با این برخورد دوگانه، این سئوال مطرح می‌شود که آیا از نظر مخالفان واکسن، متخصص خوب، متخصص هم‌رأی آنهاست؟ آیا این گروه، نظرات یک متخصص را تا زمانی قبول دارند که مطابق خواست آنها باشد؟ و خلاصه اینکه اگر هدف این افراد، آگاه‌سازی جامعه نسبت به ماهیت واکسن‌های کروناست، چرا صحبت‌های جدید متخصص مورد تأیید خود را منتشر نمی‌کنند؟
از تقابل مجازی تا تجمع حقیقی
انتشار صحبت‌های جدید دکتر سجادی درخصوص واکسن کرونا که با هدف شفاف‌سازی درباره صحبت‌های قبلی‌اش انجام گرفت، هرچند دیر اما چیزی شبیه آب روی آتش بود؛ البته فقط برای گروهی که به دور از لجاجت و تعصب، برای تصمیم‌گیری درباره تزریق واکسن کرونا دنبال دلایل و تاییدیه‌های قابل اعتماد بودند. در این میان اما، مرغ برخی مخالفان واکسن همچنان یک پا دارد و تاکیدات صریح دکتر سجادی هم نتوانسته به تغییر رویه آنها منجر شود؛ همان متخصص برجسته‌ای که این افراد در 2، 3 ماه گذشته برای اثبات مضر و خطرناک بودن واکسن، مرتب به اظهارنظرهایش استناد می‌کردند.
ماجرای صف‌بندی موافقان و مخالفان واکسن کرونا در فضای مجازی از همان روزهای ابتدایی ورود واکسن به کشور کلید خورد اما بعد از اینکه با گسترش واردات واکسن، شرایط برای واکسیناسیون عمومی فراهم و زمزمه‌های الزام تزریق واکسن برای تمام واجدین شرایط مطرح شد، دوگانه موافق و مخالف واکسن از فضای مجازی به فضای حقیقی کشیده شد و در چند مورد هم، تجمعاتی در مخالفت با واکسیناسیون اجباری برگزار شد. آنچه بیش از همه در جریان این تقابل مجازی و به دنبالش در تجمعات ضد واکسن جلب توجه می‌کرد، تلاش مخالفان در ضریب دادن به موضع خود با کمک گرفتن از نظرات دانشمندان و متخصصان هم‌عقیده و هم‌رأی داخلی و خارجی بود که از قضا، دکتر سید حمید سجادی هم یکی از برجسته‌ترین این چهره‌ها محسوب می‌شد.
ما به شما می‌گوییم نظر آقای دکتر چیست!
صحبت‌های دکتر سجادی در معرفی ساختار واکسن‌های ژنتیکی و آثار و عوارض خطرناک آن، در زمان انتشار، به سرعت در فضای مجازی دست به دست شد و مبنای استدلال مخالفان واکسن قرار گرفت. اما آنچه درواقع اتفاق افتاد، بهره‌برداری گزینشی از این اظهارنظر کارشناسی بود. به عبارت دیگر معضل انتشار تقطیع‌شده، دامن صحبت‌های دکتر سجادی را هم گرفت و جبهه ضد واکسن با تعمیم مخالفت او با واکسن‌های ژنتیکی به کلیت واکسن کرونا، از نقطه نظرات انتقادی او در جهت تخریب کل جریان واکسیناسیون کرونا استفاده شد. اینطور است که اگر به صفحات مخالفان واکسن در اینستاگرام مراجعه کنید، در اغلب آنها حداقل یک پست ضد واکسن براساس اظهارنظرهای دکتر سجادی می‌بینید.
درحالی‌که با بررسی متن صحبت‌های این متخصص برجسته به روشنی مشخص می‌شود محور تمام صحبت‌های مطرح شده در آن گفت‌وگو، تشریح خطراتی است که واکسن‌های ژنتیکی می‌تواند برای سلامت ارگان‌های مختلف بدن داشته باشد. انعکاس و انتشار گزینشی صحبت‌های آقای دکتر، وقتی بیشتر جلب توجه می‌کند که بخش مهمی از این گفت‌وگو اصلاً به اطلاع مخاطبان نرسید؛ آنجا که دکتر می‌گوید: «حالا خدمت شما بگویم که اصلاً چه واکسنی خوب است؟ الان دو تا واکسن هست؛ یکی واکسن سینوفارم چین است که درواقع ویروسِ کشته‌شده است، یکی هم واکسنِ برکت ایران. همسر من می‌گوید که اگر واکسن اجباری بشود، من می‌روم ایران، واکسن برکت می‌زنم.»
