مریم روحی: در ماه های اخیر برگزاری دو سال یک بار جام جهانی جدی تر از قبل شده و بسیاری از کنفدراسیون ها و تیم های ملی با این موضوع موافقت کردند. اما تیم های ملی قدرتمند و بسیاری از ستاره های جهان فوتبال با این پیشنهاد مخالف هستند تا جایی که صحبت از تحریم آن هم شده است.
چرا فیفا به دنبال دو ساله شدن جام جهانی است؟
افرادی چون بلاتر و پلاتینی که در فوتبال دنیا جایگاه خاصی داشتند همواره به دنبال سو استفاده مالی از موقعیت خود بودند و همین باعث شد آن ها مجبور به ترک فیفا و یوفا شوند. با وجود اینکه بارها صحبت از سلامت نهادهای فوتبال به ویژه فدراسیون جهانی فوتبال به میان آمده اما ساده انگارانه است که تصور کنیم اینفانتینو و همکارانش چشمشان را روی پول بسته اند!
اگر تصور کنیم جام جهانی به جای هرچهارسال یک بار، به شیوه پیشنهادی یعنی به فاصله دو سال یک بار برگزار شود در آن صورت پول بیشتری نصیب فیفا می شود. تمام اسپانسرها و شرکت های تجاری شریک فیفا که برای جام جهانی منابع مالی در اختیار آن قرار می دهند به جای چهار سال یک بار، 2 سال یک بار پرداختی خواهند داشت.
اعضای کنگره فیفا در هفتاد و یکمین جلسه خود موافقت کردند تا طرح برگزاری جام جهانی به صورت هر 2 سال یکبار را مورد مطالعه و بررسی قرار دهند. پیشنهادی که از سوی فدراسیون فوتبال عربستان مطرح شده است. در این همه پرسی، 166 نفر از اعضا در مقابل 22 نفر، به بررسی پیشنهاد مطرح شده رأی مثبت دادند تا فاصله زمانی جام جهانی مردان و زنان به 2 سال کاهش یابد. پس از جنگ جهانی دوم، مسابقات جام جهانی مردان از سال 1930 هر چهار سال یکبار برگزار می شود. جام جهانی زنان نیز از زمان آغاز به کار خود در سال 1991 یک دوره چهار ساله بوده است.
اینفانتینو دلیل موافقتش با برگزاری جام جهانی را اینگونه بیان می کند:" من با این ایده موافق هستم چرا که سطح رقابت را بسیار بالا می برد و باعث می شود تا شور و هیجان بیشتری هم به وجود آید. اگر هر دو سال یک بار این رقابت را برگزار نکنیم ۲۴ سال طول می کشد تا نوبت میزبانی به یک قاره برسد و این زمان زیادی است."
یک پیشنهاد در این باره این است که کل ماه اکتبر به بازی‌های ملی اختصاص داده شود. باقی زمان را بازیکنان در اختیار باشگاه‌ها خواهند بود. هدف فیفا از این کار کاهش تعداد سفرها و همین طور ساده‌تر کردن تقویم است. مسابقات مقدماتی هم قرار است فشرده‌تر شوند. به گفته ونگر "بازی‌های مهم بیشتر و بازی‌های بی‌فایده کمتر" می‌شوند. او همچنین تایید کرده که با طرح جدید فیفا به هیچ وجه تعداد بازی‌ها افزایش نخواهد یافت.
توسعه فوتبال در سراسر جهان نیز یک علت گول زننده از سوی فیفا است که همه می دانند جدی نیست.
بحث اسپانسرینگ و تاثیرگذاری در این طرح
فیفا برای چهارسال حق اسپانسرینگ مسابقاتش را به مزایده می گذارد و بیشترین سود در سال هایی که جام جهانی برگزار می شود به دست می آید و این یکی از مهم ترین دلایل برای اجرای این طرح است. فدراسیون جهانی برای جام جهانی 2018 حدود چهار میلیارد و 600 میلیون دلار درآمد داشت درحالی که در یک سال قبل و بعد از این مسابقات رقم 700 میلیون دلار را ثبت کرد و حتی ضرر هم کرد.
موافقت ایران با دوساله شدن جام جهانی
عزیزی خادم در نشستی که با جانی اینفانتینو، رئیس فدراسیون جهانی فوتبال در قطر داشت موافقت ایران را با این پیشنهاد اعلام کرد و گفت: اجرای این پیشنهاد، افزون بر کمک به توسعه فوتبال در سراسر جهان موجب جبران بخشی از صدمات اقتصادی همه‌گیری کرونا به صنعت فوتبال، تقویت اقتصاد فوتبال، توسعه فوتبال در مناطق کمتر توسعه یافته جهان و افزایش همگرایی در میان اعضای فیفا می‌شود.
رئیس فدراسیون فوتبال ایران همچنین در پاسخ به منتقدان این طرح گفت: لیگ قهرمانان اروپا یا جام باشگاه‌های جهان هر سال برگزار می‌شود ولی همچنان جذابیت لازم را دارد. بعضی تصور می کردند که VAR باعث کاهش جذایبت فوتبال می شود اما اینگونه نشد.
