ماموریت حساس مردِ هسته‌ای در ایران

این سفر درست پیش از نشست فصلی شورای حکام 35 کشور عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی (24 تا 25 نوامبر) صورت می‌گیرد و به گفته دیپلمات‌ها علی‌رغم فضاسازی‌های اخیر، احتمالاً  هیچ اقدامی علیه ایران انجام نخواهد شد، چراکه آنها نمی‌خواهند با این اقدام به مذاکراتی که قرار است چند روز پس از آن -29 نوامبر- در وین آغاز شود، آسیبی برسانند.

وی قرار است پیش از ظهر سه‌شنبه با «محمد اسلامی» معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی و بعدازظهر با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران ملاقات خواهد کرد. اگرچه این نخستین دیدار گروسی با امیرعبداللهیان است، اما ۲۱ شهریور ماه گروسی در اولین سفرش از زمان آغاز به کار دولت جدید با محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی در محل این سازمان ملاقات کرد. پس از آن اسلامی در جمع خبرنگاران اعلام کرد که گروسی قرار است دوباره به تهران بازگردد و اکنون بعد از حدود ۲ ماه و نیم این سفر انجام می‌شود.

مأموریت ویژه گروسی در تهران

گروسی روز دوشنبه درباره سفرش به تهران در توئیتی نوشت: «امروز به تهران سفر می‌کنم تا با مقامات ایرانی دیدار کنم و به سؤالات مهم در ایران بپردازم. امیدوارم بتوانم یک کانال ثمربخش و مشارکتی برای گفت‌وگوی مستقیم ایجاد کنم تا آژانس بتواند فعالیت‌های راستی آزمایی ضروری را در این کشور از سر بگیرد».

سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در نشست هفتگی با خبرنگاران با اشاره به سفر گروسی به تهران گفت: «همواره سعی شده روابط ایران و آژانس فنی و در چارچوب پادمان و اساسنامه و رویه‌های آژانس باشد. امیدواریم این سفر همچون قبل سازنده باشد. همواره به آژانس توصیه‌ کرده‌ایم در مسیر همکار‌ی‌های فنی باقی بماند و اجازه ندهد برخی کشورها اغراض سیاسی خود را به نام آژانس جلو ببرند. در چارچوب تحولات و براساس شرایط تصمیم لازم را اتخاذ می‌کنیم».

 این دیپلمات ارشد ایرانی درباره سفر گروسی عنوان کرد: «موضوعاتی بین ایران و آژانس است که سعی کرده‌ا‌یم در چارچوب فنی انجام شود. از آژانس در همان چارچوب خواستیم کار را جلو ببرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به خوبی می‌داند تمامی خرابکاری‌ها و اعمال تروریستی که توسط رژیم صهیونیستی در خاک ایران صورت گرفته که متاسفانه با سکوت برخی کشورهای مدعی همراه بوده است، تاثیر قابل توجهی بر برخی ابعاد فنی گذاشته و بین ما و آژانس این موضوع در سطح و چارچوب خود پیگیری شده و هم در این سفر پیگیری می‌شود».

فضای تنش‌آلود روابط تهران و آژانس

در حالیکه به نظر می‌رسد به موازات دعوت رسمی از رافائل گروسی، رئیس آژانس انرژی اتمی برای سفر به تهران و رایزنی با مقامات کشور، ایران تعمداً روند آگاهی بخشی و رفع ابهامات را با هدف تلطیف فضای تعامل در آستانه از سرگیری مذاکرات وین در انتهای نوامبر، کلید زده است، وال استریت ژورنال روز سه‌شنبه گذشته گزارشی منتشر کرد مبنی بر اینکه ایران تولید قطعات سانتریفیوژ را در سایت کرج در شرایطی از سر گرفته است که از یک‌سو به دلیل آسیب دوربین‌های نظارتی در حمله منتسب به اسرائیل و از سوی دیگر به دلیل عدم اجازه به بازرسان جهت نصب دوربین‌های جدید [با توجه به تحقیقات جاری و تشدید تدابیر امنیتی]  امکان ضبط تصاویر وجود نداشته است.