القصه، این جریان که در ادامه به گروه‌های تلگرامی و واتس‌اپی و برخی سایت‌ها هم سرایت کرد، باعث شد هرچند دیر اما بالاخره حدود دو هفته قبل این استاد پیشکسوت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شخصاً وارد عمل شده و درباره صحبت‌های قبلی خود روشنگری کند.
*صحبت های جدید دکتر سجادی: همه نکاتی را که درباره واکسن گفتم در مورد واکسن‌های تزریق ژنتیکی بود
صدایش را درنیاورید!
این بار اما صحبت‌های دکتر سجادی برخلاف گفت‌وگوی قبلی و دیگر اظهارنظرهایش در لایوهای اینستاگرامی، با اقبال طیف مخالف واکسن مواجه نشد. گویی نه خانی آمده و نه خانی رفته. انگار در یک حرکت هماهنگ و آگاهانه، همه فعالان این طیف در فضای مجازی قصد کردند این فیلم را نادیده بگیرند و با عدم بازنشرش، کاری کنند صدای روشنگری آقای دکتر به گوش مردم نرسد؛ مخاطبانی که با اعتماد به نظرات کارشناسی همین متخصص – البته به روایت این صفحات - قید تزریق واکسن را زده‌اند.
در فیلم کوتاه 2 دقیقه‌ای که به‌تازگی منتشر شده، آقای دکتر به صراحت می‌گوید: «زمان ویدئویی که من درخصوص واکسن صحبت کردم، ۴۵ دقیقه بود و اگر قرار باشد به صورت تقطیع شده منتشر شود، نتیجه درستی نخواهد داشت. همه نکاتی را که درباره واکسن گفتم در مورد واکسن‌های تزریق ژنتیکی بود و اصلاً راجع به واکسن سینوفارم، برکت و دیگر واکسن‌های تولید داخل نبود. ما در واکسن‌های برکت و سینوفارم هیچ انتظاری نداشتیم و نداریم که در طویل المدت مشکلی برای افراد به‌وجود بیاورند. درخصوص واکسن‌هایی هم که صحبت شد، در بازه زمانی طولانی بود. در آن بخش‌هایی که من به نقل از پزشکان آمریکا و اروپا نقل کردم که ممکن است واکسن‌های ژنتیکی تا ۵ سال دیگر سبب بروز بیماری‌های خودایمنی شوند، به هیچ وجه درباره واکسن سینوفارم و برکت نبوده است.»
آقای دکتر مسئولیت جان واکسن‌نزن‌ها را نمی‌پذیرد، شما چطور؟
حالا هرچه صفحات مخالفان واکسن را بالا و پایین کنید، کوچک‌ترین نشانه‌ای از فیلم صحبت‌های دکتر سجادی و نکات صریح مطرح شده در آن نمی‌بینید. انگار نه انگار این همان متخصصی است که «پروفسور» می‌خواندندش و نظراتش برایشان حجت بود و سال‌های طولانی تحصیل و اقامتش در کشور آمریکا هم به زعم برخی از آنها، حربه‌ای بود که اثرگذاری حرف‌هایش در مخالفت با واکسن را دوچندان می‌کرد. اما گویا این بار، صلاح جناح مخالف واکسن، در شنیده نشدن و مسکوت ماندن نظر کارشناسی این چهره برجسته جامعه پزشکی است که خودش برای اصلاح برداشت‌های نادرست از صحبت‌هایش وارد میدان شده است.
