یکی از فرهنگ و رسوم جهانی ، روز جمعه سیاه (Black Friday) است که به رسم هر سال، پس از مراسم روز شکرگزاری و پیش از عید کریسمس و سال نو، تمام فروشگاه‌ها و برندهای مطرح دنیا، محصولات خود را با چندین درصد تخفیف شگفت‌انگیزی به فروش می‌گذارند. جمعه سیاه یک روز پس از تاریخ جشن شکرگزاری که در آخرین پنجشنبه‌ی ماه نوامبر برگزار می‌شود، آغاز خواهد شد. جمعه سیاه در هر سال با سال قبل متفاوت است، درنتیجه تاریخ جمعه سیاه ۲۰۲۱ در ایران و در تقویم سال ۱۴۰۰ برابر با جمعه ۵ آذر است. ساعت شروع جمعه سیاه معمولا از شب پنج‌شنبه شروع می‌شود و تا جمعه شب ادامه خواهد داشت.
به گزارش رکنا، مجید ابهری، آسیب شناس و رفتار شناس در گفت و گو با رکنا در خصوص جمعه سیاه گفت: در طول سال روز ها و ایام مختلفی وجود دارند که در آنها برای آماده شدن جهت سال نو یا جشن های دیگر استفاده می گردد. یکی از این روز ها، جمعه سیاه و یا بلک فرایدی است. این روز ابتدا در آمریکای شمالی متولد شد و سپس به سراسر دنیا و اکثر کشور ها کشیده شد.
وی با بیان اینکه بلک فراید فرصت مناسبی است برای کشورهایی که کریسمس را به عنوان جشن سال نو یا تولد عیسی مسیحشان قلمداد می کنند، عنوان کرد: در روز بلک فرایدی اغلب فروشگاه ها با توجه به نیار اقشار مختلف جامعه اجناس خود را تا سقف 90 درصد تخفیف واقعی به مردم عرضه می کنند تا مردم بتوانند در آن روز به تهیه نیاز هایشان بپردازند.
این آسیب شناس با بیان اینکه از آنجا که بلک فرایدی روز بعد از " روز شکرگذاری" است، مردم با ذوق و شوق به خرید های خود می روند، گفت: غربی ها آخرین جمعه ماه نوامبر یا بلک فرایدی ، را جمعه سیاه قلمداد کرده و علت سیاه بودن به معنای عزاداری نیست، بلکه برای کسبه و فروشگاه داران به این معنی است که باید بر روی اجناس خود تخفیفات داشته و اقلامشان را بدون سود به فروش برسانند. در این روز مردم نیاز های کریسمس را با قیمت های بسیار ارزان خریداری کرده و آماده برگزاری جشن های کریسمس می گردند.
ابهری در خصوص اجرای این فرهنگی غربی در ایران و تفاوت آن با کشور های خارجی گفت: متاسفانه از آنجایی که در کشور ما برخی افراد بدون توجه به فلسفه و ریشه بعضی مراسم غیر ایرانی به اجرای آن می پردازند، جمعه سیاه نیز چند سالی است در ایران برگزار می شود.
وی افزود: حراج هایی که در کشور ما شکل می گیرد چندان حراج واقعی نیست. اگر واقعی هم باشد اجناس مانده در انبار و فرسوده با قیمت های رایگان به مردم فروخته می شود، در حالی که کشور های دیگر این گونه نیست و بسیاری از اجناس با قیمت مناسب و کیفیت خوب حتی با 90 درصد تخفیف به مردم و حتی افراد تهی دست و نیازمند فروخته می شود.
ابهری با بیان اینکه در کشور ما به تقلید از کشور های اروپایی و آمریکایی جمعه سیاه روز حراج نامیده شده، گفت: این تخفیفات اینچنینی که از قبل روز خاصی برا یآن تعریف شده باشد با هجوم نیازمندان و خواستاران اجناس همراه است. در این روز افراد از ساعت 4 صبح در حراجی ها صف بسته تا هنگام بازگشایی به فروشگاه هجوم آورند. اتفاقات ناگواری که هر ساله وجود دارد از جمله شکستن دست و پا و مجروح و حتی کشته شدن برخی، که باعث تلخ کامی مردم می شود.
وی گفت: در کشور ما باید اینگونه مراسم در قبل از نوروز و در جشن های فرهنگی یا دینی خودمان اجرا شود، نه جشن کریسمس که ارتباطی با سنت ها آداب و فرهنگ ما ندارد! بعضی از فروشگاه داران با تقلیداز بلک فراد، اجناس در انبار مانده و فرسوده و فاسد خود را به عنوان حراج روز جمعه سیاه به مردم عرضه می کنند، که هموطنان باید هشیار باشند از این اجناس خریداری نکنند.
این آسیب شناس با بیان اینکه چرا این رسم باید در روزهای شیوع کرونا هم با همان جدیت قبل دنبال شود خاطرنشان کرد: چرا در کشور های آمریکایی و اروپایی که خیلی مقید به موضوع کرونا و رعایت فاصله اجتماعی هستند چرا برای استقبال از جمعه سیاه اینگونه اصرار دارند.اگر هدف تخفیف است، این تخفیف ها باید برای اجناس مناسب باشد نه فرسوده! اگر هدف تهیه اجناس مورد نیاز است، در طول سال بدون خستگی و اذیت خود و دیگران می توان این تخفیفات را گذاشت!
