالیاتی از جمله مالیات بر مجموع درآمد است که قرار است تا یک ماه آینده لایحه آن به تکمیل و به دولت برود. لایحه مذکور باوجود تدوین آن توسط وزارت اقتصاد در دولت قبل به دلایل نامعلومی مسکوت ماند. با اجرای این آیین‌نامه، خانهها و باغ‌ویلاهایی که ارزش روز آنها بالاتر از ۱۰ میلیارد تومان باشد، به‌صورت پلکانی مشمول پرداخت مالیات بر دارایی سالانه هستند.
در سال‌های اخیر، در جریان گسترش چتر مالیاتی، به‌منظور تغییر ریل بودجه‌ای دولت از درآمدهای نفتی به درآمدهای مالیاتی، دریافت مالیات از دارایی‌ها که بیشتر طبقه ثروتمند جامعه را دربرمی‌گیرد، در دستور کار دولت‌ها قرار گرفته است. در بندهایی از قوانین بودجه سالانه، درآمدهایی از این محل‌ها، نظیر مالیات بر خانه‌های خالی و مالیات بر خانهها و خودروهای لوکس و گران‌قیمت شناسایی شد؛ اما آهنگ پیشبرد این سیاست‌ها به‌قدری کند بوده که حتی دولت‌ها نیز هیچ‌گاه به این درآمدها اتکا نکرده‌اند؛ حالا اما، در شرایطی که ۴۰روز از تصویب آیین‌نامه اجرایی نحوه اخذ مالیات از واحدهای مسکونی و ویلاهای گران‌قیمت، ذیل بند خ تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۰، مشهور به «قانون مالیات بر خانه‌های لوکس»، در هیأت وزیران و ابلاغ آن از معاون اول رئیس‌جمهوری به وزارتخانه‌های اقتصاد، راه و شهرسازی، کشور، دادگستری و صنعت، معدن و تجارت می‌گذرد، سازمان امور مالیاتی نیز آیین‌نامه اجرایی در مورد نحوه محاسبه و دریافت مالیات از این خانهها را به ادارات مالیاتی ابلاغ کرده تا این خانهها فقط یک‌قدم با صدور قبض‌های مالیاتی و پرداخت حقوق دولت فاصله داشته باشند؛ قدمی که انتظار می‌رود به سرعت و با تدبیر سازمان امور مالیاتی برداشته شود.
نرخ‌های مالیاتی خانهها و باغ‌ویلاهای لوکس به اینگونه است که این املاک باید به ازای مازاد ارزش روز از ۱۰ میلیارد تومان تا ۱۵ میلیارد تومان ۰.۱ (یک دهم) درصد کل ارزش را به‌عنوان مالیات سالانه بپردازند. همچنین به ازای ارزش ۱۵ تا ۲۵ میلیارد تومان، باید ۰.۲(دودهم) درصد مالیات سالانه پرداخت شود. به ازای مازاد ۲۵ تا ۴۰ میلیارد تومان نیز باید سالانه ۰.۳ (سه دهم) درصد مالیات پرداخت شود و خانهها و باغ‌ویلاهای با ارزش بیش از ۴۰ میلیارد تومان هم باید به ازای مازاد ۴۰ تا ۶۰ میلیارد تومان نسبت ۰.۴ (۴ دهم) درصد مالیات بپردازند. همچنین خانه‌های با ارزش بالای ۶۰ میلیارد تومان باید نسبت به مازاد این مبلغ سالانه ۰.۵ (نیم درصد) از ارزش روز را به‌عنوان مالیات به خزانه واریز کنند. البته رقم این مالیات در مقایسه با ارزش خانهها و باغ‌های لوکس رقم دندان‌گیری نیست و به‌عنوان نمونه، یک خانه یا باغ‌ویلای ۱۵ میلیاردی در سال‌جاری درنهایت فقط باید ۵ میلیون تومان مالیات پرداخت کند و مالیات یک خانه ۷۰ میلیارد تومانی نیز از ۲۰۰ میلیون تومان در سال فراتر نمی‌رود. بررسی نسبت مالیات به ارزش ملک در این حوزه حاکی از این است که مالیات سالانه یک خانه یا باغ‌ویلای ۱۵ میلیارد تومانی معادل ۰.۰۳ درصد ارزش روز آن خانه یا باغ‌ویلا است و این نسبت برای خانه ۷۰ میلیارد تومانی نیز به ۰.۲۹ درصد می‌رسد.