آشِ انتشار گزینشی و برداشت سلیقه‌ای از گفت‌وگوی قبلی دکتر سجادی آنقدر شور شده که آقای دکتر در فیلم جدید به صراحت می‌گوید: «مردم با خیال راحت واکسن برکت و سینوفارم را تزریق کنند. افرادی که بیماری زمینه‌ای یا اضافه وزن دارند، اگر به دلیل صحبت‌های من برای دریافت واکسن اقدام نکنند، من مسئول اینکه خدای نکرده جان خود را به دلیل ابتلا به کووید از دست دهند، نخواهم بود.» به‌این‌ترتیب، دکتر سجادی با توصیه افراد به تزریق دو واکسنی که بیشترین حجم واکسن‌های موجود در کشور را به خود اختصاص داده‌اند، عملاً بر جریان واکسیناسیون کرونا در کشور مهر تأیید می‌زند. حالا باید این سئوال را از گردانندگان صفحات مخالف واکسن پرسید که: دکتر سجادی با کوله‌باری از دانش و تخصص و با اشراف به پیدا و پنهان واکسن‌ها، اینگونه نگران حفظ سلامتی و جان هموطنان است و با توصیه به تزریق واکسن، تاکید می‌کند مسئولیت جان واکسن‌نزن‌ها را نمی‌پذیرد. آیا شما با سانسور صحبت‌های مهم این متخصص برجسته، حاضرید مسئولیت جان افرادی که با تکیه بر روند اطلاع‌رسانی شما و هم‌فکرانتان هنوز واکسن تزریق نکرده‌اند را بپذیرید؟!
تهدیدش کردند، حرف‌هایش را پس گرفت!
اما مصادیق نگاه گزینشی حاکم بر جریان ضد واکسن، محدود به سانسور گفته‌های دکتر سجادی نبوده و نیست. برخی از فعالان صفحات این طیف، نه تنها کارشناسان، پزشکان و صاحبنظران موافق واکسن را با اتهامات و توهین‌هایی مثل شیاد، متوهم، خائن و مانند آنها نواخته‌اند، بلکه حتی درباره متخصصان و اساتید هم‌رأی خودشان هم جانب انصاف را رعایت نمی‌کنند. اتفاقی که درباره دکتر «روازاده» و حکیم «خیراندیش» در چند وقت اخیر مشاهده شد.
در مورد اول، بعد از آنکه دکتر روازاده به دلیل اظهارنظری با این مضمون: «واکسن وارداتی در صورت تزریق به مردم، باعث مرگ آنها می‌شود»، از سوی رییس هیئت مدیره نظام پزشکی تهران به دادستانی انتظامی سازمان نظام پزشکی فراخوانده شد تا مستندات علمی خود برای ادعاهایش را ارائه کند، این چهره شناخته‌شده حوزه طب سنتی در یک بیانیه رسمی، نظر خود را درباره واکسن کرونا اعلام کرد. در بخش‌هایی از آن بیانیه آمده بود: «بنده به هیچ عنوان با واکسیناسیون مخالفتی ندارم و واکسن را جزئی از طب اسلامی - ایرانی می‌دانم. در ایپدمی کرونا، ما روش‌هایی برای درمان ارائه کرده‌ایم، با این حال مردم ایران آزادند خود انتخاب کنند واکسن بزنند یا با روش‌های طب اسلامی - ایرانی درمان شوند.
در صورت انتخاب واکسن برای مقابله با ویروس کرونا، توصیه به تزریق واکسن برکت و واکسن‌های تولید کشور عزیزمان است... همچنین هموطنان عزیزم در صورت تمایل به تزریق واکسن خارجی، می‌توانند با مطالعه و تحقیق و خواندن مقالات علمی و شنیدن اظهارات متخصصان؛ چه موافق و چه مخالف و منتقد، نوع واکسن را انتخاب کنند. سخنان بنده که اخیراً به صورت ناقص منتشر شده و مورد سوءاستفاده قرار گرفته است، مربوط به دولت قبل بود که برخی از مسئولین برای واردات واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی مصر بودند...»
واکنش مخالفان واکسن نسبت به این بیانیه رسمی و صریح، انکار با چاشنی اتهام‌زنی بود: «اگر شما را هم تهدید می‌کردند دیگر نمی‌توانید مطب داشته باشید و فعالیت کنید، شما هم هرچه گفته بودید، تکذیب می‌کردید» از نگاه برخی از این افراد، دکتر روازاده به دلیل اینکه از طرف مسئولان تهدید شده و آینده کاری‌اش به خطر افتاده، چاره‌ای جز تکذیب صحبت‌های قبلی‌اش نداشته است. با این اوصاف باید از آنها پرسید آیا شما معتقدید متخصصان مورد تاییدتان فقط تا آنجا بر روی نظرات تخصصی و کارشناسی‌شان پابرجا می‌مانند که موقعیتشان به خطر نیفتد و آنجا که سر دو راهی «سلامت و جان مردم یا منافع شغلی و شخصی‌شان» قرار بگیرند، دومی را انتخاب می‌کنند؟!
