همزمان با تردیدهای موجود درباره شدت تاثیر نوع اومیکرون ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی، احتمال توقف برنامه افزایش عرضه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (ائتلاف اوپک‌پلاس) در ماه ژانویه و آزادسازی ذخایر راهبردی بزرگترین مصرف‌کنندگان، قیمت نفت در آخرین ماه سال ۲۰۲۱ با بیم و امیدهای متفاوتی همراه شده است.
بهای نفت درماه گذشته میلادی (نوامبر) که سه شنبه به پایان رسید حدود ۲۰درصد کاهش یافت که بدترین عملکرد ماهانه از مارس سال گذشته بود. نفت پنج هفته کاهشی را پشت سر گذاشته که به‌دلیل گمانه زنی‌ها و سپس اعلام آزادسازی ذخایر راهبردی نفتی کشورهای مصرف کننده به‌همراه پیش بینی‌ها از مازاد عرضه در فصل اول ۲۰۲۲ تحت‌فشار بود، با این حال نفت‌خام آمریکا جمعه گذشته با انتشار خبر ظهور سویه جدید کرونا موسوم به «اومیکرون» سقوط ۱۳درصدی را تجربه کرد.
قیمت سبد نفتی اوپک نیز با کاهش بیش از سه دلاری به زیر ۷۲ دلار رفت. نوسانات شدید بازار ادامه پیدا کرد و دوشنبه ارزیابی مجدد خطر اومیکرون باعث شد اندکی از خسارت جمعه جبران شود، اما سه شنبه مجددا نگرانی در مورد اثرگذاری واکسن‌ها و اخبار منفی از سیاست‌های مالی بانک مرکزی آمریکا موجب ریزش حدود ۵درصدی نفت شد.
درهمین حال برگزاری جلسه امروز اوپک پلاس و احتمال اینکه ممکن است تصمیم این نشست به توقف افزایش ماهانه تولید این ائتلاف بیانجامد نیز بر بازار نفت سایه افکنده است. تا آنجا که بازار روز چهارشنبه تحت تاثیر این پیش‌بینی روند افزایشی یافت و قیمت نفت بیش از ۴درصد افزایش یافت؛ بنابراین سه عامل اومیکرون، حجم آزادسازی ذخایر استراتژیک و سیاست اوپک پلاس قیمت نفت درآخرین ماه سال ۲۰۲۱ میلادی را تعیین خواهد کرد.
اوپک و متحدانش که خود را برای بررسی اثرگذاری آزادسازی ذخایر راهبردی کشورهای مصرف کننده در جلسه امروز آماده می‌کنند، با ظهور سویه جدید کووید-۱۹ به نوعی غافلگیر شده‌اند و جلسات تکنیکالی که به طور معمول پیش از جلسات اوپک و اوپک پلاس برگزار می‌شود را به تعویق انداختند.
این ائتلاف که در ماه‌های گذشته به طور ثابت هرماه ۴۰۰ هزار بشکه در روز به تولید خود افزوده و میزان کاهش تولید خود را به ۸/ ۳میلیون بشکه در روز پایین آورده است، حالا با جلسه‌ای چالشی‌تر مواجه شده است. بااین حال الکساندر نوواک، معاون نخست‌وزیر روسیه و نماینده این کشور در اوپک پلاس گفته نیازی به اقدام فوری نیست.
عبدالعزیز بن‌سلمان هم در مصاحبه‌ای گفته که این کشور نگران سویه اومیکرون نیست. با این حال، برخی منابع و کارشناسان احتمال توقف افزایش تولید اوپک پلاس را بالا می‌دانند. ادوارد مویا، تحلیلگر OANDA در یک یادداشت گفت: «به‌دنبال آزادسازی ذخایر راهبردی جهانی و اعلام بسیاری از کشورها در مورد محدودیت سفر، اوپک و متحدانش به راحتی می‌توانند توقف (افزایش) تولید یا حتی اندکی کاهش آن را توجیه کنند.» بااین حال یکی از منابع ناشناس اوپک به رویترز گفته به زمان بیشتری برای فهم سویه جدید و اینکه آیا نیاز به واکنش سریع هست، داریم.
