به گزارش خبرگزاری فارس از بیرجند، سال ۸۸ طرحی با عنوان برنامه ملی زعفران در خطه زعفران‌خیز کشور یعنی خراسان‌جنوبی و رضوی تدوین و به دولت و مجلس فرستاده شد و در سال ۹۱ هم مصوب و مقرر شد ردیف بودجه‌ای برای آن در مجلس تعریف و اجرایی شود.
طرحی که در آن مشارکت و اجماع آرای همه دست اندرکاران امر اعم از دولتی، خصوصی، تولیدی و صادراتی دیده شد و تدوین آن هم با مشارکت همه این بخش ها بود. به اذعان کارشناسان، این مصوبه طرحی جامع و دربرگیرنده همه ابعاد است که دست اندرکاران اجرای آن می توانند بیش از ۹۰ درصد مشکلات گریبانگیر این محصول راهبردی را برطرف کنند.
بنابراین گزارش طلای سرخ در وسعت بیش از ۷۰ هزار هکتار از زمین های خراسان رضوی و جنوبی که از استان‌های خشک و کم آب کشور هم محسوب می شوند کشت شده و معاش بیش از ۱۶۰ هزارخانوار را تامین می کند.
در طرح جامع و ملی زعفران همه ابعاد از تولید و راندمان در واحد سطح تا کیفیت، فرآوری، بسته بندی، برندسازی، ثبت ژنتیکی، صادرات، بازاریابی و حفظ بازار جهانی دیده شده است.
درحال حاضر ۱۲ سال از تدوین طرح جامع زعفران و ۱۰ سال هم از زمان تصویب آن در مجلس و دولت می گذرد اما تاکنون هیچ اقدام موثری برای اجرایی شدن آن انجام نشده است.
جالب اینجاست که شورای ملی زعفران سال طرح جامع جهش تولید وصادارت زعفران ایران را هم در ۶ محور تهیه و تدوین کرد و برای تصویب به هئیت دولت فرستاد که در کمیسیون فرعی اقتصادی دولت وقت رد شد.
با این تفاسیر باید گفت شورای ملی زعفران که یک تشکل خصوصی ست و وظیفه اش مشاوره است کارش را در این مدت به درستی انجام داده و اگر این طرح ها راه به جایی نبرده است به کم کاری دولت های قبل که قدرت حاکمیتی و اجرایی داشته اند بر می‌گردد.
اهداف اقتصادی طرح جامع زعفران
در این قسمت متولیان امر ۹ هدف را مد نظر داشتند که افزایش میانگین عملکرد در واحد سطح از ۳.۵ به ۸.۵ کیلو گرم در هکتار، ارتقای کیفیت محصول، دستیابی به بازارهای جدید زعفران، بهره مندی از نتایج کاربردی طرح های تحقیقاتی در تنوع بخشی به فرآورده های این محصول، بازگشت هرچه بیشتر ارزش افزوده زعفران به کشور، ساختار غیر دولتی مناسب در امر سامان دهی امور تولید، فرآوری، بازاریابی و صادرات زعفران، اختصاص ردیف های تسهیلاتی و سرمایه در گردش، اصلاح و بهینه سازی استانداردهای موجود و ارتقای جایگاه زعفران ایران در سازمان استاندارد جهانی از جمله اهداف اجرایی شدن این طرح محسوب می شود.
همچنین طرح جامع محصول زعفران ایران شامل ۶ طرح کلی در قالب ۱۱۲ پروژه است که این ۶ طرح شامل طرح بهبود تولید و ارتقای مهارت زعفرانکاران با ۲۶ پروژه، طرح بهبود فرآوری و بسته بندی زعفران با ۱۶ پروژه، طرح بهبود بازاریابی و تجارت خارجی زعفران با ۱۰ پروژه، طرح بهبود تحقیقات زعفران با ۲۹ پروژه، طرح بهبود ساختار و قوانین زعفران با ۱۰ پروژه و طرح بهبود تدوین استانداردهای زعفران با ۲۱ پروژه است.
متولیان تدوین طرح جامع زعفران برای اجرای این طرح ها و پروژه های زیر مجموعه آن ۳ هزار و ۳۰۶ میلیارد ریال اعتبار پیشنهاد دادند که از این مبلغ سهم دولت هزار و ۳۱۳ میلیارد ریال و معادل ۳۹.۷۱ درصد، سهم تسهیلات بانکی هزار و ۳۷۱ میلیارد ریال و معادل ۴۱.۴۵ درصد و سهم آورده ۶۲۲ میلیارد ریال و معادل ۱۸.۸ درصد است. این طرح برای افق ده ساله تهیه شد که دارای دو برنامه ۵ ساله اول و دوم است.
