معلولیت تنها مادرزادی نیست و گاه حادثه ای کوچک یک فرد را برای همیشه ناتوان و یا کم توان می سازد، همه افرادی که به دلیل نقص جسمی و حرکتی دچار معلولیت شده و کم توان گشته اند نیز، همانند دیگر افراد جامعه برای استفاده از خدمات شهری حق و حقوقی دارند تا از وابستگی به دیگران رها شوند و بتوانند با انجام کارهای خود بر این محدودیت غلبه کنند.
یک معلول هنگامی که از خانه خارج می شود نباید با حجم گسترده ای از توزیع ناعادلانه خدمات شهری مواجه شود و باید بتواند در فضایی امن و بدور از تنش به امور روزمره خود بپردازد.
حال باید پرسید در کلانشهری همچون کرمانشاه که براساس آمار، ۴۴ هزار نفر معلول جسمی- حرکتی و ذهنی زیرپوشش سازمان بهزیستی دارد، تا چه اندازه به رعایت مناسب سازی مبلمان شهری توجه شده و آیا معلولان ما می توانند به راحتی از فضاهای عمومی استفاده کنند؟ آیا پیاده روها و معابر برای نابینایان نیز مناسب سازی شده و یا آیا بافت و معماری قدیمی برخی ادارات دولتی موجب ناکارآمدشدن بیشتر معلولان نشده است؟
باید پرسید که چه تعداد پارک، رستوران، مراکز تفریحی، سینما و دیگر خدمات رفاهی برای معلولان مناسب سازی شده است و یک معلول چگونه می تواند در پیاده روهای کم عرض با شیب های غیر استاندارد، نامناسب بودن پل و یا حتی وجود مانع در مسیرهای مناسب سازی شده از خدماتی عادلانه برخوردار شوند و با رنجی مضاعف روبه رو نشوند؟
از سوی دیگر معلولان شهر ما برای بهره مندی از خدمات پزشکی و درمانی با رنجی مضاعف مواجه اند و بدیهی است که نمی توان با داشتن عصا و ویلچر در معابر فرسوده و ناهموار محدوده پل حاج محمد تقی اصفهانی(پارکینگ شهرداری) به راحتی تردد کنند و به پزشک موردنظر خود مراجعه کرد چراکه اکثر این ساختمان ها از معماری قدیمی برخوردارند و یا به دلیل نبود و یا خرابی آسانسور، عبور از پله های بسیار به تنها راه انتخاب یک معلول تبدیل می شود.
آنچه که مشخص و بدیهی است این است که وضعیت مناسب سازی خدمات شهری برای معلولان در کرمانشاه مناسب نیست، همانطور که «فرحناز محمدی»، مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه نیز یکی از مطالبه های اصلی جامعه معلولان را مناسب سازی معابر، خیابان ها و محیط ادارات برای تردد و رفت آمد معلولان حرکتی اعلام کرد و اظهار داشت: متاسفانه ادارات به اجرای قانون حمایت از معلولان توجه چندانی ندارند و ارگانی همچون شهرداری نسبت به اجرایی کردن مناسب سازی معابر و خیابان های سطح شهر اقدامات کمی انجام داده است.
جدا از اینکه در بیشتر مواقع، معابری هم که مناسب سازی شده اند به مرور زمان براثر بارندگی و کندگی و داشتن چاله و دست انداز، برای معلولان خطرآفرین می شوند، گاه با ناآگاهی برخی شهروندان با حقوق معلولان مواجه می شویم که با پهن کردن بساط کسب و کار در معابر ویژه معلولان و یا پارک خودرو در محل توقف خودروی معلولان، این حقوق را نادیده می گیرند.
یکی از دغدغه‌ها و اولویت‌های مهم دولت خدمت‌رسانی به جامعه معلولان است و بررسی مسایل جامعه معلولان نباید تنها در هفته ای که نام آنان اطلاق شده، منتهی شود، یک معلول به احترام، درک استعداد و توانبخشی بیش از هرچیز دیگری نیاز دارد.
برای ورود و نقش آفرینی بیشتر معلولان در جامعه باید شرایط استفاده آنان از امکانات و خدمات عمومی فراهم گردد و مشکل تردد بسیار دشوار در اماکن و معابر شهرهای استان حل شود.
مسوولیت مناسب سازی معابر تنها برعهده دولت و بهزیستی نیست و به مشارکت و کمک شهرداری، ادارات، مردم، خیرین و تشکل های مردم نهاد نیاز دارد.
ضرورت رعایت مناسب سازی برای صدور پروانه ساخت و ساز، وجود رمپ پله و جدول استاندارد، بالابر شیبدار برای جابجایی ویلچر در راه پله و سطوح شیبدار، وجود تجهیزاتی برای هدایت، کنترل، مسیریابی، اطلاع رسانی و هشدار به صورت‌های دیداری، شنیداری، لمسی، حذف تیرچراغ برق در مسیر معلولان به ویژه نابینایان، نشانگرهای لمسی پیاده رو، مناسب سازی خودرو و سایر موارد از جمله اصلی ترین نیازهای معلولان در راستای مناسب سازی شهری است.
۱۲ آذرماه به عنوان روز جهانی معلولان نامگذاری شده اگرچه باید در تمام روزهای سال ما به معلولان توجه ویژه ای داشته باشیم و برای آنان زمینه های یک زندگی با آرامش و رفاه را فراهم نماییم.