لارنس نورمن، خبرنگار روزنامه وال‌استریت‌ژورنال در این گزارش مدعی شده است که دیپلمات ها می گویند ایران ساخت تجهیزات سانتریفیوژ پیشرفته در نبود نظارت آژانس آغاز کرده است و به باور وی تولید سانتریفیوژهای پیشرفته در فقدان فرآیندهای نظارتی در تسا منجر به پیچیده‌تر شدن مذاکرات هسته‌ای پیش رو خواهد شد.

وی ادامه داد: «ناتوانی در بازگرداندن نظارت همچنین احتمال پیگیری قطعنامه‌های شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را افزایش می‌دهد که در نشست هفته آینده خود ایران را محکوم کند». داونپورت بر این باور است که در صورت موفقیت‌آمیز نبودن سفر گروسی به تهران، «پیگیری قطعنامه در هفته آینده تعجب آور و نامناسب نخواهد بود، اما این امر پیامدهایی برای مذاکرات احیای برجام خواهد داشت».

خانم داونپورت با اشاره به سخنان رئیس‌جمهور ایران پیش از آخرین نشست فصلی در سپتامبر مبنی بر اینکه «اقدام غیرسازنده شورای حکام می تواند مذاکرات برجام را مختل کند»، مدعی شد که اگر ایران در مورد احیای توافق هسته‌ای جدی است، این وظیفه تهران است که با همکاری مناسب با آژانس مانع تبدیل شدن کرج به عامل مخرب شود.

تشدید تنش‌ها با تعمیق شکاف اطلاعاتی آٰژانس در ایران

کلسی داونپورت همچنین در مقاله‌ای مشترک با جولیا مسترسون، عضو ارشد انجمان کنترل تسلیحات مدعی شده است که عدم همکاری موثر میان تهران و آژانس، تنش ها را به شکل بی‌سابقه‌ای گشسترش داده است.

نویسندگان معتقدند که امتناع ایران از دسترسی بازرسان به سایتی در ایران که در آن قطعات سانتریفیوژ تولید می‌شود، تنش‌ها را در آستانه از سرگیری مذاکرات برای بازگرداندن توافق هسته‌ای 2015، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تشدید می‌کند.

بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران، که در 17 نوامبر نهایی شد، بازرسان در ماه اکتبر دو بار برای دسترسی به تاسیسات ساخت قطعات سانتریفیوژ کرج برای نصب دوربین‌های جدید /یا تأیید عدم تولید قطعات تلاش کردند. از سر گرفته شد. در هر دو مورد، ایران به آژانس اجازه بازدید از این تاسیسات را نداد. ایران به طور مشابه در ماه سپتامبر از دسترسی به بازرسان خودداری کرد، اما وضعیت اکنون جدی‌تر است زیرا گزارش‌ها حاکی از آن است که تاسیسات کرج فعالیت خود را از سر گرفته و در حال تولید قطعات سانتریفیوژ است. این ناکامی در همکاری، تلاش‌ها برای بازگرداندن توافق را با ایجاد شکاف‌هایی در پرونده نظارتی برنامه هسته‌ای ایران به خطر می‌اندازد که بازگرداندن رژیم راستی‌آزمایی برجام را دشوارتر - اگر نگوییم غیرممکن - می‌سازد و گمانه‌زنی درباره فعالیت‌های غیرقانونی در ایران را تحریک می‌کند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از فوریه زمانی که ایران پایبندی خود به مفاد نظارتی برجام را به عنوان بخشی از کارزار خود برای تحت فشار قرار دادن ایالات متحده برای بازگشت به توافق هسته‌ای کاهش داد، قادر به بازرسی سایت نبود. با این حال، بر اساس یک ترتیب ویژه که بین تهران و آژانس مذاکره شد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توانست دوربین‌های آن سایت (و سایر سایت‌ها) را با این درک که آژانس پس از بازیابی برجام، داده‌های ثبت‌شده را دریافت خواهد کرد، نگه دارد. ایران دوربین‌ها را در ماه ژوئن پس از آسیب دیدن دوربین‌های کرج در حمله به تاسیسات از کرج خارج کرد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی معتقد است که طبق توافقنامه 12 سپتامبر بین آژانس و ایران که به بازرسان اجازه می‌داد تا تجهیزات نظارتی را در برخی از تأسیسات هسته‌ای سرویس کنند، باید می‌توانست دوربین‌های جدیدی نصب کند، اما تهران مدعی است که سایت کرج در آن قرارداد تحت پوشش قرار نگرفته است.