هرکس خلاف نظر ما بگوید، دروغگوست!
اما تازه‌ترین نمونه از رفتار متعصبانه طیف مخالف واکسن، بعد از انتشار اظهارنظر جدید حکیم خیراندیش درباره تزریق واکسن کرونا در خبرگزاری فارس بروز و ظهور پیدا کرد. این چهره برجسته حوزه طب سنتی در حاشیه نشست خبری‌اش، در پاسخ به خبرنگار فارس گفت: «بیماری کرونا طبع سرد دارد و واکسن آن نیز دارای طبع سرد است. بنابراین سطح سردی را افزایش می‌دهد. این برای افرادی که دارای زمینه بیماری‌های سرد هستند، عوارض می‌دهد. بنابراین این افراد باید با انجام حجامت و خوردن غذای با طبع گرم آن را جبران کنند. یعنی باید واکسن را تزریق کرده و در کنار آن حجامت را انجام دهند. البته حجامت ذکر شده باید توسط افراد دارای بیماری زمینه‌ای مانند افزایش فشار خون، افزایش‌تری گلیسیرید و کلسترول، غلظت خون و افراد دارای سابقه سکته صورت گیرد.»
حکیم خیراندیش در ادامه تاکید کرد: «بنده با کلیت تزریق واکسن موافق هستم اما باید این قاعده ذکر شده رعایت شود. کسانی که به ما مراجعه کرده و در اثر تزریق واکسن دچار شکایت شده‌اند، دارای بیماری زمینه‌ای هستند نه همه افراد... تزریق واکسن به کودکان نیز زیانی نمی‌رساند.»
انتشار این خبر کافی بود تا سیل اتهامات و دشنام‌ها روانه خبرگزاری فارس شود. خیلی طول نکشید که بخش نظرات ذیل این خبر در سایت، اینستاگرام و کانال فارس، صحنه تکذیب و اتهام‌زنی برخی مخالفان واکسن و طرفداران طب سنتی شد. درحالی‌که صوت صحبت‌های استاد خیراندیش موجود است، این افراد قویاً این خبر و موضع صریح این استاد طب سنتی را تکذیب و فارس را به دروغگویی متهم کردند. برخی هم مدعی شدند این خبر در صفحه رسمی حکیم خیراندیش تکذیب شده است درحالی‌که مراجعه به این صفحه، خلاف این ادعا را اثبات می‌کرد. با اینکه در روزهای بعد هم هیچ حرکتی مبنی بر تکذیب خبر فارس از سوی این چهره برجسته حوزه طب سنتی صورت نگرفت، این خبر در صفحات مخالف واکسن با برچسب‌های «دروغ» و «شایعه» بازنشر شد.
هدف، آگاهی‌بخشی است یا...
در پایان، یک بار دیگر باید از مخالفان واکسن پرسید: چرا یک بام و دو هوا؟ اگر هدف از فعالیت‌های صورت گرفته در مخالفت با واکسن، آگاه‌سازی مردم است و اگر دانستن و انتخاب کردن را حق مردم می‌دانید، چرا در مقابل نظرات روشنگرانه متخصصان و کارشناسان در چند وقت اخیر و توصیه صریحشان برای تزریق واکسن، رویه سکوت و سانسور در پیش گرفته‌اید؟ آیا این نگرانی وجود دارد که اگر صحبت‌های شفاف دکتر سجادی به اطلاع مردم برسد و در نظرات جدید و صریح چهره‌های تاثیرگذار حوزه طب سنتی مانند دکتر روازاده و حکیم خیراندیش تردید و شبهه‌افکنی نشود، بازار مخالفت با واکسن دیگر مثل سابق داغ نباشد و پرچمداران این جریان، دیگر نتوانند مردم را برای تجمعات گاه و بیگاه با خود همراه کنند؟!