برنامه اول از ۸۹ تا ۹۳ و برنامه دوم از سال ۹۴ تا ۹۸ مدت زمان اجرای آن تعیین شده است.با این تفاسیر حدود سه سال از برنامه دوم طرح جامع زعفران هم براساس پیش بینی های انجام شده می گذرد اما هنوز از اجرای طرح خبری نیست.
اعتباری تخصیص نیافت تا اجرایی شود
آن طور که مهندس «محسن احتشام» عضو شورای ملی زعفران به خبرنگار فارس از بیرجند گفت: طرح جامع زعفران که سال ۸۸ در ۶ محور اساسی تهیه شد به واسطه پای کار نیامدن دولت های قبل هیچ اتفاقی برای آن نیفتاد یعنی اعتبار آن تامین نشد تا بخواهد عملی و اجرایی شود.
وی با بیان این که تشکل هایی مانند شورای ملی زعفران به واسسطه این که جزء بخش خصوصی هستند هیچ گونه نقش اجرایی و حاکمیتی ندارند، می افزاید: تشکل های بخش خصوصی فقط می توانند نقش مشاوره ای داشته باشند که شورای ملی زعفران در این زمینه با تدوین طرح جامع بهبود زعفران در سال ۸۸ و طرح جامع جهش تولید و صادرات زعفران در سال ۹۸ به وظیفه اش به خوبی عمل کرده است و اگر دولت های قبل هم به وظایفش عمل می کردند شاید شرایط این محصول استراتژیک و خاص ایران در جهان بهتر از این بود.
تهیه طرح جامع جهش تولید و صادارت سال ۹۸
به گفته وی طرح جامع جهش تولید و صادرات زعفران که سال ۹۸ هم تهیه و تدوین شد دارای ۶ محور اساسی در حوزه تولید و بازار یابی این تک محصول جهانی ایران بود که با ابراز تاسف این طرح هم در کمیسیون فرعی اقتصادی هیئت دولت قبل رد شد.
وی ادامه می دهد: اگر این طرح رای می آورد به طور حتم می توانست مرهمی بر زخم زعفران زحمت کش که عایدی چندانی از این محصول نصیب آن ها نمی شود بود اما حامی نبودن دولت های قبل طی این مدت سبب شد تا ضربه اساسی به زعفران کاران که بیشتر زحمت را محتمل می شوند وارد شود.
آب از آب تکان نخورد
آن طور که عضو دیگر شورای ملی زعفران به خبرنگار فارس از بیرجند هم می گوید: بعد از گذشت ۱۲سال از زمان تهیه و ۱۰سال از موقع تصویب طرح جامع زعفران هیچ اتفاقی نیفتاده و آب هم از آب تکان نخورده است یعنی هنوز این طرح در همان نقطه تهیه و تصویب مانده و دولت های قبل هیچ قدمی برای اجرایی شدن آن برنداشته است.
«حسینی زرگل» می افزاید: سوال دیگری که مطرح می شود این است که آیا بعد از گذشت ۸ سال نمی توان حامی مالی دیگری را وارد میدان کرد تا اجرای طرح جامع زعفران استارت بخورد و گامی موثر برای رونق این محصول مزیت دار و ویژه برداشته شود؟
عضو شورای ملی زعفران در پاسخ به پرسش مطرح شده این طور می گوید که بخش عمده ای از طرح جامع زعفران زیربنایی است و به همین دلیل اجرایی شدن آن هم به دولت برمی گردد.
به عنوان مثال دولت باید زیرساخت لازم برای آزمایشگاه های کنترل کیفیت، انجام طرح تحقیقاتی، افزایش تولید در واحد سطح یا کاربرد زعفران در صنایع آرایشی یا نقش توسعه بازارهای فعلی در بازارهای هدف را فراهم کند.
خیلی به ندرت اتفاق می افتد که حامی مالی داخلی و یا خارجی اجرای چنین طرحی را بر عهده بگیرد زیرا به فرض محال هم اگر چنین موضوعی اتفاق بیفتد با چه پشتوانه ای می تواند کار را عملیاتی کند بنابراین اجرایی شدن کارهای زیربنایی وظیفه دولت است.حسینی با بیان این که وظیفه دولت سرمایه گذاری در کارهای زیربنایی و اساسی است تا وقتی تولید به انبوه رسید تولید کننده نگران بازار نباشد می افزاید: نقش دولت ها خیلی تاثیرگذار است و این مربوط به ایران نیست بلکه در همه نقاط دنیا همین طور است.
انتهای پیام/۳۶۳۵/ی
