به گزارش خبرنگار مهر، در ماه‌های اخیر بازار اجاره مسکن روز به روز ملتهب تر شده و هیچ یک از ابزارهای حمایتی از مستأجران از یک سو و کنترلی بازار اجاره مسکن از سوی دیگر نتوانسته به کاهش فشارهایی که روز به روز بر مستأجران بیشتر می‌شود، منجر شود.
کارشناسان اقتصاد مسکن معتقدند اگرچه اجاره بها تابعی از قیمت مسکن است و با توجه به افزایش شدید قیمت مسکن و جا ماندن اجاره بها از این قیمت در سال‌های گذشته، حال شاهد پر شدن این فاصله میان قیمت مسکن با اجاره بها (نسبت P به E) هستیم، اما یکی دیگر از عواملی که در افزایش اجاره مسکن مؤثر است، فاصله زیاد عرضه با تقاضاست که باید برای پر کردن این شکاف، ابزارهای مالیاتی خصوصاً مالیات بر خانه‌های خالی به کار بیاید تا مالکان به عرضه واحدهای مسکونی خالی خود ترغیب شوند.
این در حالی است که تا کنون بر اساس اعلام مدیران ارشد سازمان امور مالیاتی، هیچ برگه مالیاتی برای مالکان واحدهای خالی از سکنه صادر نشده است.
با این حال ستاد ملی مقابله با کرونا در اواخر خرداد امسال مصوبه خرداد سال گذشته خود در خصوص حمایت از مستأجران و ساماندهی بازار اجاره مسکن را تمدید کرد که بر اساس آن علاوه بر تعیین سقف افزایش اجاره مسکن برای قراردادهای تمدیدی اجاره مسکن، تسهیلات کمک ودیعه مسکن به مستأجران پرداخت شود.
سقف اجاره بها در ستاد کرونا: ۲۵ درصد / گزارش بانک مرکزی: ۵۰ درصد!
ستاد ملی مقابله با کرونا در حالی سقف ۲۵ درصدی اجاره بها را تعیین کرد که بر اساس گزارش بانک مرکزی از بازار مسکن در مهر ماه امسال، اجاره بها نسبت به ماه مشابه سال قبل (مهر ۱۳۹۹) افزایش ۴۸.۴ درصدی برای شهر تهران و ۵۱.۳ درصدی برای کل کشور داشته که عملاً شکست سیاست تعیین دستوری سقف اجاره بها را نشان می‌دهد.
معاون وزیر راه: طرح تعیین سقف ۲۵ درصدی اجاره بها موفقیت آمیز بود
محمود محمودزاده معاون وزیر راه و شهرسازی در پاسخ به این سوال که آیا متوسط افزایش ۴۶.۹ درصدی هزینه اجاره بها در تابستان ۱۴۰۰ برای خانوارهایی که تمدید قرارداد داشته‌اند، نشان دهنده شکست طرح تعیین سقف ۲۵ درصدی افزایش اجاره بها است، گفت: مصوبه ستاد ملی کرونا در حکم قانون بوده و لازم اجرا است.
محمود زاده تاکید کرد: با توجه به مصوبه ستاد ملی کرونا و حمایت و همکاری مراجع قضائی و عدم صدور حکم تخلیه برای مستأجران به جز استثناهای ۸ گانه، سال گذشته کاهش ۶۵ درصدی جا به جایی مستأجران را شاهد بودیم که نشان دهنده موفقیت این مصوبه است.
وام ودیعه مسکن به کجا رسید؟
همچنین یکی دیگر از برنامه‌هایی که ستاد ملی مقابله با کرونا برای حمایت از مستأجران طراحی کرد، اعطای تسهیلات ۷۰ میلیون تومانی ودیعه مسکن برای مستأجران تهرانی، ۴۰ میلیون برای کلانشهرنشینان و ۲۵ میلیون تومانی برای ساکنان سایر شهرها بوده که آمارها حاکی از شکست این طرح است.
مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا، اعطای این تسهیلات به مستأجرانی بود که تاریخ قرارداد اجاره آنها از ابتدای مهر ۱۳۹۹ تا پایان شهریور ۱۴۰۰ بود اما در شهریور ماه امسال دامنه زمانی مذکور به پایان پاییز امسال نیز کشیده و سقف زمانی پرداخت تسهیلات از سوی بانک‌ها به معرفی شدگان نیز تا پایان بهمن ماه امسال در نظر گرفته شد.