ایران در نامه‌ای در 28 اکتبر به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که «در حال بررسی است که آیا تروریست‌ها از دوربین‌های آژانس برای حمله به مجتمع استفاده کرده‌اند یا خیر»، احتمالاً با اشاره به خرابکاری ژوئن که به دوربین‌ها آسیب رساند، و درخواست همکاری آژانس با آن تحقیق

در گزارش 17 نوامبر، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت که او این ایده را که دوربین‌های آژانس می‌توانستند به حمله کمک کنند، "قاطعانه" رد می‌کند و به ایران پیشنهاد داد که دوربین‌ها را در حضور بازرسان آژانس بررسی کند.

در این گزارش گفته نشده است که ایران عملیات در کرج را از سر گرفته است، اما آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به نصب بیش از 170 سانتریفیوژ پیشرفته IR-6 در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم فردو از زمان آخرین گزارش آژانس در ماه سپتامبر اشاره کرده است. مقاله ای در 16 نوامبر در وال استریت ژورنال گزارش داد که ایران در ماه اوت فعالیت خود را در کرج از سر گرفت و از آن زمان تاکنون قطعاتی برای حدود 170 سانتریفیوژ تولید کرده است.

این نشان می دهد که برخی از قطعات سانتریفیوژ IR-6 در فردو می توانسته در کرج تولید شده باشد. اما صرف نظر از اینکه این سایت منبع سانتریفیوژهای IR-6 است یا خیر، هرگونه تولید بدون نظارت در این تأسیسات نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند و بدون شک این گمانه‌زنی را به وجود می‌آورد که ایران در حال تولید سانتریفیوژها بدون نظارت است.

همچنین بهره برداری از این تاسیسات بدون دوربین های موجود، حفظ درک آژانس از برنامه هسته ای ایران و بازسازی تاریخ آن در صورت احیای برجام را برای آژانس دشوارتر می کند.

در ماه اکتبر، گروسی نسبت به اهمیت بازسازی دوربین های آژانس بین المللی انرژی اتمی در کرج قبل از از سرگیری عملیات در این تاسیسات هشدار داد. گزارش 17 نوامبر بار دیگر تاکید کرد که دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای حفظ تداوم دانش برای از سرگیری نظارت و راستی‌آزمایی مورد نیاز برجام در صورت احیای توافق، «ضروری» است.

علاوه بر این، شکست ایران در همکاری با آژانس، این احتمال را افزایش می‌دهد که شورای حکام آژانس در نشست هفته آینده قطعنامه‌ای را برای محکوم کردن ایران دنبال کند - اقدامی که می‌تواند مذاکرات برای بازگرداندن برجام را پیچیده کند.

ایران در آخرین جلسه هیئت مدیره با امضای توافقنامه دسترسی در 12 سپتامبر که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استدلال می‌کند باید شامل نصب مجدد دوربین‌ها در کرج باشد، به سختی از چنین انتقادی اجتناب کرد. آن کلر لژاندر، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه در بیانیه ای در 18 نوامبر گفت که هیئت مدیره آژانس بین المللی انرژی اتمی باید "پیام قوی" را ارسال کند که ایران باید "بدون تاخیر به اجرای تمام تعهدات و تعهدات خود در قبال آژانس بازگردد." در حالی که پیگیری قطعنامه ای در مورد توهین به ایران با توجه به ناکامی تهران در همکاری با آژانس مناسب است، کشورها ممکن است با توجه به اینکه مذاکرات برای بازگرداندن برجام در 29 نوامبر از سر گرفته می شود، تمایلی به انجام این کار نداشته باشند. ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران در ماه سپتامبر هشدار داد که هرگونه اقدامی توسط هیئت مدیره آژانس بین المللی انرژی اتمی پیامدهای منفی برای مذاکرات در مورد برجام خواهد داشت.

