جواد صابری: مدارس بازگشایی شد؛ این خبر میتوانست مثل اول مهرها که بازگشایی مدارس موجی از شور و نشاط به وجود میآورد خوشحالکننده و امیدبخش باشد، اما نگرانی برخی والدین برای فرستادن فرزندانشان به مدرسه، بازگشایی مدارس را با چالش روبهرو کرده است.
آنطور که وزارت بهداشت اعلام می‌کند بیش از ۷۰ درصد ایرانیان حداقل یک دوز از واکسن کرونا را دریافت کردهاند. میزان واکسیناسیون معلمان بیش از میانگین است و هر چند آمارها نشان میدهد دانش‌آموزان پایههای دوازدهم، یازدهم و دهم کمتر از میانگین واکسن زدهاند، اما روی کاغذ شرایط برای بازگشایی مدارس مساعد است. با این وجود، برخی از مشکلات همچنان ممکن است بازگشایی مدارس را به کاری خطر آفرین تبدیل کند. این خطر هم از نظر شیوع بیشتر کرونا و هم از نظر آسیبهای آموزشی است.
مدارس در چه شرایطی بازگشایی میشوند؟
۲۹ آبان سال جاری علیرضا کاظمی، سرپرست وزارت آموزش و پرورش گفت: همه مدارس ما شرایط بازگشایی دارند و شیوهنامههای بهداشتی را هم به همه مدارس ابلاغ کرده‌ایم. تعداد کلاسهای حضوری مدارس در اختیار مدرسه و حضور دانش‌آموزان در این کلاسها الزامی است.
هر چند لحن بالاترین مقام اجرایی در آموزش و پرورش جوری است که انگار قرار است بعد حدود دو سال که از تعطیل و نیمه تعطیل بودن مدارس میگذرد، نظم سابق برقرار شود، اما همین که عنوان میشود «تعداد کلاسهای حضوری مدارس در اختیار مدرسه است» یعنی شرایط شکنندهای وجود دارد و به قول معروف این احتمال هست که مدارس باز هم تق و لق باشند.
معلمی که هم در مدارس دولتی و هم در مدارس غیرانتفاعی کرج تدریس می‌کند درباره وضعیت بازگشایی مدارس به خبرآنلاین می‌گوید: آنطور که به مدیران ابلاغ شده آنها باید بسته به امکاناتی که در اختیار دارند برخی کلاسها را دایر کنند. بر این اساس تعداد کلاسهای حضوری، مدرسه به مدرس فرق می‌کند. برای مثال در یک مدرسه غیرانتفاعی که من تدریس میکنم از حدود ۱۰ کلاس پایه دوازدهم تنها یک کلاس تشکیل میشود.
او می‌گوید: برخی والدین حاضر به فرستادن دانش‌آموزان سر کلاس نیستند و مدیران وقتی میبینند عدهای از کلاسها جا ماندهاند به معلم میگویند کلاس مجازی هم برگزار کند که این امکانپذیر نیست، چون معلم قادر نیست یک کلاس را دو بار برگزار کند.
مشکل بازگشایی مدارس دقیقا چیست؟
جست‌وجویی ساده ما را به گزارشها و اظهار نظراتی میرساند که نشان میدهد وضعیت آموزش در کشور در حدود دو سال گذشته که کرونا مدارس را به تعطیلی کشاند بسیار اسفناک بوده است. اگر از تعبیر اسفناک استفاده میکنیم به این دلیل است که تعطیلی مدارس هم منجر به بازماندن عدهای از دانش‌آموزان از تحصیل شده و هم افت تحصیلی به دنبال داشته است. محمد رضا نیکنژاد، کارشناس آموزش و پرورش در گفتوگو با خبرآنلاین عنوان می‌کند که برخی از آمارها نشان دهنده بازماندن هزاران دانشآموز از تحصیل است که یکی از دلایل عمده آن در دو سال گذشته مجازی شدن آموزشها بوده، در حالی که بسیاری از خانوادهها امکانات نرمافزاری و سختافزاری لازم را نداشتهاند.
او می‌گوید که به همین دلیل است که باید قاطعانه از بازگشایی مدارس دفاع کرد.
عمده نگرانی والدین از فرستادن فرزندان خود به مدرسه بابت میزان و نوع واکسیناسیون است. از درصد معلمان و دانش‌آموزان واکسینه شده که بگذریم اینکه عمده واکسن تزریقی در ایران از نوع سینوفارم بوده و این نوع واکسن به نسبت دیگر واکسنها ایمنی کمتری ایجاد می‌کند باعث میشود برخی روی خوش به بازگشایی مدارس نشان ندهند. آنطور که نیکنژاد می‌گوید نباید فقط به این دلخوش بود که مثلا آمار مرگ و میر افراد واکسینه شده پایین است، چرا که خود ابتلا به بیماری، خانوادهها را متحمل هزینههای گزاف می‌کند.
بر اساس قانون دولت موظف به فراهم آوردن امکان آموزش همگانی است. نیکنژاد می‌گوید: اگر میگوییم مدارس باید بازگشایی شود به معنای نبود مشکلات نیست. مشکلات وجود دارد و آنچه باید رویش تاکید کرد این است که دولت و حاکمیت بر اساس قانون موظف به رفع این مشکلات است. یکی از مشکلات اصلی به تراکم جمعیت دانشآموزی و نپرداخته شدن سرانه دانشآموزی برمیگردد.
بیشتر بخوانید:
این کارشناس آموزش و پرورش که خود در مدارس تهران مشغول تدریس است توضیح میدهد: میتوان گفت بحث آموزش رایگان که در اصل ۳۰ قانون اساسی روی آن تاکید شده کاملا به فراموشی سپرده شده است. دولتها ابدا زیر بار پرداخت سرانه دانشآموزی نمیروند و این به معنای آن است که مدیران همچنان مجبورند از دانش‌آموزان پول بگیرند. در همه مدارس از چند هزار تومان تا چند میلیون تومان از دانش‌آموزان پول گرفته میشود و مدیران باید این پول را خرج امور جاری مدرسه و هزینههای عمومی کنند. در این بین اتفاقی هم افتاده است. آنها حالا قرار است پروتکلهای بهداشتی را هم رعایت کنند، یعنی اینکه لازم است زمینه فاصله گذاری اجتماعی را فراهم کرده، ماسک و مواد ضد عفونی تهیه کنند که با توجه به عدم پرداخت سرانه دانشآموزی عملا چنین کاری در بسیاری از مدارس امکانپذیر نیست.
مشکلاتی که آموزش مجازی به وجود آورده با توجه به اینکه بسیاری از دانش‌آموزان امکانات لازم برای دریافت این آموزشها را ندارند باعث میشود بازگشایی مدارس به یک باید تبدیل شود، اما توجه به این نکته مهم است که با توجه به تراکم بالای جمعیت دانش‌آموزان به ویژه در مدارس شهری و همچنین نبود کمک مالی به مدارس، طرح بازگشایی عملا با شکست مواجه میشود و اجرای دستوری آن میتواند منجر به اتفاقات ناگواری مانند شدت یافتن بیماری کرونا در کشور شود. تنها راهکار خروج از این بنبست این است که بالاخره دولت تن به وظایف خود درباره فراهم کردن امکان آموزش رایگان بدهد و این مستلزم پرداخت سرانه دانشآموزی و توسعه و تکمیل امکانات زیرساختی مدارس است.
۲۳۵۲۳۵