درهمین حال تحلیلگران ارشد بازار نفت معتقدند تهدید تقاضای نفت واقعی است و موج جدید دیگری از قرنطینه‌ها می‌تواند تا ۳ میلیون بشکه در روز از تقاضای نفت در سه ماهه اول ۲۰۲۲ بکاهد به همین دلیل بهای نفت‌خام برنت در پایان ماه نوامبر اندکی بالاتر از ۷۰ دلار برای هر بشکه بسته شد که نشان از کاهش شدید ۴/ ۱۶درصدی آن داشت، اما وست‌تگزاس‌اینترمدییت حتی افت شدید تری داشت و با رسیدن به قیمت ۶۶ دلار بر بشکه ۸/ ۲۰درصد در این بازه تنزل پیدا کرد.
بااین حال تحلیلگران جی پی مورگان در یک گزارش مدعی شدند که قیمت نفت می‌تواند در سال آینده به ۱۲۵ دلار بر بشکه و در سال ۲۰۲۳، به ۱۵۰ دلار برسد، زیرا اوپک ظرفیت محدودی برای بهبود تولید دارد.
این تیم به رهبری کریستین‌ملک در این‌باره نوشت: «اوپک پلاس از تاثیر کمبود سرمایه گذاری ایمن نیست. ما تخمین می‌زنیم ظرفیت مازاد واقعی اوپک در سال ۲۰۲۲، دو میلیون بشکه در روز (۴۳ درصد) کمتر از برآوردهای ۸/ ۴میلیون بشکه‌ای باشد که روی آن اجماع شده است.»
این گروه تحلیلگران افزودند: «در حالی که ما معتقدیم در نیمه اول سال ۲۰۲۲ برای ایجاد تعادل در بازار (و احتمالا کاهش تاثیرات انواع جدید کووید) به یک توقف سه‌ماهه افزایش هرماه ۴۰۰هزار بشکه در روز نیاز است، این گروه برای رشد ماهانه بیش از ۲۵۰ هزار بشکه در روز تقلا خواهد کرد.» بر اساس گزارش سی ان ان، چنین افزایش قیمتی در طلای‌سیاه می‌تواند بهای بنزین آمریکا را به ۵ دلار در هر گالن افزایش دهد.
خبرگزاری رویترز در نظرسنجی خود که در پایان هرماه انجام می‌شود از ۳۹ اقتصاددان و تحلیلگر در مورد بهای نفت سوال کرده که بر این اساس، این تحلیلگران معتقدند احتیاط در سیاست تولید اوپک پلاس در سال بعد باعث می‌شود قیمت‌ها بالای ۷۰ دلار بر بشکه باقی بمانند.
آن‌ها انتظار دارند قیمت برنت در سال ۲۰۲۲، به طور متوسط ۳۳/ ۷۵دلار بر بشکه باشد که تاکنون بالاترین پیش بینی قیمتی برای آن بوده است. در مورد وست‌تگزاس‌اینترمدییت هم اقتصاددانان و تحلیلگران برآورد کرده اند قیمت آن میانگینی برابر ۳۱/ ۷۳ دلار بر بشکه داشته باشد که بالاتر از پیش بینی ۲۱/ ۷۱دلاری ماه گذشته در نظرسنجی رویترز بوده است.
پیش از این، آژانس بین المللی انرژی و بارکلیز هم پیش بینی خود از قیمت نفت را بالا برده بودند. آژانس گفته بود بهای برنت در سال آینده به طور متوسط ۴/ ۷۹دلار بر بشکه خواهد بود. بانک بارکلیز هم برآورد خود را با ۳ دلار افزایش به ۸۰دلار برای برنت و ۷۷دلار برای وست‌تگزاس اینترمدییت رسانده بود. با این حال، مورگان‌استنلی دوشنبه اعلام کرد که پیش بینی قیمتی خود از برنت در فصل اول سال ۲۰۲۲ را از ۹۵دلار بر بشکه به ۵/ ۸۲دلار کاهش داده است چراکه انتظار دارد ویروس اومیکرون مانع عمده‌ای برای تقاضای نفت ایجاد کند.
حالا باید منتظر ماند و دید در سال جدید میلادی کدام عامل می‌تواند قیمت نفت را تعیین کند. کرونا، سیاست‌های تعدیلی بزرگترین مصرف کنندگان انرژی جهان با تصمیمات اوپک پلاس.