در فردو، سانتریفیوژهای پیشرفته تازه نصب شده، در صورت عملیاتی شدن، ظرفیت غنی سازی ایران در تاسیسات سخت شده را به میزان قابل توجهی افزایش خواهند داد، با توجه به اینکه ماشین های IR-6 در غنی سازی اورانیوم بسیار کارآمدتر از IR-1 هستند. ایران همچنین تجربه محدودی در زمینه غنی‌سازی IR-6 دارد، بنابراین ادامه تولید، نصب و بهره‌برداری به دانشی که ایران به دست می‌آورد می‌افزاید که در صورت احیای برجام قابل برگشت نیست. راه‌حل‌های خلاقانه همچنان می‌توانند خطر گسترش تسلیحات هسته‌ای ناشی از این دستاوردهای دانش را کاهش دهند و اجازه دهند مزایای عدم اشاعه برجام احیا شود، اما هر چه ایران دانش بیشتری به دست آورد، مذاکره با این راه‌حل‌ها چالش‌برانگیزتر خواهد بود.

در حالی که تحولات IR-6 و کرج نگران‌کننده‌ترین جنبه‌های گزارش 17 نوامبر است، آژانس همچنین خاطرنشان کرد که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران به سطوح بالاتر همچنان در حال رشد است. ذخایر اورانیوم غنی شده ایران به 20 درصد از 84.8 کیلوگرم (بر حسب وزن اورانیوم) به 113.8 کیلوگرم (بر حسب وزن اورانیوم) افزایش یافت. در حالی که هر گونه رشد در این ذخیره نگران کننده است، تولید 20 درصدی ایران در مقایسه با سه ماهه گذشته کند شده است. بر اساس گزارش آژانس، ایران به غنی‌سازی اورانیوم 20 درصدی در فردو ادامه می‌دهد، اما هیچ ماده غنی‌سازی شده تا آن سطح در کارخانه آزمایشی نطنز را که قبلاً برای تولید و ذخیره اورانیوم غنی‌شده تا آن سطح استفاده شده بود، ذخیره نکرده است.

ذخایر 60 درصدی از 10 کیلوگرم (بر حسب وزن اورانیوم) در سپتامبر به 17.7 (از نظر وزن اورانیوم) در گزارش 17 نوامبر افزایش یافت. ایران در اواسط ماه اوت روش تولید خود را برای غنی‌سازی اورانیوم به این میزان تغییر داد که منجر به افزایش میانگین تولید ماهانه اورانیوم غنی‌شده این کشور در مقایسه با آخرین گزارش فصلی به 60 درصد شد.

رشد ذخایر 20 و 60 به ویژه دردسرساز است زیرا این سطوح به اورانیوم با درجه تسلیحات بسیار نزدیکتر است (بالای 90 درصد). به عنوان مثال، غنی سازی تا 20 درصد، حدود 90 درصد از کار لازم برای غنی سازی تا درجه تسلیحات را تشکیل می دهد. با افزایش ذخایر، شکست ایران یا مدت زمانی که برای تولید اورانیوم غنی شده به اندازه تسلیحات برای یک بمب لازم است، کاهش می یابد. در حال حاضر، احتمال شکست ایران حدود یک ماه است (از 12 ماه زمانی که برجام به طور کامل اجرا شد). اگر ایران به تولید 20 درصدی با نرخ مشابه ادامه دهد، احتمالاً به اندازه کافی خواهد داشت که در صورت غنی‌سازی به درجه تسلیحات، برای یک سلاح در گزارش سه ماهه بعدی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (انتظار می‌شود در اواخر فوریه/اوایل مارس) کافی باشد. که باعث کاهش بیشتر شکست می شود.

ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از 2 تا 5 درصد نسبت به گزارش قبلی اندکی کاهش یافته و به 1622 کیلوگرم (بر حسب وزن اورانیوم) رسیده است و ذخایر اورانیوم غنی شده تا 2 درصد نیز اندکی به 559 کیلوگرم (اورانیوم وزنی) رسیده است. با این حال، جریان در این ذخایر تأثیری بر خطر گسترش کوتاه مدت یا زمان شکست ندارد. با این حال، رشد ذخایر در سطح 2 تا 5 درصد، زمان تولید اورانیوم مورد نیاز ایران برای بمب های اضافی را کاهش می دهد.

گزارش 17 نوامبر همچنین اشاره کرد که ایران برای اولین بار از محدودیت برجام در مورد 5060 سانتریفیوژ IR-1 (30 آبشار) در کارخانه غنی‌سازی نطنز خود را نقض کرده است. آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش داد که ایران آبشار دیگری از IR-1 را نصب کرده و برخی از کارهای مقدماتی را برای پنج آبشار دیگر تکمیل کرده است. این تعداد کل آبشارها را به 36 می رساند. اگر ایران نصب را تکمیل کند، حدود 6050 دستگاه IR-1 در آن تأسیسات خواهد داشت. (برای جزئیات بیشتر در مورد گزارش 17 نوامبر آژانس بین المللی انرژی اتمی به زیر مراجعه کنید).

در حالی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا، این بحران را با خروج بی پروا از برجام در ماه می 2018، اعمال مجدد تحریم ها بر خلاف توافق، و دنبال کردن کمپین فشاری که برای سلب منافع ایران از باقی ماندن در این توافق طراحی شده بود، به وجود آورد - همه اینها علیرغم توافق ایران. پایبندی به تعهداتش - اقدامات تهران اکنون تلاش‌هایی را برای بازگرداندن توافق به خطر می‌اندازد. تأخیر طولانی در بازگشت به مذاکرات در وین، عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ادامه نقض برجام که قابل برگشت نیست، همگی هدف اعلام شده تهران و واشنگتن را به خطر می‌اندازند: بازگرداندن پایبندی کامل به توافق هسته‌ای.

برای کاهش تنش ها قبل از از سرگیری مذاکرات در 29 نوامبر، هر دو طرف باید سیگنال هایی مبنی بر تمایل به مشارکت در تلاش های حسن نیت برای بازگرداندن توافق ارسال کنند. سفر گروسی به تهران در 23 نوامبر فرصتی برای ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی برای رسیدگی به بحران نظارتی کرج فراهم می کند. پرداختن به این موضوع احتمالاً به رفع برخی از نگرانی‌های آژانس در مورد حفظ دانش لازم برای بازگرداندن نظارت بر برجام کمک می‌کند و به جلوگیری از گمانه‌زنی در مورد انحراف سانتریفیوژها از تأثیر مخرب کمک می‌کند.

در حالی که ممکن است دولت بایدن اکنون تمایلی به انجام ژست‌هایی نداشته باشد که در تهران به عنوان توجیه کننده ادامه پیگیری اهرم فشار با افزایش بیشتر فعالیت‌های هسته‌ای تلقی شود، ایالات متحده می‌تواند گام‌های بشردوستانه به‌ویژه مرتبط با کمک‌های کووید-19 را در نظر بگیرد.

بر اساس گزارش 17 نوامبر خود، آژانس راستی آزمایی کرد که ایران علاوه بر ماشین های عملیاتی IR-1، آبشاری از 166 سانتریفیوژ IR-6 و همچنین زنجیره ای دیگر از 23 دستگاه IR-6 را نصب کرده است.

• نقض محدودیت های تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته نصب شده و ممنوعیت 10 ساله انباشت اورانیوم غنی شده از ماشین های پیشرفته. سال گذشته، ایران به آژانس اطلاع داد که قصد دارد مجموعا 19 آبشار در نطنز نصب کند که شامل 6 آبشار با استفاده از سانتریفیوژهای IR-1، 6 آبشار با سانتریفیوژهای IR-2m، 6 آبشار با استفاده از سانتریفیوژهای IR-4 و یک آبشار با استفاده از سانتریفیوژهای IR-6 است. علاوه بر 30 آبشار از 5060 سانتریفیوژ IR-1 که قبلاً توسط برجام نصب و مجاز شده است.