۸ درصد متقاضیان وام ودیعه گرفتند
بر اساس آمار منتشره از وزارت راه و شهرسازی تا کنون بیش از یک میلیون و ۶۴۰ هزار نفر متقاضی در سامانه تسهیلات کمک ودیعه مسکن ثبت نام کرده و از این تعداد بیش از ۶۳۰ هزار نفر به بانک‌ها معرفی شده و بیش از ۱۳۰ هزار نفر تسهیلات را دریافت کرده اند.
به عبارت دیگر تنها کمتر از ۸ درصد (۷.۹ درصد) مستأجران متقاضی دریافت تسهیلات ودیعه مسکن توانسته اند آن را دریافت کنند که گفته می‌شود بخش مهمی از آنها، تسهیلات گیرندگان ۲۵ و ۴۰ میلیون تومانی بوده و سهم دریافت کنندگان تسهیلات ۷۰ میلیون تومانی کمتر بوده است.
بانک‌ها سنگ اندازی می‌کنند
بسیاری از مستأجران از سنگ اندازی های بانک‌ها برای دریافت تسهیلات ودیعه مسکن گلایه مندند.
بررسی‌های میدانی خبرنگار مهر نشان می‌دهد بانک‌ها با رایزنی‌های وزارت راه و شهرسازی با بانک مرکزی و دستورالعملی که بانک مرکزی برای بانک‌ها مبنی بر سه گرفتن در اخذ تضامین از متقاضیان صادر کرده، چندان میانه خوبی نداشته و این دستورالعمل را مراعات نمی‌کنند.
رئیس بانک مرکزی: بانک‌ها پرداخت وام‌های خرد را تسهیل کنند
همچنین علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی در نشست دوره‌ای ۱۷ آبان با مدیران عامل بانک‌ها بر ساده گیری بانک‌ها در اعطای تسهیلات خُرد دستوری صادر کرد که تا کنون خبری از اجرای این بخشنامه رئیس کل بانک مرکزی از سوی بانک‌ها شنیده نشده است.
یک متقاضی وام ودیعه مسکن به خبرنگار مهر گفت: بعد از آنکه به سختی توانست دو ضامن رسمی دولتی برای وام ودیعه مسکن ۷۰ میلیون تومانی از یکی از شعب بانک «گ» تهیه کند، این بانک به آنها گفته فعلاً امکان پرداخت این تسهیلات نیست و احتمالاً یک ماه برای تأمین این اعتبار زمان می‌برد.
همچنین یکی دیگر از متقاضیانی که از وزارت راه و شهرسازی، پیامک معرفی به بانک را دریافت کرده است، می‌گوید بانک عامل می‌گوید اعتباری برای اعطای این تسهیلات ندارد.
برخی دیگر از متقاضیان نیز عمدتاً با سد بزرگ عدم وجود اعتبار برای این تسهیلات مواجهند و پاسخ بانک‌ها به آنها این است که فعلاً پرداختی برای وام ودیعه به مستأجران ندارند.
اعتبار ۱۰ هزار میلیارد تومانی وام ودیعه مسکن شفاف سازی شود
این در حالی است که بر اساس مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا و نیز اعلام محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، میزان اعتباری که برای طرح اعطای تسهیلات ودیعه مسکن در نظر گرفته شده ۱۰ هزار میلیارد تومان است بنابراین اگر این سقف پر شود انتهای طرح خواهد بود اما تا زمانی که سقف پر نشود محدودیتی در پرداخت وجود نخواهد داشت.
با توجه به اینکه تا کنون تنها ۱۳۰ هزار نفر تسهیلات ودیعه مسکن در نظر گرفته اند و با احتساب اینکه ۱۰۰ درصد این ۱۳۰ هزار نفر، وام ۷۰ میلیون تومانی گرفته باشند، ۹ هزار میلیارد تومان از اعتبار در نظر گرفته شده هزینه شده و هنوز هزار میلیارد تومان دیگر پابرجاست.