علت مخالفت قدرت های فوتبال با این طرح چیست؟
تیم های قدرتمند فوتبال اروپا و آمریکای جنوبی مخالفان سرسخت این طرح هستند و به صورت رسمی اعلام کردند در صورت اجرا این طرح در جام جهانی حاضر نمی شوند و حتی از فیفا خارج می شوند. هواداران فوتبال نیز با این طرح مخالف هستند چرا که فکر می کنند با انجام این کار جذابیت و حساسیت این رقابت ها کاهش پیدا می کند اتفاقی که برای والیبال رخ داده و به خاطر بازی های و تورنمنت های پرتعداد ملی دیگر به مانند گذشته مورد اقبال نیست.
ستاره های جهان فوتبال نیز اعلام کردند که این موضوع فقط به خاطر سود فیفا است و هیچ دلیل دیگری برای آن وجود ندارد. خستگی بیش از اندازه بازیکنان و نبود زمان استراحت کافی برای آن ها از مهم ترین دلایل مخالفت است. ضمن اینکه آن ها معتقدند فیفا فقط به فکر پول است و برایش اهمیتی ندارد چه بلایی سر بازیکنان می آید.
لیگ های اروپایی و باشگاه ها دیگر مخالفان هستند چرا که آن ها مجبور می شوند مدت زمان بیشتری بازیکنانشان را به تیم های ملی بدهند و خستگی بازیکنان نیز به ضرر تیم ها و سد راه موفقیت آن هاست.
کنفدراسیون فوتبال اروپا و همچنین کنمبل نیز به صورت رسمی مخالفت خود را اعلام کردند.
الکساندر چفرین، رییس یوفا در بیانیه ای نوشت: نگرانی‌هایی در سرتاسر جهان فوتبال وجود دارد. با توجه به تأثیر عمده‌ای که این اصلاحات بر کل سازمان فوتبال دارد به نظر می‌رسد فیفا برای پیشبرد پیشنهاد خود یک کمپین روابط عمومی راه‌اندازی می‌کند. هیچ هدف از پیش تعیین شده‌ای وجود ندارد و فیفا در جست‌وجوی راه حل‌های بهتر برای منافع مشترک است. الکساندر چفرین، رییس یوفا در پاسخ به نامه‌ای به گروه هواداران فوتبال اظهار کرد: نگرانی‌هایی در سرتاسر جهان فوتبال وجود دارد. با توجه به تأثیر عمده‌ای که این اصلاحات بر کل سازمان فوتبال دارد به نظر می‌رسد فیفا برای پیشبرد پیشنهاد خود یک کمپین روابط عمومی راه‌اندازی می‌کند. هیچ هدف از پیش تعیین شده‌ای وجود ندارد و فیفا در جست‌وجوی راه حل‌های بهتر برای منافع مشترک است.
کنمبل هم نوشت: پروژه مورد بحث به سنت تقریباً 100 ساله فوتبال جهان پشت می‌کند و تاریخِ یکی از مهمترین رویدادهای ورزشی روی کره زمین را نادیده می‌گیرد. کنمبل از فرمت کنونی جام جهانی با ضوابط و سیستم‌های طبقه‌بندی آن پشتیبانی می‌کند، چون ثابت کرده است که یک مدل موفق است که بر اساس برتری ورزشی است و به تلاش، استعداد و کار برنامه‌ریزی شده پاداش می‌دهد. هیچ دلیل، مزیت یا توجیهی برای تغییری که فیفا (برای مسابقات جام جهانی) ترویج می‌کند، وجود ندارد. 10 کشوری که کنمبل را تشکیل می‌دهند، تأیید می‌کنند که در جام جهانی که هر دو سال یکبار برگزار شود، شرکت نخواهند کرد.
با این حال کارشناسان فوتبال اعلام کردند که علت مخالفت یوفا و کنمبل فقط به خاطر پول است. درواقعا این دو نهاد هم به فکر بازیکنان یا کاهش جذابیت فوتبال نیستند بلکه به دنبال گرفتن حق خودشان هستند! چرا که این طرح می تواند به درآمد حاصل از یورو برای یوفا ضربه بزند. با وجود مخالفت کشورهایی چون پرتغال، اروگوئه، برزیل، آرژانتین، آلمان و ... اما فرانسه هیچ جبهه گیری نکرده و اعلام نظرش را به نحوه اجرای این طرح مرتبط دانسته است. در واقع فدراسیون ها نیز منتظر مشخص شدن سهمشان هستند!
بی قدرت ها در صف اول موافقان!
آرسن ونگر به عنوان چهره شناخته شده مهم ترین وظیفه را برای متقاعد کردن کشورها برای اجرای این طرح جنجالی دارد که تاکنون آفریقا و آسیا موافقتشان را اعلام کرده اند. سوالی که در این طرح پیشنهادی به وجود می آید این است که چرا کشورهای توسعه نیافته فوتبال تا این اندازه برای اجرای این طرح پشت فیفا هستند؟
دلیل اصلی آن بازهم به پول باز می گردد چرا که با دوساله شدن جام جهانی منابع مالی بیشتری نصیب کشورهای توسعه نیافته آسیا و آفریقا می شود. هر چهار سال یک بار 15 میلیون دلار به کشورها اهدا می شود و حالا این درآمد هر دو سال یک بار به دست فدراسیون ها می رسد.
ضمن اینکه بازیکنان کشورهای توسعه نیافته از حضور در جام جهانی برای نشان دادن خودشان استفاده می کنند در حالی که شاید در لیگ های خود کمتر فرصت پیشرفت داشته باشند. البته مربیان تیم های ملی نیز می توانند از این اتفاق خرسند باشند چرا که با افزایش تعداد بازی ها دستمزد آن ها نیز بیشتر می شود!