گزارش 17 نوامبر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره می‌کند که ایران به آزمایش، عملیات و انباشت اورانیوم غنی‌شده از سانتریفیوژهای مدل پیشرفته در تاسیسات غنی‌سازی نطنز ادامه می‌دهد. به طور مشخص، آژانس بین المللی انرژی اتمی دریافت که:

در کارخانه غنی سازی سوخت نطنز:

• از 13 نوامبر، ایران با استفاده از 31 آبشار سانتریفیوژ IR-1، شش آبشار سانتریفیوژ IR-2m و دو آبشار سانتریفیوژ IR-4، اورانیوم را تا 5 درصد غنی می کند. آژانس همچنین مشاهده کرد که در حالی که ایران سی و یکمین آبشار از ماشین‌های IR-1 را نصب کرده است، نصب برنامه ریزی شده چهار آبشار IR-4 باقی مانده، پنج آبشار IR-1 و یک آبشار سانتریفیوژهای IR-6 هنوز آغاز نشده بود. . کارهای مقدماتی برای برخی از این آبشارها در حال انجام است.

در کارخانه آزمایشی غنی سازی سوخت نطنز:

• از 8 نوامبر، ایران اورانیوم غنی شده 5 درصد را به دو آبشار متشکل از 164 سانتریفیوژ IR-4 و I64 IR-6 به ترتیب برای تولید اورانیوم غنی شده تا 60 درصد تغذیه کرده بود. طبق گزارش آژانس، ایران دم های تولید شده از این دو آبشار را به آبشارهای سانتریفیوژهای IR-5 و IR-6s برای تولید اورانیوم غنی شده تا 5 درصد تغذیه می کند.

• از 25 اکتبر تا نوامبر. در 8، آژانس راستی آزمایی کرد که ایران اورانیوم غنی شده تا 20 درصد را در یک سانتریفیوژ IR-6، یک آبشار از 10 سانتریفیوژ IR-6 و یک سانتریفیوژ IR-4 منفرد تغذیه می کند، اما محصول و دم در حال ترکیب مجدد هستند، بنابراین این به رشد ذخایر کمک نمی کند.

• آژانس مشاهده کرد که ایران به انباشت اورانیوم غنی شده تا 2 درصد اورانیوم 235 از آبشارهای نه سانتریفیوژ IR-4، پنج سانتریفیوژ IR-5، پنج سانتریفیوژ IR-6، ده سانتریفیوژ IR-6 و 19 سانتریفیوژ IR-6 ادامه داد. سانتریفیوژها به گفته آژانس، بخشی از این سانتریفیوژها در 23 اکتبر تولید اورانیوم غنی شده را متوقف کردند، در حالی که بقیه در طول دوره گزارش ادامه دادند.

• از 8 نوامبر، ایران به تولید اورانیوم غنی شده تا 2 درصد با استفاده از 18 سانتریفیوژ IR-1 و 33 سانتریفیوژ IR-2m ادامه می دهد.

• ممنوعیت تولید فلز اورانیوم را به مدت 10 سال نقض کرد. ایران در دسامبر 2020 آژانس بین المللی انرژی اتمی را از قصد خود برای تولید فلز اورانیوم مطلع کرد. در 18 می، آژانس راستی آزمایی کرد که ایران 2.42 کیلوگرم فلز اورانیوم طبیعی از 3.1 کیلوگرم اورانیوم طبیعی تولید کرده است.

از این میزان، ایران 0.85 کیلوگرم برای تولید 0.54 کیلوگرم اورانیوم به شکل سیلیسید اورانیوم استفاده کرد. در 25 اکتبر، آژانس راستی آزمایی کرد که ایران دو دسته سیلیسید اورانیوم حاوی 0.43 کیلوگرم اورانیوم غنی شده تا 20 درصد تولید کرده است.