در آیین‌نامه اجرایی بند خ تبصره۶ قانون بودجه۱۴۰۰ اعلام شده وزارت راه و شهرسازی (به‌عنوان متولی سامانه املاک و اسکان کشور)، وزارت صنعت، معدن و تجارت (به‌عنوان متولی سامانه املاک و مستغلات)، وزارت کشور (متولی سازمان همیاری شهرداری‌ها و دهیاری‌ها) و سازمان ثبت اسناد و املاک به ارائه اطلاعات املاک گران‌قیمت ظرف ۱۵روز از زمان درخواست، به سازمان امور مالیاتی مکلف هستند. همچنین در این آیین‌نامه، مدت‌زمان اتمام ثبت اطلاعات در سامانه املاک و اسکان کشور که در اختیار وزارت راه و شهرسازی است پایان آذر ۱۴۰۰ اعلام شده که البته بنا به اظهارات مسئولان این وزارتخانه احتمال دارد تا پایان سال نیز تمدید شود. نکته دیگر اینکه براساس آیین‌نامه، ملاک قیمت املاک لوکس، ارزش روز آنهاست و در املاک مشاعی، ابتدا ارزش کل ملک تعیین و سپس براساس قدرالسهم هر مالک، مالیات ستانده می‌شود. از دیگر نکات قابل‌توجه آیین‌نامه این است که خانه‌های لوکس در حال ساخت مشمول مالیات نیستند و پیش از زمان صدور گواهی پایان کار، این خانهها وارد چرخه مالیات‌ستانی نمی‌شوند.
طبق اعلام قانونگذار، سقف زمانی سازمان امور مالیاتی برای محاسبه ارزش واحدهای مسکونی و ویلاهای گران‌قیمت، پایان آذرماه امسال است؛ تا ۲ماه پس‌ازآن نیز باید مراتب احصا شده را به مالکان خانه‌های لوکس ابلاغ کند و اگر مالکان خانه‌های لوکس تا پایان بهمن امسال مالیات متعلقه را پرداخت نکنند، سازمان امور مالیاتی می‌تواند رأساً اقدام به وصول آن کند؛ ضمن اینکه سازمان ثبت اسناد از انتقال سند و جابه‌جایی واحدهای لوکس مشمول مالیات درصورت پرداخت‌نشدن آن، ممانعت خواهد کرد.
محمدرضا رضایی کوچی، نماینده مردم جهرم در مجلس شورای اسلامی و رییس کمیسیون عمران در این باره اظهار داشت: مالیات خانه‌های خالی و لوکس و زمین‌های بایر به این صندوق ملی واریز خواهند شد.
نماینده مردم جهرم با بیان اینکه دو میلیون واحد در کشور وجود دارد ادامه داد که خانه‌های خالی و لوکسی هستند که متقاضیان نمی‌توانند از این خانهها استفاده کنند و افزود: برای این خانهها مالیات‌هایی پیش بینی شده که ارزش آنها بین بازار و تقاضا تعادل ایجاد خواهد کرد.
رییس کمیسیون عمران مجلس با تاکید اینکه در طرح جهش تولید مسکن بار اضافی بر بانک‌ها تحمیل نخواهد شد، گفت: تسهیلاتی که سالانه بانک‌ها پرداخت می‌کنند بسمت صندوق توسعه مسکن، تولید و اشتغال هدایت خواهد شد.