گزارش 17 نوامبر آژانس تأیید می‌کند که ایران فرآیند چهار مرحله‌ای برای تولید سوخت جدید برای راکتور تحقیقاتی تهران را تکمیل کرده است و از ۲ نوامبر گذشته دو صفحه سوخت با استفاده از سیلیسید اورانیوم حاوی 0.25 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا 20 درصد ساخته است. 

آژانس راستی‌آزمایی کرد که تا 3 نوامبر، ایران 17 مجموعه سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران تولید کرده بود که چهار مورد آن قبلاً به راکتور منتقل شده بود.

• مقررات نظارت و راستی آزمایی مورد نیاز توافق هسته ای به حالت تعلیق درآمده است. ایران اجرای پروتکل الحاقی به توافقنامه پادمانی خود را در 23 فوریه 2021 به حالت تعلیق درآورد. در حالی که ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در 21 فوریه به ترتیبات مشترکی دست یافتند که به آژانس اجازه می داد از راه دور فعالیت های پادمانی اضافی خود را در ایران به مدت سه ماه ادامه دهد، این توافق منقضی شد. 24 ژوئن، پس از تمدید یک ماهه آن در 24 مه. تجهیزات نظارتی قرار بود در 24 آگوست خدمت کنند. در حالی که ایران به بازرسان اجازه دسترسی به برخی از تجهیزات را به دنبال توافق 12 سپتامبر با آژانس بین المللی انرژی اتمی داد، آژانس را از دسترسی به مرکز تولید قطعات سانتریفیوژ کرج منع کرد. 

در ماه جولای، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نامه‌ای به تهران خواستار تایید وضعیت چهار دوربین مداربسته نصب شده در کارگاه ساخت قطعات سانتریفیوژ در مجتمع TESA کرج شد. تهران در 4 سپتامبر به آژانس اجازه دسترسی داد. بازرسان دریافتند که از چهار دوربین، دو دوربین دست نخورده باقی مانده اند در حالی که یکی به شدت آسیب دیده و دیگری تخریب شده است. آژانس خاطرنشان کرد که ذخیره داده ها و واحد ضبط از دوربین تخریب شده در بقایای ارائه شده به بازرسان وجود ندارد.

آژانس بین المللی انرژی اتمی توانست اجزای ذخیره سازی داده ها را از دو دوربین سالم و دوربین آسیب دیده بازیابی کند اما هنوز قادر به خواندن و تفسیر داده ها نیست. بر اساس گزارش نوامبر، «بقایای دوربین تخریب شده - منهای واحد ضبط و رسانه ذخیره یا هر قطعه ای از آن - و سه دوربین دیگر که قبلاً در کارگاه نصب شده بودند، تحت مهر آژانس و AEOI قرار گرفته اند».

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دنبال تعویض دوربین‌ها در کرج، نامه‌ای به ایران ارسال کرد که نشان می‌داد توافق دسترسی منعقد شده در 12 سپتامبر، کارگاه کرج را مستثنی نمی‌کند و درخواست دسترسی فوری به تاسیسات را دارد. بر اساس گزارش 17 نوامبر، آژانس در دو نوبت در ماه اکتبر به دنبال دسترسی به تاسیسات کرج بود، اما ایران از همکاری کوتاهی کرد.

• تولید آب سنگین: برجام ذخیره آب سنگین ایران را به 130 متریک تن محدود می کند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از 23 فوریه 2021، زمانی که تهران دسترسی آژانس را بر اساس قانون هسته‌ای دسامبر 2020 محدود کرد، به تولید آب سنگین یا ذخایر آب سنگین ایران دسترسی نداشته است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش قبلی خود که در 7 سپتامبر منتشر شد، اشاره کرد که نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه کارخانه تولید آب سنگین ایران پس از 24 ژوئن به کار خود ادامه می‌دهد.

گزارش 17 نوامبر همچنین نشان می دهد که ایران همچنان به رعایت مفاد زیر از توافق ادامه می دهد:

• تبدیل رآکتور اراک: ایران هنوز ساخت رآکتور اراک را بر اساس طرح اولیه آن دنبال نکرده است.